کمپین تحریم سبزه و ماهی و سیر و سماق!

  عصر ایران؛ رضا شاه‌ملکی-  دوستی بنده را به کمپین تحریم سبزۀ عید دعوت کرده بر این اساس که این، اسرافی نا‌به‌جاست و به دنبال آن دوستی دیگر که دل در گرو حقوق حیوانات دارد‌، مرا از خرید ماهی قرمز نهی فرموده چون عمر آنها کوتاه است و بیا تو هم امضایی بر این چندهزار امضا بیفزا تا کمپین ما پربارتر شود و ماهی قرمز از سفره هفت‌سین حذف! 

   بنده نیز منتظر نشسته‌ام تا کی  سماق و سیر و سرکه و  سیب هم مشمول تحریم حامیان میوه‌جات و ادویه‌جات و دیگر فعالان عرصه‌های مختلف قرار گیرند و شاید به همین منوال پیش رویم در سفره هفت‌سین‌مان تنها تخم مرغ بماند اگر اتحادیه مرغ‌داران معترض نشوند و سکه، اگر  رییس کل بانک مرکزی مدعی نشود! 

   موافق این قبیل کمپین‌ها و تحریم‌ها نیستم و همین چند خط را هم که می‌نویسم بیم آن دارم تا  آقای خدیر که علاقه‌اش به گل و گیاه زبان‌زد است حامی کمپین تحریم سبزه باشند و به همین سبب پاسخ تبریک سال نو حقیر را ندهد و نکند تا  این مقاله مخلص را به چاه باراتز فراموشی بیفکند! (چاه باراتز چاهی بود در یونان باستان که محکومین را در آن واژگون می‌آویختند و برای همیشه فراموش می‌شدند) 

   به گمان من اما این‌گونه تزها زیاده‌روی است و برخی که سر ناسازگاری دارند با هرچه که ایرانی است و یا کم سواد و نا آگاه‌  از این راه می‌خواهند نوروز را کم اثر کنند حال آن که هنر ایرانیان در پی ورود اسلام به این سرزمین این بوده که میان باورهای باستانی و ملی خود و نیز پذیرش اسلام و ارادت به خاندان پیامبر، تعادلی مناسب برقرار کرده‌اند و هیچ یک منافی دیگری نیست.

  همه ساله در رسم گاوبازی اسپانیا حیوانات زیادی تلف می‌شوند و جان انسان‌هایی گرفته می شود. در فستیوال آبجو در آلمان و دیگر کشورها میلیون‌ها لیتر از آن را بر سر و روی هم می‌ریزند و حرام می‌کنند! هرچند که خود بالذاته حرام است. شاعری گفته بود: 

   می و از دست مغ، در جام زرین؛
   حرام اندر حرام اندر حرام است ! 

  در فلان کشور چندین تن پرتقال را به سوی هم پرتاب می‌کنند و در مملکتی دیگر گوجه فرنگی را بهانه جشن خود قرار داده و بر سر و صورت یکدگر می‌مالند، بی آن‌که از این مراسم دست بکشند و نهی بشوند. حال نوروز ایرانی که تمامی اجزای آن حتی همین ماهی قرمزش با فلسفه هایی زیبا و هزاران ساله در کنار هم قرار گرفته، مورد حمله این گروه و آن دسته قرار می‌گیرد که فلان چیزش اسراف است و بهمان چیزش بی محل!

   هیچ نیازی به راه انداختن کمپین و پویش مردمی و... برای حذف نمادهای نوروز و هفت سین نیست بلکه آنچه مهم است فرهنگ‌سازی‌ها در جای دیگر است. چشم بر هزار و یک اسراف و تبذیر و بدفرهنگی بسته‌ایم و به سراغ ماهی های قرمز زیبا آمده‌ایم تا جایشان را به لاک‌پشت و سمندر بدهند!  کارکرد این نمادهای باستانی در پایداری و حفظ ملیت و هویت ایرانی به مراتب بیشتر است از تحریم های نوظهور و خودنمایی‌های بی‌جا و نگرانی عده‌ای در مورد هدر رفتن آب برای سبز کردن سبزۀ نوروز!

نماد ماهی بر سفال عیلامی. شوش

   نوروز جشنی است کهن و باستانی و از مغولستان تا آلبانی و از هند تا تاتارستان و از اوستیا تا لاهور و از سین کیانگ تا قونیه ... برگزار و گرامی داشته می‌شود و متولی این امامزاده هم ایران و ایرانیان‌اند.

  نماد ماهی بر کف یک ظرف مفرغی یافت شده از شهداد،  9 نماد ماهی در دو ردیف به گرد یک دایره می چرخند 

    خود چینی ها بر این باورند که ماهی قرمز ایرانی است اما برخی ناآگاهان وطنی خواستار حذف آن هستند که آلوده کننده محیط زیست است و چینی است! از نقش ماهی قرمز در بشقاب نقره ساسانی و طرح سه بعدی آن در ظرف مفرغی ۵ هزار ساله موزه ملی و تندیسک ماهی قرمز در گنجینه آمودریا و نقش آن بر سکه‌های فلوس صفوی و... هم بگوییم، سودی ندارد که ندارد! 

