۱۷ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۷ آبان ۱۴۰۳ - ۲۳:۵۳
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۸۷۱۰۶۷
تعداد نظرات: ۵۰ نظر
تاریخ انتشار: ۱۲:۵۵ - ۰۲-۱۰-۱۴۰۱
کد ۸۷۱۰۶۷
انتشار: ۱۲:۵۵ - ۰۲-۱۰-۱۴۰۱

درگذشت دکتر عباس شیبانی؛ او که سیاست را با بازرگان شروع کرد و به احمدی‌نژاد رسید

درگذشت دکتر عباس شیبانی؛ او که سیاست را با بازرگان شروع کرد و به احمدی‌نژاد رسید
خواسته یا ناخواسته باعث شد احمدی‌نژاد شهردار شود و از آن سکوی ریاست جمهوری بسازد تا مردی که در آغاز دهه ۴۰ با بازرگان وطالقانی و سحابی شروع کرده بود در آغاز دهه ۸۰ به محمود احمدی‌نژاد برسد...

 عصر ایران؛ مهرداد خدیر - با درگذشت دکتر عباس شیبانی از جمع اعضای شورای انقلاب اسلامی در سال‌های 57 و 58 که پیش از پیروزی انقلاب تشکیل شد و بعد از آن تا تابستان 1359 نقش قوۀ مقننه (‌و از 13 آبان 1358 دولت و قوۀ اجرایی)  اکنون تنها آیت‌الله سید علی خامنه‌ای باقی مانده البته اگر اعضای شورا را منحصر به 15 نفر مشهور بدانیم و میرحسین موسوی را که در بخشی از عمر شورا و نه تمام مدت، عضو آن بوده موقت به حساب آوریم و در ردیف 15 نفر نیاوریم (ایضا دکتر پیمان را).

  این توضیح برای آن است که دیدم برخی رسانه‌ها در تنظیم خبر درگذشت دکتر شیبانی از او تنها با عنوان «عضو پیشین مجلس شورای اسلامی و شورای شهر تهران» یاد کرده‌اند حال آن که اعتبار و اشتهار او از چهار وجه دیگر آب می‌خورد که از آنها در نمایندگی مجلس و عضویت شورای شهر استفاده شد نه این که این دو عضویت در صدر کارنامۀ سیاسی او بنشیند بلکه شیبانی را باید نخست با آن 4 فقره معرفی کرد و بعد به این دو رسید:

 وجه اول حضور اوست در کنار مهندس مهدی بازرگان، سید محمود طالقانی، یدالله و عزت‌الله سحابی و چند چهرۀ دیگر در دادگاه مشهور سران نهضت آزادی ایران در سال 1342.

   روزنامۀ کیهان روز دوشنبه 29 مهر 1342 این خبر را درج کرد: «‌امروز از طرف دادرسی ارتش اعلام شد دادگاه عادی ویژۀ شمارۀ یک ادارۀ دادرسی ارتش در ساعت سه بعد ازظهر فردا سه ‌شنبه 30 مهر 1342 به ریاست تیمسار سرتیپ حسین زمانی و به کارمندی تیمسار سرتیپ مهدی احترامی و آقایان سرهنگ مهدی رحیمی و سرهنگ دوم محمد حسن خالقی ( کارمند علی‌البدل) و به دادستانی سرتیپ فخر مدرس در پادگان عشرت‌آباد برای رسیدگی به اتهام آقایان مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سحابی، سید محمود طالقانی، مهندس عزت‌الله سحابی، دکتر عباس شیبانی، احمد علی بابایی، ابوالفضل حکیمی، محمد مهدی جعفری و پرویز عدالت‌منش که به اتهام اقدام بر ضد امنیت کشور تحت تعقیب می‌باشند تشکیل می‌گردد.»درگذشت دکتر عباس شیبانی؛ او که سیاست را با بازرگان شروع کرد و به احمدی‌نژاد رسید

  این همان دادگاه مشهوری است که اگرچه روزنامه‌ها از انعکاس خبر و حتی منع کیفرخواست قرائت‌شده در آن منع شدند ولی بازتاب گستردۀ بین‌المللی داشت و مشروح آن همان زمان به طرق دیگر منتشر شد. همان دادگاهی که آیت‌الله طالقانی اعلام کرد چون جمعی سیاسی را در یک پادگان و در دادگاه ارتش محاکمه می‌کنند محکمه را به رسمیت نمی‌شناسد و از خود دفاع نکرد اما مهندس بازرگان سکوت نکرد و دادگاه را فرصتی برای بیان دیدگاه‌های ضد استبدادی دانست و دفاعی تاریخی و مستدل انجام داد. (جملۀ بسیار مشهور و ضرب‌المثل شدۀ او -«‌ما آخرین گروهی هستیم که به زبان قانون با شما سخن می‌گوید و پس از ما چنین نخواهد بود»- مربوط به همین دادگاه است).

   پیش‌بینی او هم درست بود چون بعدتر گروه‌های سیاسی رو به سلاح آوردند و مبارزۀ قانونی را بی‌ثمر دانستند و از دل همان رفتار با منتقدان شناخته شده و مسالمت‌جو و حبس و تبعید آنها گرایش‌های مسلحانه مانند سازمان مجاهدین خلق و سازمان چریک‌های فدایی خلق شکل گرفت. از شگفتی‌های دادگاه این بود که در پایان وقتی حکم را خواندند طالقانی با ابهتی مثال‌زدنی برخاست و سورۀ «والفجر» را قرائت کرد. 14 سال و 7 ماه قبل از پیروزی انقلابی که او را از زندان آزاد کرد و سالگرد آن با اصطلاح دهۀ فجر گرامی داشته می‌‌شود. هر چند خود طالقانی ندید که تعبیر فجر به کار می‌رود چون قبل از سالگرد انقلاب از دنیا رفته بود و سه سال بعد به ابتکار عبدالمجید معادیخواه آن اصطلاح رواج یافت.

