رئیس اتحادیه صنعت مخابرات: با عقب‌افتادگی در شاخص‌های ICT به مرحله قرمز رسیده‌ایم؛ اگر برای ارتقای آن فکری نکنیم، به کشوری منفعل تبدیل می‌شویم

دکتر داوود ادیب، رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سیتنا پیرامون رویکرد کشورهای توسعه یافته در مواجهه با فناوری‌های نوین، توضیح داد: اگر طی یکی دو دهه اخیر به تحولات و رخدادهایی که در حوزه صنعت، در کشورهای توسعه یافته اتفاق افتاده است نگاه کنید، مشاهده می‌کنید که رویکرد فعالیت‌ها از صنایع ماشین محور و همچنین نفت و گاز، تغییر جهت داده و به سمت صنایع های‌تک و فناورانه سوق یافته است.

 

با تامل در رتبه بندی های مختلفی که در برخی از منابع آماری کشورهای توسعه یافته  بر اساس شاخص های مرتبط صورت می گیرد، مانند رتبه بندی فورچون ۵۰۰ [فهرستی از ۵۰۰ شرکت بین‌المللی برتر در صنایع مختلف که به صورت سالیانه توسط مجله فورچون رتبه‌بندی و منتشر می‌شود.] مشاهده می کنید که اخیرا محوریت به سمت فناوری های نوین و از جمله  فناوری های حوزه اطلاعات  و ارتباطات سوق یافته و در رتبه های 1 تا 10 شرکت‌های مطرحی  قرار گرفته اند که پیش تر از این شرکت های خودرو سازی و شرکت‌های کارگر محور در آن جایگاه قرارگرفته بودند.

 

رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران، ادامه داد: این یک روند جهانی است و دیر یا زود همه کشورها با این موضوع روبرو خواهند شد که منابع طبیعی در حال تمام شدن است و می بایست به فناوری های نوین توجه نمایند. ما در مقطعی از این تحولات جهانی قرارگرفته و به این نتیجه رسیدیم که در پارادایم شیفتی که در صنعت رخ می‌دهد، اتحادیه صنعت مخابرات ایران را با استراتژی صادرات که وجه متمایز ما با سایر تشکل های نزدیک بود، راه‌اندازی نماییم.

 

ادیب پیرامون راهبری شرکت‌های مخابراتی در حوزه بین‌الملل توسط اتحادیه گفت: ما در حوزه ارتباطات بسترسازی خوبی کرده ایم. صادرات فعل تصمیمی و بر خط نیست بلکه یک فرایند است و دوره زمانی نیاز دارد تا شرکت ها آمادگی پیدا کنند. برای این موضوع در جهان شاخص در نظر گرفته شده است و براساس آن کشورها را طبقه بندی می‌کنند. صادرات با شاخصی به نام ECI‌) Economy Complexity Index) در دنیا سنجیده می‌شود که پیچیدگی صادرات را بررسی می‌کند، یعنی کشورهایی که پیچیدگی صادرات‌شان بالاتر باشد، موقعیت صادراتی بالاتری دارند. معادل شاخص پیچیدگی اقتصادی، شاخص پیچیدگی محصول یا (Product Complexity index(PCI است که غالبا به کار می رود.

 

وی ادامه داد: همان طور که مشخص است شاخص پیچیدگی اقتصادی در واقع ترکیبی از دانش فنی، زیرساخت‌ها، مهارت نیروی کار و فناوری تولید محصول در یک اقتصاد را که در کالای صادراتی تبلور پیدا می کند را در بر می گیرد و آن چیزی است که ما در اتحادیه به دنبال آن هستیم. کاری که ما می‌کنیم در حوزه فناورانه است، پس پیچیدگی بالاتری دارد. این شاخص اقتصادی معادل شاخص صادراتی است، بنابراین هم پیچیدگی محصول یا خدمات  بالاتری را داریم به جهت فناورانه بودن  و هم پیچیدگی اقتصادی که پیش نیاز شاخص صادراتی است .

 

ادیب ادامه داد: امروز تعداد قابل توجهی از شرکت‌های ما یاد گرفتند که در کشورهای دیگر فراتر از صادرات، تولید محصول داشته باشند. بر اساس اطلاعاتی که داریم طی پنج سال گذشته با تلاش هایی که در نمایشگاه‌های مختلف صورت گرفته است، در حال حاضر بستر خوبی برای حضور و فعالیت های برون مرزی ایجاد شده است و اگر پروتکل مراوداتی مناسبی بین دولت‌ها صورت پذیرد و ارتباطات اولیه بین طرف های تجاری دو طرف شکل گیرد  که به صراحت می توان نقش دولت ها را بیش از 50 درصد از فرایند شکل گیری این مناسبات دانست ، می توانیم از این فرصت استفاده بهینه ای را داشته باشیم.