   آنها که فلسفه‌های من‌درآوردی به هم می‌بافند و ایران را نمی‌شناسند، چشم بسته هرآنچه غربی یا شرقی یا... پذیرفته اند (فقط ایرانی  نباشد کافی است)  و از پاپ کاتولیک تر شده اند: آنها کسانی هستند که  شب ولنتاین کیلو کیلو شکلات قرمز! هدیه می‌دهند و خرس عروسکی را به یار و اغیار پیش‌کش می‌کنند و شب کریسمس! کاج خریده و چراغان می‌کنند و بعد هم خرس‌های ولنتاین و کاج‌های ژانویه و شکلات های سرخ‌رنگ و ماسک‌های هالووین و... را به جوی آب و خندق بلا روان  و در صحرای خدا رها می‌کنند، اما با نوروز و هفت سین و ماهی و سبزه مشکل دارند.

 بشقاب فلزی دوره ساسانی با دو ماهی به عنوان نماد زندگی درون آب

که به کار نگهبانی از ریشه‌های درخت زندگی مشغول‌اند

   آنکه که در عمرش هیچ قانون رانندگی را رعایت نکرده وموجب ۲۶ هزار تصادف سالیانه در ایران است و میلیاردها تومان خسارت به کشور می‌زند اکنون می‌گوید خرید فلان سین هفت سین اسراف است! آنکه که شب به شب نان بربری اضافه خریداری شده و خشک شده را پشت در منزل می گذارد تا در بهترین حالت خوراک گاو شود (طبق آمار برخی از ما در سال حدود ۵ تن نان را هدر می‌دهیم) اکنون مخالف سبزۀ نوروز است که این اسراف گندم است.

  فرد و افرادی که خودروتک‌سرنشین سوار می‌شوند تا به قصابی محل سر بزنند و گوشت بره بخرند یا خیابان‌گردی کنند و بنزین گران‌قیمت را بسوزانند و هوا را از آنچه هست آلوده‌تر کنند اکنون نگران حقوق حیوانات و تخریب محیط زیست شده‌اند. آری آنها حل مشکلات اقتصادی و وضعیت اندوه‌بار حیات وحش کشور و بی‌مهری با طبیعت را از هفت سین آغاز کرده‌اند!  

نقش ماهی بر سکه مسی دوره صفوی، نقش گاو ایستاده بر روی ماهی

 واقعیت این است که دنیا و مردمان آن به پا خاسته‌اند تا نمادهای فرهنگی راست یا عاریتی و ناراست خود را ثبت جهانی کنند و ما بر سر شاخه نشسته و بن می‌بریم.

  ابتدا مشکل یوز ایرانی و هدر رفت گندم در سیلوها و فرایند حمل و نقل و مشکلات سدها و چاه های عمیق و ... را حل کنید بعد درباره مشتی گندم سبزه عید و ماهی قرمز سخن خواهیم گفت.

  ما اجازه نداریم به اجزای سفره هفت سین دست بزنیم. اجازه دخالت و ایجاد دگرگونی بی‌جا و ناآگاهانه در فرهنگ و سنت‌ها را نداریم. اجازه نداریم و اجازه ندارند (‌صدا و سیما را عرض می‌کنم) که چهارشنبه سوری را چهارشنبه آخر سال و سیزده‌به‌در را روز طبیعت و... و... و... بنامیم و بنامند.

نقش ماهی، نشان آگاهی و دانایی بر تبرزین قاجاری سنگ‌نگارۀ خانه تاریخی در اصفهان، دوره فتحعلیشاه

  اجزای هفت سین یا هفت چین یا هفت شین، این هفت‌گانه نامیرای (امشاسپندان) مقدس اساطیر ایرانی ، به تمامی حامل فلسفه‌ای عقلانی و باستانی است و ریشه های تاریخی ما را نمایندگی می کند. بیاییم روشنفکر بازی‌های نابجای‌مان را از نوروز و تاریخ و سنت‌های ایرانی دور کنیم.

  پیشاپیش نوروزتان پر سبزه و زیبا و شاد باد. هفت سین‌تان هم کامل و رنگی و زیبا. 

-----------------------

* نمایه بالا: تندیسک زرین ماهی قرمز، گنجینه آمودریا، دوره هخامنشی

میزان آلودگی هوا در ورزشگاه شهر قدس (فیلم)

بیشتر بخوانید:

ببینید | قیمت میوه تنظیم‌بازاریِ شب عید چند است؟

تماشاخانه

سرنوشت غم‌انگیز کشتی یونانی / از کمر شکسته و هیچ‌کس نمی‌تواند به دادش برسد (فیلم)

زندان صیدنایا یا «سلاخ‌خانه انسان‌ها»، آشویتسی دیگر در سوریه / مقایسه دو زندان هیتلر و اسد؛ شباهت‌ها و جنایت‌‌ها (فیلم)

فیلم های دیگر