   شمار جلسات دادگاه به 31 مورد رسید و روزنامۀ اطلاعات 16 تیر 1343 خبر داد: بازرگان و طالقانی به 10 سال حبس مجرد، دکتر شیبانی به 6 سال و سحابی‌های پدر و پسر هر یک به  4 سال حبس مجرد محکوم شده‌اند.  

   درگذشت دکتر عباس شیبانی؛ او که سیاست را با بازرگان شروع کرد و به احمدی‌نژاد رسید

  

  وجه دوم نقش او در تأسیس نهضت آزادی است. هر چند بعد از پیروزی انقلاب و اختلافات روحانیت و حزب جمهوری اسلامی با بازرگان و سحابی‌ها از نهضت آزادی فاصله گرفت و استعفا کرد اما عملا از ایفای نقش مؤثر سیاسی دیگری هم بازماند جز آن که از نام او در صحنه‌آرایی‌های سیاسی استفاده می‌شد و خود کنش و واکنش خاصی نداشت.

 وجه سوم چنان‌که در صدر مطلب اشاره شد عضویت در شورای انقلاب است و نویسندۀ این سطور هم در بیشتر یادداشت‌هایی که مربوط به یکی از اعضای شورای انقلاب و غالبا درگذشت آنان بوده نام او را نیز بالطبع یا به تبع آورده است.

  خود دکتر شیبانی داستان عضویت خود در شورای انقلاب را این گونه گفته است: «‌دی ماه بود. شبی در خانه دکتر صدر حاج سید جوادی بودیم، دکتر باهنر پیشنهاد کرد عضو شورای انقلاب شوم. قبول کردم اما گفتم برای معالجۀ همسرم راهی انگلستان هستم. گفتند باشد. درمان طول کشید و من روز 22 بهمن هم در انگلستان بودم و  بعد از پیروزی انقلاب بازگشتم.»

   این اظهارات به معنی آن است که در مهم‌ترین جلسات شورا در کوران انقلاب و از جمله پیشنهاد نخست وزیری مهندس بازرگان حضور نداشته حال آن که عضو شورای انقلاب بوده است: «‌در اسفند ماه آقای هاشمی را بعد از برگشت به ایران دیدم. گفت: فردا جلسه شورای انقلاب است. بیا. در جلسه شرکت کردم دیدم قبل از آن دکتر باهنر تنها صورت‌جلسه‌ها را خلاصه‌نویسی می‌کرده و من شدم دبیر جلسات و تمام مذاکرات را ثبت می‌کردم.»

   از این روست که صورت جلسات پیش از 8 اسفند 1357 در اختیار نیست ولی بعد از آن خوش بختانه با جزییات منتشر شده و قبلی ها شاید تنها در خاطرات شخصی و منتشر نشدۀ برخی از اعضا باشد و از این نظر نقش شیبانی بسیار مهم است چندان که اشاره به عضویت مهندس موسوی در شورا با استناد به همین صورت‌جلسه هاست: «‌تا قبل از این که مهندس میرحسین موسوی بیاید موسوی‌اردبیلی را می‌نوشتم: "موسوی". اما پس از آن ایشان را می‌نوشتم مهندس موسوی و آیت‌الله موسوی اردبیلی را موسوی.»

درگذشت دکتر عباس شیبانی؛ او که سیاست را با بازرگان شروع کرد و به احمدی‌نژاد رسید

   دکتر شیبانی در همان مصاحبه (با عباس سلیمی نمین) در ادامه می‌گوید: « وقتی بنی‌صدر رییس جمهور و به خاطر همان رییس شورای انقلاب شد به من گفت شما دیگر ننویس. چون ثبت و ضبط صورت جلسات نظمی پیدا کرده بود ولی من گفتم: من برای خودم دارم می‌نویسم.»

    خاطرات او از شورا به همین اعتبار مستندتر است. جایی از همان مصاحبه می‌گوید: «‌5 نفر اولیه شورای انقلاب مطهری، بهشتی، باهنر، هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی بودند. بعد هم امام گفت هر یک از این افراد یکی دو نفر را اضافه کنند تا معمم‌ها و کلاهی‌ها مساوی شوند و به 13 و بعد 15 نفر رسید.»

    با این خاطرات می‌توان دریافت که چرا نام طالقانی در آغاز نبوده شاید به خاطر جایگاه ویژۀ او -فراتر از شورا- ولی پذیرفت حال آن که گویا آیت‌الله منتظری نمی‌آید.  هاشمی رفسنجانی در خاطرات گفته بود آقای خامنه‌ای در هسنۀ اولیه نبود چون در مشهد بودند و دعوت شدند و به تهران آمدند و اضافه شدند. ترکیب نهایی همان گونه که دکتر شیبانی به نقل از امام گفته تساوی نسبی تعداد معممین (‌روحانیون) است با کلاهی‌ها (‌غیر روحانیون) از این قرار: روحانیون: آقایان: مطهری، طالقانی، بهشتی، موسوی اردبیلی، هاشمی رفسنجانی، خامنه‌ای، مهدوی کنی و باهنر. غیر روحانیون هم: بازرگان، بنی‌صدر، قطب‌زاده، عزت‌الله سحابی، معین‌فر، شیبانی، حبیبی (‌و میر حسین موسوی). در برخی جلسات تیمسار قرنی و بعد از ترور او فردی به نام سرتیپ مسعودی هم از جانب ارتش شرکت می‌کردند.

   (در حساب بانکی که به نام شورای انقلاب در خیابان شریعتی روبه روی تخت‌جمشید (طالقانی کنونی) باز شد سه نفر صاحب امضا بودند: طالقانی، بنی‌صدر و شیبانی. شاید به خاطر همین حساب نام آن شعبه پیام انقلاب باشد).

