عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح - بیست و چهارم آگوست برابر با سی و یکمین سالگرد استقلال اوکراین از اتحاد جماهیر شوروی بود و روسیه در ادامه تهاجم خود به این کشور بار دیگر حمله ای مرگبار را در این روز شکل داد. موشک های روسیه این بار مناطق مسکونی، ایستگاه قطار و یک قطار مسافربری را هدف قرار دادند که به کشته شدن 25 غیرنظامی و زخمی شدن 50 نفر دیگر منجر شد.
اما به نظر می رسد توانایی روسیه برای انجام چنین حملاتی با گذشت زمان هرچه بیشتر کاهش یابد. یکی از دلایل این شرایط کاهش ذخایر موشک و ناتواتی در ساخت سریع آنها است. عامل دیگر تقویت پدافند هوایی زمینی اوکراین است.
این روند با توجه به بسته کمک نظامی 2.98 میلیارد دلاری اخیر آمریکا که بزرگترین مورد تا به امروز محسوب می شود، ممکن به نظر می رسد.
این بسته کمک نظامی که بر سرمایه گذاری بلند مدت متمرکز است شامل شش آتشبار پدافند هوایی نسمز (سامانه ملی موشکی پیشرفته سطح به هوا) برای پشتیبانی از دو سامانه اهدایی پیشین به اوکراین می شود که طی یک یا دو سال آینده تحویل داده می شوند.
با توجه به این که اوکراین قرار است چهار آتشبار پدافند هوایی آیریس-تی (IRIS-T) را نیز از آلمان دریافت کند، این به معنای آن است که کییف در نهایت دارای 12 آتشبار پدافند هوایی مدرن با قابلیت ایجاد شبکه خواهد بود.
آتشبار پدافند هوایی آیریس-تی
سامانه های پدافند هوایی زمینی قدیمی اوکراین، در کنار موشک های کوتاه برد غربی عملکردی فراتر از انتظارات داشته و در سرنگون کردن موشک های کروز و حدود 100 فروند جنگنده و هلیکوپتر روسیه در جنگ تا اواخر ماه آگوست موفق عمل کرده اند. بر همین اساس، حملات جت های تاکتیکی روسیه بیشتر بر اهداف خط مقدم محدود شده تا خطوط پشتیبانی اوکراینی ها.
با بهرهمندی از حسگرها و موشک هایی که فناوری آنها بسیار مدرنتر از نمونه های مورد استفاده توسط اوکراین است، آتشبارهای میانبرد نسمز (NASAMS) می توانند تهدیدات موشک های کروز به شهرهای این کشور را کاهش داده یا به خط مقدم نزدیکتر کنند و حتی حملات هوایی شلیک کن و فرار کن (Hit-and-Run Airstrike) را برای روس ها به مراتب خطرناکتر سازد.
این سامانه ها ظاهرا از نمونه های تولید جدید هستند، به این معنی که احتمالا مدل نسمز-3 در اختیار اوکراین قرار می گیرد که توانایی پرتاب موشک های هدایت شونده راداری میانبرد ایم-120 (AIM-120) و موشک های گرمایاب کوتاهبرد ایم-9اکس سایدوایندر (AIM-9X Sidewinder) را دارد.
آتشبارهای قدیمی اما قدرتمند اس-300پی اوکراین به دفاع از مناطق وسیعتر ادامه خواهند داد. اما با توجه به نوع موشک ایم-120، سامانه های آتشبار نسمز می توانند شعاع 15.5، 18.5 یا حتی 28.5 مایلی (25، 30 و 46 کیلومتر) را پوشش دهند که برای محافظت از گنبدی به اندازه یک شهر کافی است. همچنین، آنها می تواند با هواپیماهایی که در ارتفاع 65 هزار پایی پرواز می کنند، درگیر شوند که بیشینه سقف پرواز عملی برای هواگردهای جنگی سرنشیندار است.
هر آتشبار نسمز شامل پرتابگرهای متعدد و رادارهای امپیکیو-64اف1 سنتینل (MPQ-64F1 Sentinel) می شود که در شناسایی هواگرد/موشک هایی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند، موثر عمل می کند. همچنین، آنها به یک حسگر اپتیکال اماسپی-500 (MSP-500) برای شناسایی تهدیدات نسبتا نزدیک مجهز هستند.
سامانه کنترل آتش به گونه ای طراحی شده تا با آتشبارهای دیگر از جمله نمونه آلمانی آیریس-تی شبکه ایجاد کند. این در شرایطی است که اوکراین احتمالا نیازمند راهحل هایی برای هماهنگی این سامانه ها با سامانه های مجهز به فناوری دوران شوروی خود است.
دولت اوکراین باید بین تقویت سامانه های دفاعی شهرهایی مانند دنیپرو، لویو، و کییف در برابر موشک های کروز روسیه، یا استقرار در نزدیکی خط مقدم در خارکیف، کراماتورسک یا میکولائیف، جایی که تهدیدات متراکمتر هستند، تصمیم گیری کند. با دوازده سامانه آتشبار نسمز و آیریس-تی، اوکراینی ها ممکن است بتواند هر دو مورد را تا حدی انجام دهد.
آمریکا همچنین یک سامانه ضد پهپاد به نام ومپایر (VAMPIRE) که مخفف Vehicle-Agnostic Modular Palletized ISR Rocket Equipment است را در اختیار اوکراین قرار خواهد داد. ومپایر سامانه ای متشکل از یک پرتابگر چهار راکته همراه با یک ژنراتور 24 ولت مستقل و یک برجک حسگر الکترو اپتیکال/فروسرخ وسکم اماکس-10 (WESCAM MX-10) با قابلیت ردیابی هدف است.
این مجموعه می تواند به راحتی روی خودروهای نظامی و وانت های پیکاپ غیرنظامی نصب شود و راکت های 70 میلیمتری هدایت شونده لیزری سامانه تسلیحاتی پیشرفته نابودی دقیق (APKWS) ایجیآر-20 (AGR-20) که نوعی مقرون به صرفه از سلاح هدایت شونده هستند را پرتاب کند.
راکت های سامانه تسلیحاتی پیشرفته نابودی دقیق می توانند علیه اهداف زمینی، هواپیماهای سرنشیندار یا موشک ها به کار گرفته شوند. این در شرایطی است که استفاده از آنها علیه پهپادها هدفی مشهود است.
نظامیان اوکراینی مجبور به استفاده از موشک های ضد هوایی گران قیمت برای مقابله با جنگنده های فراصوت یا پهپادهای تجسسی ارزان روسی هستند که مورد دوم می تواند خطر گلولهباران توپخانه ای بسیار کشنده را در پی داشته باشد. سامانه تسلیحاتی پیشرفته نابودی دقیق، سلاح هدایت شونده کم هزینهتری برای از کار انداختن پهپادهایی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند، ارائه می کند.
پنتاگون پیش از این در ماه می و بدون توضیح درباره پلتفرم پرتاب، از انتقال راکت های سامانه تسلیحاتی پیشرفته نابودی دقیق به اوکراین خبر داده بود. مشخص نیست آیا آنها به عنوان بخشی از سامانه ای متفاوت از ومپایر بکار گرفته شده اند یا در واقع خود سامانه ومپایر به خدمت گرفته شده است.
شایان ذکر است که آلمان نیز 20 وانت پیکاپ و دو هزار راکت 70 میلیمتری هدایت شونده لیزری را در قالب بسته کمک نظامی خود برای اوکراین ارائه کرده است. به نظر می رسد این سامانه ها ممکن است بتوانند منابع مهمات مشابهی را به اشتراک بگذارند.