رستم قاسمی؛ شهادت و سردار سازندگی؟

 عصر ایران- متن روی سنگ قبر مرحوم سرتیپ پاسدار رستم قاسمی (وزیر راه وشهر‌سازی در دولت ابراهیم رییسی و وزیر نفت در دولت محمود احمدی‌نژاد) - که 16 آذر پارسال درگذشت - توجه کاربران فضای مجازی را برانگیخته است.

  هر چند این توجه بیشتر به خاطر به کار بردن واژۀ «شهادت» به جای درگذشت و با این توضیح است که «‌حین مأموریت در کشور چین به لقاء‌الله پیوستند» اما تعبیر «سردار سازندگی» در بالای نام او نیز قابل تأمل است چون در ادبیات رسمی این عنوان برای آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی به کار می‌‌رود یا می‌رفت. «خادم ملت» نیز که بالاتر آمده هم عنوانی است که یک رییس جمهوری دیگر -محمود احمدی‌نژاد- برای خود به کار می‌بُرد و می‌بَرَد اگرچه این یکی در صدا و سیما به کار نمی‌رفت.

   ضمن این‌که عنوان نظامی مرحوم (سرتیپ پاسدار) هم نیامده و از لفظ «سردار» هم استفاده نشده است. اگر هم گفته شود سنگ مزار شهید سلیمانی نیز چنین است می‌توان یادآور شد وصیت خود او چنین بوده که بنویسند: «سرباز قاسم سلیمانی» حال آن‌که از عبارت «حاج رستم قاسمی» می‌توان دریافت اگر خود مرحوم وصیت کرده بود «حاج» را هم نمی‌آوردند.

 دربارۀ عنوان «شهادت» و «بسم رب الشهداء و الصدیقین»چنان‌که اشاره شد احتمالا به خاطر درگذشت حین مأموریت است ولی در این صورت باید از تعبیر «شهید خدمت» استفاده می‌شد چنان که شهرداری تهران برای آتش‌نشانان به کار می‌برد هر چند موضع رسمی را باید بنیاد شهید اتخاذ کند. این در حالی است که در پیام تسلیت مقام معظم رهبری هم واژۀ «شهادت» نبود و «درگذشت» آوردند. (در خبر ایرنا و در توضیح علت درگذشت هم به بیماری سرطان اشاره شده بود. جدای اینها اگرچه پیکر او در قطعه 24 بهشت زهرا به خاک سپرده شده که شمار دیگری از مقامات نیز در آن مدفون‌اند اما چنانچه  عنوان شهید بر او اطلاق می شد در قطعه شهدا به خاک سپرده می‌شد).

   فرض دیگر این است که اطلاق «شهید» به سبب سابقۀ جانبازی است و دربارۀ جانبازانی که در پی تشدید همان عارضه از دنیا می‌روند رایج است در این صورت البته می‌توانستند کلمۀ «جانباز» را بیاورند ولی بحث‌ها به خاطر اشاره به «حین مأموریت در کشور چین» است چون این تلقی را ایجاد می‌کند که طبیعی نبوده است.

   دربارۀ «سردار سازندگی» هم احتمالا گفته خواهد شد چون رییس قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء بوده این عنوان به کار رفته است اما از یاد نبرده‌ایم که در سال های 72 تا 76 از رییس جمهوری وقت در صدا و سیما با عنوان «سردار سازندگی» یاد می‌‌شد و در کتیبه‌های افتتاحیه پروژه‌ها منقوش و موجود است در زمانی که مرحوم قاسمی 30 سال داشته است.

  این اشاره هم قابل ذکر است که بنیاد شهید و ایثارگران ضوابط خاصی برای عنوان «شهید» و «شهادت» دارد و چنان‌که گفته شد اوایل حتی برای آتش نشانانی که حین اطفای حریق جان خود را از دست داده‌اند به کار نمی رفت و بعدتر «شهید خدمت» اطلاق شد یا تابلوی خیابان دکتر سید حسین فاطمی وزیر خارجۀ دولت ملی دکتر محمد مصدق که بعد از کودتای 28 مرداد اعدام شد عنوان «شهید» ندارد.

این هم البته جالب است که برای مرحوم قاسمی از عنوان «شهادت» استفاده کرده‌اند اما در جایی که در زمره سوابق او معاون سپاه قدس را اورده اند دربارۀ شهید سلیمانی «شهید» را نیاورده‌اند.

 با این همه حق طبیعی خانواده‌ها برای ابراز احساس‌شان در قبال عزیز در خاک خفته‌شان در قالب کلمات روی سنگ آرامگاه ابدی را باید به رسمیت شناخت و این حساسیت‌ها به خاطر جنبه‌های عمومی است.

بیشتر بخوانید:

پیام تسلیت مقام معظم رهبری برای درگذشت مرحوم رستم قاسمی

ببینید | خاطره مرحوم رستم قاسمی از فحش راننده تاکسی به او

جانشین فرمانده سپاه: رستم قاسمی برای انجام کار به چین رفته بود؛ قبل از اینکه به آی‌سی‌یو برود، جلسات کاری را برگزار کرد

رستم قاسمی درگذشت

مگر رستم قاسمی شهید شده است؟ آیا در چین اتفاقی برایش افتاده بود؟ (عکس)

تماشاخانه

بازگشت خون آشام لهستانی پس از ۴۰۰ سال / پا و گردنش را با میخ‌های آهنی به زمین بسته بودند تا از گور بلند نشود (فیلم)

پیرمرد مونته نگرویی ترمز تیم‌های بزرگ ایران را کشید / خوزستان استقلال قوی‌تری از پایتخت خواهد داشت؟ (فیلم)

فیلم های دیگر