       وجه چهارم عضویت در مجلس بررسی نهایی پیش‌نویس قانون اساسی در تابستان 58 است. قرار بود مجلس مؤسسان تشکیل شود با صدها عضو اما به خبرگان تبدیل شد با کمتر از 100 عضو. با این حال در انتخابات این مجلس همۀ طیف‌های سیاسی شرکت کردند حتی رهبران حزب توده یا چهره‌ای چون احمد فردید و به همین خاطر نیروهای مذهبی اعم از روحانی و ملی اختلافات خود را کنار گذاشتند و با هم ائتلاف کردند تا روشنفکران سکولار پیروز نشوند و در تهران لیست 10 نفری ائتلاف پیروز شد: طالقانی، بهشتی، منتظری، بنی‌صدر، سحابی، شیبانی، موسوی اردبیلی، علی‌محمد عرب، گل‌زادۀ غفوری و منیرۀ گرجی. بقیه هم در ردیف های بعد قرار گرفتند به گونه‌ای که نماد روشنفکری سکولار و نویسندۀ مشهور - دکتر علی اصغر حاج سید جوادی- نفر یازدهم شد ولی پس از درگذشت طالقانی نتوانست وارد خبرگان قانون اساسی شود  چون دکتر بهشتی گفت عضو علی البدل نداریم. اگر وارد می‌شد در کنار مهندس سحابی و مقدم مراغه‌ای با افزودن اصل ولایت فقیه به پیش نویس مخالفت می‌کرد ولی باز هم در اقلیت بودند. نکتۀ جالب دربارۀ عباس شیبانی که از مشروح مذاکرات برمی‌آید این است که نقش خاصی ایفا در جلسات آن ایفا نمی‌کند و قابل قیاس با حضور فعال چهره‌هایی چون آیت‌الله منتظری، بهشتی، حسن آیت، سحابی، مقدم‌مراغه‌ای و آیت‌الله مکارم شیرازی یا دکتر گلزاده غفوری (‌با فصل درخشان حقوق ملت در قانون اساسی ) نیست.

  جدای این چهار وجه چند اتفاق در زندگی دکتر شیبانی متفاوت و متمایز است:

  1. بعد از استعفای دولت موقت به ریاست مهندس بازرگان چون کشور نه مجلس داشت نه رییس جمهوری به جای تعیین یک دولت موقت دیگر  با فرمان رهبر انقلاب، شورای انقلاب تا تشکیل مجلس و دولت جدید عهده‌دار قوۀ اجرایی هم شد یعنی شورای انقلاب هم دولت بود و  هم مجلس. برخی اعضای شورا وزیر شدند: بنی‌صدر وزیر اقتصاد، هاشمی رفسنجانی سرپرست وزارت کشور و بعد مهدوی کنی وزیر آن و قطب‌زاده وزیر خارجه. در همین دولت شورای انقلاب دکتر شیبانی هم وزیر شد منتها نه وزیر بهداری یا یک وزیر یک وزارتخانۀ سیاسی و در حالی که پزشک بود وزیر کشاورزی شد و این عجیب‌ترین اتفاق در تاریخ وزارت کشاورزی و زندگی خود اوست!

درگذشت دکتر عباس شیبانی؛ او که سیاست را با بازرگان شروع کرد و به احمدی‌نژاد رسید!

   از قضا دوران وزارت او در ساختمان شیشه‌ای بسیار هم پر سر و صدا شد اما نه به خاطر اقدامات و تصمیمات خودش که به سبب انتصاب رضا اصفهانی به معاونت وزارت کشاورزی و بحث واگذاری زمین که هر قدر حمایت کشاورزان را در پی داشت (تا جایی که روزی با بیل در بلوار کشاورز در پشتیبانی از او تظاهرات کردند) مخالفت برخی مراجع را برانگیخت و گفتند بوی اقدامات مارکسیستی را استشمام می‌کنند در حالی که رضا اصفهانی به عنوان اقتصاددانی مسلمان و فردی بسیار متعبد و از نمونه‌های عملی زهد و تقوا شهرت داشت.

   (در کارنامه اجرایی او به ریاست دانشگاه تهران نیز می‌توان اشاره کرد منتها در سال های ۶۱ و ۶۲ که دانشگاه ها تعطیل بود ولی برای بازگشایی هم کوشید و اواخر دوره او با گشایش مقارن شد).

   2. نامه سرگشادۀ دکتر شیبانی به مهندس بازرگان در مخالفت با دیدگاه‌های رییس و مراد سابق در قبال جنگ و ولایت فقیه و روحانیت پاسخ مفصل مهندس بازرگان از اسناد درخشان تاریخ معاصر است و مخاطبان را به مطالعۀ متن کامل آن با عنوان «آزادی از دو دیدگاه» ارجاع می دهم که نشان می‌دهد بسیاری از اختلاف ها و منازعات رو به تزاید امروز  ریشه در همین دو نوع نگاه دارد و به مرور زمان مدام بیشتر شده است.