 

رئیس اتحادیه صادرکنندگان صنعت مخابرات ایران پیرامون اقدامات موثر اتحادیه برای رفع موانع و مشکلات شرکت‌های مخابراتی هم به سیتنا گفت: بخشنامه 23 شهریور 1401 که مورد تصویب دولت قرار گرفت، شاید نتیجه زحمات و اقداماتی بود که اتحادیه از چند سال پیش در حوزه قراردادهای یک طرفه انجام داد. در آن زمان، به کرات مطرح کردیم که قراردادهای یکطرفه عادلانه نیست و باید اصلاح شود تا  شاید یک مشکل از صدها مشکل تولیدکننده مرتفع شود. از قوه قضائیه درخواست کردیم، با معاونت اقتصادی دادستان کل کشور جلساتی داشتیم. با وزیر صمت وقت نیز جلسات متعددی داشتیم که نتیجه بخش بود. یکی از پیامدهای این پیگیری‌ها همین بخشنامه بود و تصویب شد که سازمان‌های دولتی که از تولیدکنندگان خریدی را انجام می دهند، در قراردادها ملزم هستند بحث جرایم مربوط به کارفرما را در صورت تاخیر بپذیرند و اگر انجام نشود ترک فعل محسوب شود که تکلیف ترک فعل نیز در قانون مشخص است‌.

 

ادیب در بخش دیگری از گفت‌وگو با سیتنا ضمن تاکید بر لزوم حرکت در مسیر فناوری‌های نوین گفت: امروزه تحولات قابل توجهی در حوزه فناوری‌های نوین در حال رخ دادن است و اگر همسو با آنها حرکت نکنیم، به کشوری عقب افتاده تبدیل می‌شویم. اگر پیش نیازهای تکنولوژی‌ها را در زمان مناسب، فراهم نکنیم بدیهی است که کشوری منفعل بشویم. در رابطه با اینترنت اشیاء نیز ابتدا گفتیم ببینیم باقی کشورها چه می‌کنند و سپس ما ادامه دهیم. الان می بینیم که اینترنت اشیا زیربنای متاورس شده است و کشورها وارد عصر متاورس شده اند. کشورهای توسعه یافته این فنــاوری ها را به عنوان یک پارادایم غالب در دنیا در حال استفاده هستند، از همان متاورس گرفته تا بحث داده کاوی (Data Mining) که تحول بزرگی را در حال شکل دهی هستند.

 

وی ادامه داد: تا زمان کوتاهی دیگر خواهیم دید که Chat GPT چه اتفاقاتی را در مدل‌های تصمیم گیری رقم خواهد زد، در این دهه حاضر تحولات بزرگی در سطح جهانی خواهیم داشت. اگر از این موارد عقب باشیم، از قطار پرسرعت تکنولوژی دور خواهیم شد و دسترسی ما به آن، مشکل و به عبارتی امری محال خواهـد شــد، من فکــر می کنم نقش تشکل‌ها در این امر یعنی آگاه سازی و تلنگر به نهادهای بازدارنده، مهم است و آگاه سازی مطالبات مردم را بالا خواهد برد.

 

ادیب گفت: این آگاه سازی از مدت ها پیش شروع شده است ، همایش متاورس را در شرایط کرونایی برگزار کردیم که بیش از 200 نفر از متخصصین ، نخبه‌ها و مدیـــران سازمــان ها حضور فیزیکی داشته و چند صد نفرهم به صورت بر خط در جریان آن قرار گرفتند. این رویداد که استقبال زیادی از آن شد، مقدمه ای شد برای اینکه دولتمردان بدانند این اتفاق  دیر یا زود در حال رخ دادن است، این موضوع نشان گر این است که نقـش تشکل ها را باید پررنگ دید. ما، در تمام جلسات خود در وزارت‎خانه‌های صمت و ارتباطات همواره چند نکته را مد نظر داشتیم، اینکه نیازی به آمارسازی نیست، بلکه شاخص‌های جهانی را باید مدنظر گرفت و اینکه جایگاه ایران در این شاخص هـــا را می بایست مد نظر قرار داد. شاخص‌های IDI، NRI و GI برای همین منظور هستند و هر کدام از اینها خط کشی برای ارزیابی‌ در حوزه هایی هستند که ما می بایست در آنها بهبود یابیم. دولت باید به این شاخص‌ها همچون شاخص آلودگی نگاه کند، ما در این شاخص‌ها به مرحله قرمز رسیده‌ایم و باید دولت برای ارتقای آن فکر کند وگرنه عقب افتاده تر می‌شویم.

 

ادیب در پایان تکید کرد: در حال حاضر بین توسعه یافتگی و رفاه کشورها با شاخص های ICT رابطه مستقیمی وجود دارد و کشورهایی که رفاه بالاتری دارند، کشورهایی هستند که بالاترین شاخص ها را در ICT  دارند. در سیاست گذاری داخل کشور، مدل حکمرانی از حاکمیت به اتاق بازرگانی و از اتاق به تشکل‌ها، زنجیره وار است و هر کدام از این ها  قدرت خود را از نهادهای بالادستی می گیرند.