کارشناس خاورمیانه: بیانات رهبری یعنی ایران آغاز روابط با مصر را پذیرفته / تا FATF حل نشود، دستاورد روابط با کشورهای عربی حداقلی است

اگر به این باور برسیم که اقتصاد حرف اول را می‌زند، خواه‌‌ناخواه روابط سیاسیمان را هم با دیگر کشورها اصلاح می‌کنیم.

کارشناس خاورمیانه در گفتگو با اقتصادآنلاین گفت: روابط ایران و مصر تابعی از روابط با برخی کشورهاست که یکی از آنها عربستان سعودی است. چون عربستان پدرخوانده کشورهای عرب محسوب می‌شود، حال پدر خواندگی نه به لحاظ معنوی بلکه به لحاظ اقتصادی است.

حجت الله جودکی، کارشناس مسائل خاورمیانه در خصوص شروع روابط ایران و مصر گفت: کارشناس‌های ایران و مصر قبل از سفر سلطان عمان به ایران گفتگو می‌کردند. قبل از سفر سلطان عمان به ایران بود. بعداً آقای هیثم بیان آخر را اعلام کرد و خواست میان ایران و مصر میانجی‌گری کند. یعنی بحث و گفتگوها از طریق عمان و عراق از قبل شده بود. اینکه گفتند دوباره مذاکره کنند در بغداد، در واقع از قبل شروع شده و ادامه می‌دهند.

جودکی اعلام کرد: اینکه رهبری گفتند روابط با مصر خیلی خوب است، یعنی ایران شروع روابط را پذیرفته است. یعنی در ایران موانعی بوجود نخواهد آمد، مگر اینکه بحث‌های جدیدی شود. زمان آقای خاتمی هم نزدیک بود روابط درست شود، اما برخی نگذاشتند. قرار بود اسم خیابان را عوض کنند، آنها رفتند عکس خالد اسلامبولی را کشیدند که اصلاً کسی نتواند کاری بکند.

وی در ادامه تصریح کرد: در مصر نیز دیگر گروه‌هایی که مخالف رابطه ایران و مصر بودند مثل اخوان المسلمین یا زندان رفتند یا کشته یا فراری شدند. همچنین محبوبیت اجتماعیشان کاهش پیدا کرد. السیسی هم این را خوب می‌داند که از جانب این گروه‌ها تهدیدی نخواهد بود. در نتیجه خیالش راحت است که می‌توانند با ایران رابطه برقرار کنند.

در خصوص توافقات ایران با عربستان این کارشناس گفت: کشورهای عربی مثل عربستان خیلی سر عقل آمده‌اند؛ چون آنها فهمیدند اقتصاد اصل است. عربستانی که ثروتمند بود می‌خواهد پول‌های خود را تبدیل به سرمایه کند و چون سرمایه بسیار ریسک دارد، آنها نیاز به امنیت دارند. در نتیجه ترجیح می‌دهند روابطشان با ما بسیار عادی باشد. الان خیلی وزین از حجاج ما در عربستان استقبال کردند. آنها دارند این کار را می‌کنند و فهمیدند که از این مسیر وارد بشوند خیلی بهتر است.

جودکی افزود: مشکل ما هم این است که برخلاف آنها که خیلی اقتصاد قوی دارند، اقتصاد خوبی نداریم که وادارمان کند تنش‌هایمان را با کشورهای دیگر به حداقل برسانیم. در مورد آمریکا شعار دادیم، حالا که نمی‌توانیم با آمریکا تنش‌ها را به حداقل برسانیم. حداقل می‌توانیم تنش را با کشورهای دیگر کم کنیم. اگر این کار را بکنیم به نفع ما است.

ما در موضع ضعف هستیم ولی ضعف را نباید ارزشیش کرد. بلکه هر جا نقطه ضعف دیدیم آن را باید برطرف کنیم. اگر ارزشی فکر کنیم آن وقت دیگر کاری نمی‌کنیم و می‌گوییم ما باید همیشه بجنگیم و آرمانگرایانه سخن می‌گوییم. در حالی که در واقع ما یکی از کشورهای منطقه خاورمیانه هستیم و باید درخور آن منطقه سیاست‌هایی داشته باشیم که بتوانیم با همه زندگی کنیم.

وی در ادامه گفت: ما اگر بخواهیم با آذربایجان بجنگیم و با طالبان و پاکستان مشکل داشته باشیم و همچنین با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس نسازیم، با همه به مشکل می‌خوریم. چنین شرایطی باعث می‌شود ما یک سیاست سردرگم خارجی داشته باشیم چون شفافیت درون آن وجود ندارد. ما الان فهمیدیم که بهتر است از آن روش قدیممان استفاده نکنیم.

وی در خصوص دستاوردهای اقتصادی روابط با کشورهای عربی بیان کرد: این روابط شکل گرفته دستاورد اقتصادی خواهد داشت، ولی در سطح حداقل خواهد بود. با توجه به اینکه FATF را نپذیرفتیم و عملاً برجام اجرا نشده است، طبیعتاً نمی‌توانیم از مزایای اینها هم بهره‌مند شویم. اگر فرض کنیم FATF را پذیرفته بودیم، الان حداقل روابط بانکیمان اصلاح شده بود و روابط بانکی ما آنقدر مشکل پیدا نمی‌کرد.

الان ما کالاهایی دادیم به کشورهای دیگر و آنها نمی‌توانند برای ما پول بفرستند، چون روابط بانکی وجود ندارد. روابط سیاسی با کشورهای منطقه پیامدش یکسری روابط حداقلی اقتصادی است. همین که نخواهیم دائماً در حالت آماده‌باش باشیم و بجنگیم به معنای این است که همان درآمد حداقلی را صرف کارهای بهتر به جای مسائل نظامی می‌کنم. در حقیقت به نفع ماست.

جودکی در ادامه توضیح داد: البته آمریکا هم همین سیاست را برای ما به کار می‌برد. می‌خواهد ما را در حالت بین مرگ و زندگی نگه دارد که ما همین سیاست را ادامه دهیم. چون به نفع او هم است اگر ما همچنان ضعیف شده باقی بمانیم. در داخل فکر می‌کنند ضعف یعنی ضعف نظامی؛ در حالی که امروز در جهان بزرگترین ضعف، ضعف اقتصادی است.

یعنی اقتصاد است که حرف اول و آخر را می‌زند. ما اگر در این حالت ضعیف بمانیم به نفع آمریکا است. درآمد ارزی شکوفایی و قدرت بوجود می‌آورد. ما اول باید تلاش کنیم بفهمیم که اقتصاد حرف اول را می‌زند. اگر به این باور برسیم خواه‌‌ناخواه روابط سیاسیمان را هم اصلاح می‌کنیم.

گفت و گو: پرستو بهرامی راد