    3. او دوبار کاندیدای ریاست جمهوری شد اما نه برای این که رییس‌جمهور شود بلکه برای این که دیگری رییس جمهوری شود! این گزاره تناقض‌آمیز جلوه می‌کند ولی عین واقعیت است چون می‌توان حدس زد دکتر شیبانی در هر دو نوبت ( مرداد 60 و مرداد 68) به خودش رأی نداده و به رقیب صوری (‌رجایی و هاشمی) باشد! زیرا پس از عزل بنی‌صدر از ریاست جمهوری و با تغییر فضای سیاسی در انتخابات مرداد 1360 نظام بر سر ریاست جمهوری محمد علی رجایی نخست‌وزیر وقت به اجماع رسیده بود و رقابت درون‌ساختاری پس از حذف لیبرال‌ها برای کسب نخست‌وزیری بود و نه مقام ریاست‌جمهوری که قبل از 68 و حذف نخست وزیر اختیار زیادی نداشت. از این رو سه نفر به عنوان کاندیدای دیگر با رجایی رقابت کردند: حبیب‌الله عسگر‌اولادی، سید علی اکبر پرورش و عباس شیبانی. هر چند حضور یک نفر هم به عنوان رقیب کافی بود اما فضای ترور نگرانی ایجاد کرده بود و اتفاقا عسگراولادی هم ترور شد اگرچه جان به در برد. 8 سال بعد هم باز دکتر شیبانی نامزد شد و این بار هم باز در واقع صوری بود چون ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی قطعی شده بود ولی انتخابات ریاست جمهوری را با یک نفر نمی‌شود برگزار کرد و شیبانی فداکاری کرد و کاندیدا شد و البته قاعدتا به هاشمی رفسنجانی رأی داد! با این تفاوت که رقبای بالقوۀ هاشمی پیشاپیش و به شیوۀ 1400 حذف نشده بودند و خود نیامدند.

    این رویکردها در دورانی بود که مهندس بازرگان زنده بود و قاعدتا از این که یار پیشین از آنها گسسته و به رقیب پیوسته نمی‌توانست خرسند باشد و نبود تا ببیند که بعدتر از هاشمی هم فاصله گرفت و به جرگۀ منتقدان او پیوست.

     دکتر شیبانی البته در چند دورۀ مجلس حضوری مستمر و بسیار منظم داشت هر چند که تذکرها و مخالفت‌های او به امور کلان مربوط نبود و مشهور است که بیشتر دغدغۀ اسراف دارد آن هم نه برای ریخت‌و‌پاش‌های کلان بلکه امور خُرد مانند بحث خرید میوه و شیرینی در مجلس و موکت و کف‌پوش آن را جدی می‌گرفت شاید چون خود نیز زندگی بسیار ساده و زاهدانه‌ای داشت با زندگی در خانه‌ای قدیمی در نزدیکی همان پادگان عشرت‌آباد و میدان سپاه در کوچه‌ای که به نام شهید مفیدی است. با این که پس از ۳۱ خرداد ۶۰ اسامی مجاهدین اعدام شده در رژیم گذشته از خیابان‌ها برداشته شد مگر سه نفری که قربانی ترورهای درون سازمانی شده بودند نام این کوچه باقی ماند که شاید به خاطر دکتر شیبانی باشد. (‌محمد مفیدی برادر همسر شیبانی خانم انسیه مفیدی راننده موتوری بود که علیرضا سپاسی آشتیانی سوار بر آن روز ۲۲ مرداد ۱۳۵۱ به روی سرتیپ سعید طاهری فرمانده سابق گارد شاهنشاهی آتش گشود. محمد مفیدی را به دام انداختند و در مهر ۵۱ اعدام شد).

   4. در نهایت نقش او در اتئلاف آبادگران قابل ذکر است. در انتخابات شورای شهر 1381 و در غیاب اکثریت رأی‌دهندگان نومید شده به خاطر مانع تراشی بر سر راه مجلس ششم و در حالی که اصلاح‌طلبان در حال رقابت با خود بودند مهدی چمران و احمدی‌نژاد و چهره‌های کمتر شناخته شده اصول‌گرایان، ائتلافی شکل دادند و با نام و تصویر شیبانی و چمران در پوسترها توجه‌ها را جلب و گمنامی دیگر نامزدها را پوشاندند.درگذشت دکتر عباس شیبانی؛ او که سیاست را با بازرگان شروع کرد و به احمدی‌نژاد رسید

  حاصل این شورا شهردار‌شدن محمود احمدی‌نژاد بود که در اولین دورۀ شوراها در چهار سال قبل از آن در رتبۀ ۶۵ نشسته بود و از شهرداری سکویی ساخت برای ریاست جمهوری.

    بدین ترتیب عباس شیبانی که روزی از بازرگان و طالقانی و سحابی‌ها اعتبار می‌گرفت و در انتخابات ریاست جمهوری ۶۰ با رجایی و ۶۸ با هاشمی رفسنجانی ولو صوری رقابت کرده بود خواسته یا ناخواسته زمینه‌ساز به قدرت رسیدن محمود احمدی‌نژاد و در عمل اعتبار دهنده به آنها شد هر چند به دلیل بیماری سکوت و خانه‌نشینی پیشه کرده بود اگرچه از اوضاع روزگار شِکوه هم نداشت و همچنان به مهم‌ترین اصل خود که پرهیز از اسراف بود وفادار مانده بود. 

  هر چند برای برخی پذیرفتنی نبود که اسراف و ریخت و پاش، کشور را گرفته باشد و پیرمرد سلیم‌النفس دل‌خوش به این که مراقب بوده تا زیاده از حد برای نمایندگان مجلس میوه خریداری نشود.

  این آخری‌ها هم خبرنگاری او را دیده بود که از این داروخانه به آن داروخانه می‌رفته تا داروی کمیابی را پیدا کند چون نمی‌خواسته به کسی رو بیندازد. به مسؤولانی که در آن سال‌های طولانی‌یی که او در زندان بود یا در مبارزه نبودند یا در ایران نبودند یا هنوز به دنیا نیامده بودند.

