امید صبوری
گزارشات رسمی سازمان غذا و دارو از واردات داروی آلوده رمدسیویر به کشور حکایت دارد؛ موضوعی که به رغم اهمیت آن، توضیح مشخصی در خصوص علت و تبعات آن، صورت نگرفتهاست.
سخنان و آمارهای بهرام دارایی، رئیس سازمان غذا و دارو در افتتاحیه هفدهمین دوره نمایشگاه ایران فارما، بار دیگر موضوع کهنه، اما همواره قابلتوجه مافیای دارو را در کشورمان زنده کرد. وی که در این مدت، به خاطر موضوعاتی، چون کمبود سرم، نبود داروهای آنتیبیوتیک و تبعات اجرای طرح بزرگ دارویار، زیر ذرهبین و تیغ انتقاد نمایندگان مجلس و رسانهها قرار دارد، با بیان آماری قابلتأمل از واردات داروی مشهور درمان بیماری کووید ۱۹ یعنی رمدسیویر اعلام کرد که فقط در سال گذشته، ۶هزار میلیارد تومان سهم این دارو، در سبد دارویی کشور بودهاست.
دارایی که این میزان را یک آمار عجیب برای سبد دارویی کشور دانسته، توضیحی در خصوص میزان واردات سایر داروهای مربوط به درمان ویروس کرونا یا آمارهای مهم مربوط به سال ۱۳۹۹ بیان نکرده است.
آمارهای حیرتانگیز
این سخنان، هنگامی که با آمارهای علیرضا زالی، فرمانده وقت ستاد مقابله با کرونا در تهران که مردادماه سال گذشته مطرح شد، تطبیق داده میشود، بخش دیگری از ماجرا را برملا میکند. طبق آمارهای این مقام مسئول، کشورمان ۷۲۰ میلیون یورو بابت داروی رمدسیویر خرج کردهاست (تا زمان انتشار آن مصاحبه) در حالی که این پول باید خرج واکسن میشد.
البته آمار مذکور، باز هم افزایش یافته و مهدی عسگری نماینده کرج در مجلس شورای اسلامی، مردادماه امسال هنگامی که قصد طرح سؤال از بهرام عیناللهی، وزیر بهداشت دولت رئیسی در صحن علنی خانه ملت را داشت، رسماً اعلام کرد که طبق استعلامها و بررسیهای او، ۸۵۰ میلیون دلار برای واردات داروی رمدسیویر هزینهشده که اگر این میزان را با دلار ۲۳ هزار تومان محاسبه کنیم، حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان فقط صرف واردات این دارو شدهاست.
به نظر میرسد با مشاهده ارقام فوق – که مشخص نیست چرا رئیس سازمان غذا و دارو، فقط بخش کوچکی از آنرا بیان کردهاست- باید ردپای حامیان و مجریان واردات این محصول را به جای واکسن کرونا به صورت جدی مورد پیگیری قرار داد تا مشخص شود چرا سبد درمان کووید ۱۹ در کشور به صورت یکجانبه، در اختیار این دارو بودهاست.
تعارض منافع جدی در کمیته کرونا
این ردپا، آنگاه حساستر و جدیتر حس میشود که در زمان طرح سؤال از وزیر بهداشت در صحن علنی مجلس، این نکته نیز مطرح شد که یک تعارض منافع جدی در فعالیت برخی اعضای کمیته علمی کرونا وجود داشته و یکی از همین اعضا، برای واردات داروی مذکور، اقدام به فعالیتهای تبلیغی و رسانهای میکردهاست تا با ایجاد فشار و تأثیر در افکار عمومی، این دارو وارد پروتکل درمانی بیماری فوق شود.
حالا برگ جدیدی از ابهامات درباره اصرار مشکوک به واردات گسترده این دارو به کشور نمایان شده و یک مقام مسئول سازمان غذا و دارو اواخر مردادماه امسال و درست چهار روز پس از پایان فشار مجلس به وزیر بهداشت در خصوص مشکلات موجود در درمان کرونا از جمله واردات گسترده رمدسیویر، با ارسال ابلاغیهای خطاب به یکی از شرکتهای فعال حوزه دارویی کشور، از بروز مشکلات جدی در داروی رمدسیویر توزیعشده توسط آن مجموعه خبر میدهد.
توزیع داروی سمی برای درمان کرونا
در این نامه، خاطر نشانشده داروی مذکور که توسط کمپانی Health Biotech تولید و توسط شرکت «س. پ» وارد کشورمان شده، به لحاظ آزمون میکروبی و اندوتوکسین، غیرقابل قبول بوده و باید بلافاصله نسبت به جمعآوری داروی مذکور اقدام و نتیجه اولیه جمعآوری، ظرف دو هفته از تاریخ صدور نامه به سازمان غذا و دارو ارسال شود.
طبق تعاریف علمی، اندوتوکسین (endotoxin) به سمی گفته میشود که در باکتری وجود دارد و پس از تجزیه یا مردن یا متلاشی شدن سلول باکتریایی، آزاد میشود. اگرچه در ابتدای این نامه، نام یکی از شماره سریهای ساخت داروی مذکور درج شدهاست، اما در ادامه، دستور توقف مصرف سایر سری ساختهای وارده نیز صادر و از شرکت واردکننده خواستهشده در اسرع وقت، از این سری ساخت نیز نمونهای را تحویل نهاد مذکور دهد.
نکته قابلتوجه در ابلاغیه مذکور به شماره ۴۶۸۵۰ آن است که در آن قید شده، داروی مذکور به صورت فوریتی از سوی شرکت واردکننده، مجوز ورود دریافت کردهاست، در حالی که اگر مجوز ورود، اندکی پیش از صدور این نامه توسط سازمان غذا و دارو صادر شدهباشد، مشخص نیست چرا در زمان وفور واکسن و کاهش جدی مبتلایان، چنین مجوز فوری صادر شده و اگر مربوط به مدتها قبل است، چرا آزمایش و مشخص شدن آلودگی میکروبی این دارو، با چنین تأخیری پیگیری شدهاست؟!
ضمن آنکه این موضوع نیز در جای خود باید مورد بررسی قرار بگیرد که چرا حمیدرضا اینانلو، مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو که مجموعه تحت مدیریتش، دستور جمعآوری این داروی آلوده را صادر کرده، یک هفته پس از ابلاغ نامه فوق برکنار میشود؟! آن هم در حالی که فقط ۹ ماه از انتصابش به این سمت میگذشت.
منبع: روزنامه جوان