--------------------------- 

 * تصویر جوانی دکتر شیبانی و بریده روزنامۀ خبر دادگاه از جلد ششم مجموعه آثار مهندس بازرگان (‌مدافعات)

    

 

   

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۵۰
در انتظار بررسی: ۵۴
غیر قابل انتشار: ۲
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۳۰ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
123
30
...
الان همین مسکن مهر و روستایی و سهام عدالت از سر خیر احمدی نژاد هست گرچه در هیچ دوره ای بهش رای ندادم اما برای مردم مستضعف زحمت کشید
چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید.
اقتصاد کلاسیک، لیبرال و نئولببرالی زیبنده مردم ایران نیست و باید به سمت اقتصاد سوسیالیسم حرکت کنیم.
الان اروپایی ها با وجود شعارهای سیاسی لیبرالیستی اما در اقتصاد شعارهاشون و سیاستشون به چپ نزدیک تره.
اینکه در کشور برج و آسمانخراش و صاحبان بزرگ صنایع و ثروت داشته باشی در حالی که مردم عادی جامعه از دارابودن حداقل ها محروم زیبنده تاریخ ایران نیست.

ایران کشور بی هویت تاریخی نیست که با دیدن زرق و برق دنیای سرمایه داری مثل این کشورهای ذره بینی خلیج فارس خودش رو تهی از ارزش ها کنه و یک عده آنقدر داشته باشند که نتوانند بخورند و یک عده هم در فقر مطلق باشند.

البته در این شرایط هم اون ثروتمندانی که خیلی هم زر و زور دارند اگر وجدان داشته باشند نمی توانند خوشحال باشند چون خوشحالی امر فردی نیست و باید جامعه خوشحال باشد تا بتوان احساس خوشبختی کرد. مگر اینکه به سراغ خوشبختی های مصنوعی (مخدر و روانگردان و الکل ) بروند که در آن صورت مدتی خوشحال و لیکن بازهم دائمی نیست.

باید به سمت اقتصادهای سوسیالیستی حرکت کرد و فاصله طبقاتی و شاخص جینی را کاهش داد.
اگر اپل و پورشه و بوگاتی در کشور نباشد اما مردم از حداقل یک خودرو با ایمنی استاندارد تا حداکثر خودروهایی دارای رفاهیات بیشتر برخوردار باشد بهتر است که عده ای بوگاتی سوار و عده ای سه چرخه هم نداشته باشند (در صورتیکه کار کنند مراد بهره مندی از رفاه در خصوص اشخاصی است که کار کنند نه کسانی که دنبال سواری رایگانند).
به هر حال خداییش رحمت کناد که انسانی شریف و به فکر منافع ناس بود.
پاسخ ها
نام
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۵۳ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
اره هیچ دوره ای بهش رای ندادی؛ باور کردیم!!! مطمئنا خود خود احمدی نژادی!
علی رضا
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۲۷ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
دوست عزیز اقتصاد سوسیالیستی زیبنده کشور اسلامی ایران نیست،
لطفا کمی بیشتر چشمهای خود را بشور و ببین در کدام کشور مشغول
زندگی هستی،در کشور اسلامی فقط باید اقتصاد اسلامی حکمفرما باشد و بس ، اینکه الان مردم ایران در یک کشور اسلامی دارند با ناز و
نعمت و رفاه و آسایش زائد الوصفی زندگی میکنند، محصول همین
اقتصاد اسلامی میباشد، فقط ایکاش باقی ممالک دنیا هم کشور ما را
الگوی خود قرار دهند تا شاهد گسترش رفاه و آسایش و خوشبختی در
همه جای جهان باشیم،انشاالله
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۱:۵۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
حق با شماست برخی مواقع سیاست باعث قضاوت غیر دقیق می شود.
ایران
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۵۰ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
چشم ها را باید شست . اما دقیق باید دید. در واقع احمدی نژاد کاری نکرد. بلکه فراوانی دوران ایشان مربوط به 8 سال کار اصولی دولت خاتمی بود و رشد اقتصادی آن به زمان دوست شما رسید. در زمان خاتمی نفت را 8 دلار و در بهترین دوران 24 دلار فروخت اما با همین مملکت را ساخت و افرادی چون من که یک کارمند ساده دولت بودم در زمان او ثروتمند تر شدم . اما رشد کار اصولی خاتمی از یک طرف و نفت بالای 120 دلار باعث شد دولت نالایق احمدی نژاد بسیار پول داشته باشد و بجای کار اصولی برای برخی خانه ساخت بسازد حال آنکه حق همه مردم را صرف کرد تا فقط برای برخی خانه ساخت. هموطن من آیا میدانید که من بابت اینکه حق افرادی چون من را برای شما خانه ساخته است از ایشان از شما و از نظام گله مند هستم. شما فقط همان خانه ای که برایتان ساخته را می بینید حال آنکه چند خشت آن خانه حق دیگران است.
...
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۰۵ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
این ۴۳ سال نشان داد که فرق زیادی است بین تئوری ها و عمل مدعیان آنها . عمل است که بر حقانیت تئوری ها صحه میگذارد . شوروی با آن همه نظم و حساب و کتاب در عملی کردن تئوری سوسیالیسم شکست خورد . ...بنظر من دموکراسی واقعی اگر اجرا شود مردم خودشان میتوانند بهترین سیستم را تشخیص دهند . مشکل ما قبل از اقتصاد ، نبود دموکراسی و مردمسالاری است .
ناشناس
| United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland |
۲۱:۳۱ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
این ریل گذاری به سمت ترکستان ، کار احمدی نژاد بوده. یعنی رفتیم تو سرازیری بسمت پایین دره و اونقدر سرعتش زیاد شده که هیچی جلودارش نیست. ..
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۱ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
105
24
در باره [روحانیونی] هم بنویس که سیاست را با امام خمینی شروع کردن و به خاتمی و روحانی و به برانداز ها رسیدن...
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۳:۰۱ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
خاتمی و روحانی هم از همان روحانیون همراه امام بودند .
اگر طالقانی و بهشتی و مفتح می ماندند کار امروز ما به اینجا نمی کشید
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۸ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
9
79
من پیوسته از خواندن مقالات شما لذت میبرم و در فضای کنونی که متاسفانه اکثریت مردم اهمیتی به تاریخ حقیقی نمی دهند کار شما بسیار ارزشمند است.
امیدوارم همواره پایدار و پیروز باشید .
علوی
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۳ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
8
53
همه مطالبی که در باره شادروان دکتر شیبانی نوشته اید بجا است ، اما از نظر من دکتر شیبانی کسی است که اوائل انقلاب برای بازگشائی دانش‌گاهها قدم پیش گذاشت و با تلاش او کنکور برگزار شده و بچه ها ازجمله پسر من که ناچارا سربازی رفته بود توانستند دانشگاه بروند . روح ایشان شاد .
عصر ایران ممنون. این نکته از قلم افتاده بود. اضافه شد. بله برای بازگشایی دانشگاه‌ها تلاش کردند.
پاسخ ها
علوی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۴۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
ممنون از توجه شما جناب آقای خدیر و تشکر از مقالات ارزنده و آگاهی بخش شما .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۷ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
6
54
اساسا نباید عضو شورای شهر می شد که برای چنین سابقه ای کسر شان است .
مگر اینکه بپذیریم ، آن شهرداری و ریاست جمهوری یک پروژه سیاسی از پیش تعیین شده بوده است .
به هر حال تاریخ ثابت کرده است خط مصدق درخشان ترین مسیر سیاسی ایران معاصر بوده است و مصدق و پیروان او را باید بیشتر شناخت
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۱۰ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
بنظر میرسد برای ایشان مقدر کرده بودند که اعتبارشان را هزینه کنند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۱۹ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
6
15
با اینکه با همه ی تحلیل ها و جهت گیری های شما موافق نیستم ولی فشرده ای از تاریخ معاصر رو ارایه می دین وبخود اون شخص اکتفا نمیکنین. البته احساس میکنم میخواستین بفرمایین که اون مرحوم آدم ساده دلی بود ولی اتفاقا مرحوم بازرگان با همین نگاه ساده دل بود چون ازش استفاده شد. دو تا عکس دکتر در جوانی و پیری هم جالب بود
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۲۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
6
67
تو را بخدا به ادبیات کیهان ۶۰ سال قبل نگاه کنین ببینین چه محترمانه از بازرگان و طالقانی که در دادگاه ارتش محاکه میشدن نام برده شده ولی حالا به همونا فحش میدن
ناشناس
Australia
۱۵:۴۹ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
6
39
من که نمی شناختم اما با خوندن این متن، میشه این طور نتیجه گیری کرد که کاش همون طبابت رو انجام داده بود و وارد سیاست نمی شد، انگار خیلی نگاه عمیقی به سیاست نداشته! به هر روی، خدا بیامرزدش.
عصر ایران

بله در شرایط عادی چه بسا خود مهندس بازرگان و دکتر سحابی هم به کار علمی شان می پرداختند. از معایب فقدان دموکراسی یکی همین است. در ساختار دموکراتیک به جای زندان و مبارزه در حزب ارتقا پیدا می کنند و با انتخابات به قدرت می رسند و با انتخابات هم کنار می‌روند.

فرهنگی
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۵۹ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
14
14
مطالب شما را مدام مطالعه میکنم خیلی مفید است دکتر شیبانی خدا رحمتش کند انسان شریفی بود
ناشناس
United States of America
۱۶:۰۷ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
5
30
روحش شاد.این جمله پاراگراف آخر «از این داروخانه به آن داروخانه می‌رفته تا داروی کمیابی را پیدا کند چون نمی‌خواسته به کسی رو بیندازد. به مسؤولانی که در آن سال‌های طولانی‌یی که او در زندان بود یا در مبارزه نبودند یا در ایران نبودند یا هنوز به دنیا نیامده بودند. »آدم رو نابود میکنه.دنیا واقعا بی وفاست.
پاسخ ها
ایران
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۵۷ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
خیلی با شما هم نظرم
صادق
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۲۴ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
6
29
احسنت به این قلم.خصوصا اونجا که فرمودید به شیوه ۱۴۰۰ نبود دقیق دقیق فرمودید.
نیلوفر باباخانی
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۵۱ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
10
23
...
درسته که نسل گذشته و حافظه ها بی رنگ شده، ولی دکتر شیبانی هنوز هم برای خیلی از مردم زنده تهران شناخته شده است. همین طور که برای جامعه پزشکی. با همین پرهیز مورد اشاره شما از سوگیری های سیاسی، تمام توان و زندگیش رو گذاشت تا بتونه امکاناتی رو برای مردم فراهم کنه و بجای منم منم کردن های رایج، به واسطه اعتباری که داره گرهی از کار مردم باز کنه.
البته که دیکته ننوشته ست که غلط نداره و حتما که نقد به عملکرد هرکسی وارده. ولی حجم کار و اثرگذاری امثال دکتر شیبانی قابل انکار نیست.
عصر ایران ممنون. بله. درست است و در مردم داری آن مرحوم تردیدی نیست.
محمد
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۱۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
0
11
" آزادی از دو دیدگاه" اگر میشه یک لینک برای مطالعه اون معرفی کنید
عصر ایران

متاسفانه در فضای اینترنت وجود ندارد اما یک بار مجله چراغ روشن متن کامل هر دو را منتشر کرد. شاید از طریق تارنمای چراغ روشن نیوز بتوانید ببینید.

هوشنگ شرقی
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۲۴ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
2
12
... نامش را اولین بار در برخی کتاب های به اصطلاح پشت سفید قبل از انقلاب دیده بودم ( به عنوان یک زندانی سیاسی قدیمی و مورد احترام همه حتی زندانبانان و ساواکی ها به خاطر مقاومت کم نظیر ) و کسی که نامش در اعلامیه های سازمان عفو بین الملل به عنوان زندانی مبارز می آمد ...از وجهه اش برای رای آوری اعضای گروه انصار حزب الله در انتخابات شورای شهر و جاده صاف کنی احمدی نژاد استفاده شد. (‌ نکته ای هم درباره محمد مفیدی آورده بودند که درست بود و اضافه شد).
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۲۸ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
0
28
اون گفته ی مهندس بازرگان در دادگاه ...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۴۴ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
2
21
این خدا بیامرز آدم خوبی بود وکلا جاده صاف کن ...بود وبا هم مسلکی های خودش (کلاهی ها)کنار نمی آمد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۴۹ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
2
19
در سال 88سه بار خواستم ایشان را ببینم البته با وقت قبلی متاسفا نه هر بار نیامده یا جلسه داره موفق نشدم لطفا چند تا اگه داره از خدمات ایشان بگویید تا ما هم دیده باشیم
عصر ایران در دهه پایانی عمر درگیر بیماری و این اواخر کاملا خانه نشین بودند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۸:۵۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
1
11
سلام و عرض ادب
محمد مفیدی که آقای ظهوری در عصر ایران ۲۹ تیر ۱۴۰۱ گزارشی در باره او نوشتند برادر انسیه مفیدی بوده و کوچه نزدیک پادگان ولی عصر عج هم به نام محمد مفیدی است.
عصر ایران

بله. ممنون از دقت تان. در قبال اعدام شده های مجاهدین خلق پیش از انقلاب به خاطر رفتار آنان بعد از انقلاب نویسنده طبعا ملاحظاتی دارد. خواننده محترم دیگری هم تذکر داد و در متن‌ آمد. نکته شما دیگر ارجاع به خودمان است. بی هیچ مجامله پیام هایی از این دست امیدوار کننده است و هیجان آور و نشان دهنده عمق اطلاعات و حافظه مخاطبان. زنده باشید.

پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۲۲:۵۴ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
شاید این نکته هم قابل تأمل باشد که ساده زیستی دکتر شیبانی یک انتخاب مسبوق به سابقه بوده است... خاندان متمول ایشان در عمارت بزرگی در خیابان شیبانی ساکن بودند و ایشان ازجوانی راه متفاوتی را انتخاب کردند.
خیابان شیبانی (ژیان پناه) پایین تر از میدان منیریه ، از شرق امیریه(ولی عصر عج) تا کارگر امتداد دارد و عبادتگاه زرتشتیان که در سال 1329 ساخته شده، در آن قرار دارد (ظاهرا خانه مسکونی هرمزدیار بهمن بوده‌ که طی مراسمی به عبادتگاه شاه ورهرام ایزد تبدیل شده است‌ و در اعیاد و مراسم مذهبی خاص، میزبان زرتشتیان تهران می‌شود)
علی ر
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۳۲ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
1
10
من سالهاست که ایشان را تعقیب می کنم. به نظرم زندگی ایشان یک حکمت بزرگ داشت و آن این بود که از بازرگان تا احمدی نژاد ما با یک سری کلمات مبهم درباره سیاست و دین و مملکت مواجه هستیم که از این گروه به آن گروه دست به دست می شود. مرحوم شیبانی فهمیده بود که کل این عقاید صرفا نوعی ادبیات هستند و بس. لذا به درستی گروه ها و افراد را جدی نمی گرفت و مستقیما با قدرت واقعی هر دوره ارتباط برقرار می کرد. بیچاره ما که کلمات را جدی می گیریم.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۷:۳۳ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
...ایشان دغدغه ها شان با بازرگان و طالقانی و بعدها هاشمی و . . . متفاوت بوده ولی با وجود این اختلاف همگی با رژیم پهلوی نمیتوانستند همراه شوند . یکی بخاطر دموکراسی دیگری بخاطر اسراف و تبذیر .
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۱:۴۴ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
1
12
مثل همیشه مقالات تاریخی جناب زیبا، موجز، پرنکته و حق طلبانه است و اهل مجامله با سیاستمداران و اهل تاریخ نیست.
یوسف
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۰۹ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
13
6
حالا کی گفته احمدی نژاد از روحانی و رییسی بدتر بود؟ خاتمی و هاشمی هم جای خود
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۷ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
احمدی نژاد از همشون صادق تر وزحمت کش تر وفعال تر بود ولی روحانی مملکت را خراب کرد والان هم .....
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۱۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
4
10
جدا از مقالاتتون لذت میبرم، هر شب قرار گذاشتم که یکی از مقالات شما رو از آرشیو عصرایران بخونم، زنده و سلامت باشید جناب خدیر
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۳۱ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۲
2
10
بارها گفته امکه البته چاپ نشده است ولی امیدوارم خودتان آنها رادیده باشید :
جناب خدیر قلمتان مسحور کننده زیباست ؛ای کاش این قلم بجای نقد های سیاسی؛راه تورگنیف و داستایوفسکی و تولستوی را پیش می‌گرفت ۰ بعد از گارسیا مارکز ؛خیلی سال است که رمان نویس جهانی متولد نشده است ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۷:۰۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
44
4
تفاوت مرحوم شیبانی این است که از ابتدا تا انتها عمر پرخطر خود در راه انقلاب اسلامی مقاوم ماند و عاقبت به خیر شد ولی امثال آقای بازرگان ازابتدا تا آخر عمر به ... خود برای غرب ادامه داد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۸:۵۱ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
2
6
خدا رحمتش کند.....اما.بی خاصیت بود و غیر تاثیر گذار ....
علی
Poland
۰۹:۰۹ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
1
0
برادر دیگه خانم مفیدی هم عضو سازمان مجاهدین بود و بعد انقلاب رابطه نزدیکی با رجوی داشت. تو جلسه ی رجوی و خیابانی با امام خمینی اونم حضور داشت. الانم تو شوهای تلویزیونی مجاهدین حاضر میشه.
خواننده
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۳۰ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
0
2
قلمتان مستدام آقای خدیر. در عجبم اینهمه اطلاعات ریز و جزء تاریخی را چه طور جمع آوری می کنید؟ احسنت بر شما.
نگاه خنثی و دید جامع شما به تاریخ بسیار ارزشمند است
عصر ایران کاش به جای خنثی می گفتید بی طرفانه هر چند که برخی بر این بی طرفانه خرده می گرفتند.
س.م حسینی
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۳۲ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
1
4
سالم ماندن و سالم زیستن آنهم در عین برخورداری ، هنر مردان خداست. خدایش بیامرزد.
جواد
United States of America
۱۳:۴۲ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
1
1
سلام.اقای خدیر ازمقاله زیبای شما متشکرم.برادر من در سالهای 1369تا 1371 ازمحا فظان مجلس بود .با این که از اشرافی گری و کارهای بعضی از نمایندگان خیلی ناراحت بود ولی می گفت دکتر شیبانی و سید محمود دعایی ساده زیست هستند و حقوق نمایندگی مجلس راهم نمی گیرند.ای کاش بعضی از مسؤولین کنونی هم از ایشان یاد بگیرند.
عصر ایران

بله. مبلغ قابل توجهی را که در همایش تجلیل از ایشان در اواخر عمر به ایشان اهدا شد نیز به بیمارستانی در تهران هدیه داد و ریالی برنداشت.

ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
1
2
خداوند رحمتش کند .کل مقاله در خور تقدیر بود و نویسنده حق مطلب را به جا آورده بود اما جملات آخر نویسنده واقعا بی نظیر است ای کاش این جملات در سیمای نازیبای تلویزیون خوانده می شد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۲۲ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
1
1
بازرگان...
عصر ایران

جمله بالا به اضافه ده فحش رکیک. جای تدسف دارد که چرا فرد یا افرادی تا این حد زبان ناپاکیزه ای دارند و به مرده و زنده فحش می دهند...

کاربر
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۵۸ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
0
3
"بدین ترتیب عباس شیبانی که روزی از بازرگان و طالقانی و سحابی‌ها اعتبار می‌گرفت و در انتخابات ریاست جمهوری ۶۰ با رجایی و ۶۸ با هاشمی رفسنجانی ولو صوری رقابت کرده بود خواسته یا ناخواسته زمینه‌ساز به قدرت رسیدن محمود احمدی‌نژاد و در عمل اعتبار دهنده به آنها شد"

نمونه کامل از سیری عبرت برانگیز ...
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۱۳ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
2
3
آقای خدیر دستت طلا . بیشتر بنویس . لذت بردم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۳۰ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
1
2
استاد خدیر عزیز
اینکه فرمودید
"در انتخابات شورای شهر 1381 و در غیاب اکثریت رأی‌دهندگان نومید شده به خاطر مانع تراشی بر سر راه مجلس ششم و در حالی که اصلاح‌طلبان در حال رقابت با خود بودند "
مردم شهر تهران از انتخابات دوم شورای شهر استقبال نکردند.
دلیلش چی بود؟
دلیلش عملکرد شورای شهر اول بود.
همه اصلاح طلب!
یا جلسات به دعوا و مرافعه می کشید
و یا تشکیل نمیشد.
پس ربطی به مانع تراشی برای مجلس ششم نداشت.
رئیس شورا آقای عبدالله نوری که محاکمه و زندانی شد شورا هم بزرگترش را از دست داد و همه از اصغرزاده بگیر تا بقیه ادعای ریاست داشتند.
این بود که مردم در انتخابات شورای دوم میل و رغبتی برای حضور در انتخابات نداشتند.
و متاسفانه آن شد که نباید میشد.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۱۵ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
1
4
درست است که آن مرحوم زندانی سیاسی بوده است ولی هرگز مرام سیاسی نداست. اصلا اطلاعات سیاسی نداشت با همه نشست و برخاست داشت.برایش حضور مهم بود مطمئنم درکی نسبت به زندان بودن نداشت.فکر کنم عضو هیئت امنای بیمارستان مدرس بود. یک بار ایشان را تصادفا جلوی بیمارستان مدرس دیدم و در مورد بعضی مشکلات وزارت بهداشت که هنوز هم حل نشده مطالبی عرضه داشتم .اصلا در باغ نبود.سیاست ورزی اش هم همین گونه بود..
مهدی
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۱۶ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
7
0
فدات احمدی نژاد که هنوزهم میسوزون
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۲۲:۵۰ - ۱۴۰۱/۱۰/۰۳
2
0
۱۳ سال در زندان شاه بود
عصر ایران بله. مجموعا آن شش سال ناظر به همان حکم بود.
بقایی پرتاب موفق دو ماهواره ساخت ایران را تبریک و وظایف آنها را تشریح کرد ادعای رسانه صهیونیست: اسرائیل در حال بررسی حمله به عراق است علی لاریجانی: نباید کارهایمان را به ترامپ پیوند بزنیم/ عاقبت مسیر نتانیاهو معلوم است تعداد شهدای لبنان به ۳۱۰۲ نفر رسید پوتین پیروزی ترامپ در انتخابات را تبریک گفت وزیر دفاع آمریکا خطاب به ارتش: انتقال قدرت به دولت ترامپ آرام انجام می‌شود آزادی گروگان کرمانی از چنگال اشرار مسلح متواری در سیستان و بلوچستان به دنیای قارچ‌ها برگردیم! (فیلم) نوکیا ان-گیج؛ این پروژه ناموفق دوست داشتنی!(عکس) مراحل جالب رنگ کردن عروسک (فیلم) 2.5 میلیارد دلار، سود 6 ماهه گروه هواپیمایی امارات قمار کُردهای سوریه روی بایدن و حالا در مقابل ترامپ مصوبه آزاد سازی واردات آیفون به گمرکات کشور ابلاغ شد حدود ۱۷ هزار شهید و زخمی از ابتدای حملات رژیم اسرائیل به لبنان نماینده آمریکا در امور ایران: ترامپ هیچ علاقه ای به تغییر حکومت در ایران ندارد