سکونتگاه انسان در ایران ۴۰۰ هزارساله شد/ کشف گونه‌های منقرض شده در یک غار

نتایج سن‌سنجی طی چند سال گذشته به ما نشان داد که سن لایه‌های پایینی این غار بیشتر از ۴۰۰ هزار سال است. قطعا هرچه کاوش را ادامه دهیم و به لایه‌های زیرین برسیم، قدیمی‌تر خواهد شد.

کاوش در محوطه غار قلعه کرد آوج سن سکونتگاه انسان در ایران را به ۴۰۰ هزار سال پیش رساند و بقایایی از گونه‌های منتقرض شده را نمایان ساخت.

به گزارش ایلنا، سومین فصل کاوش در غار قلعه کرد آوج واقع در استان قزوین درحالی به پایان رسیده است که نتایج قابل توجهی از این فصل از کاوش بدست آمده. تیم مشترک باستان‌شناسان ایرانی و فرانسوی به سرپرستی مشترک حامد وحدتی نسب از دانشگاه تربیت مدرس و ژیل بریون از موزۀ انسان‌شناسی پاریس سومین فصل کاوش در این غار را بعد از حدود سه سال وقفه به اتمام رساندند.

حامد وحدتی نسب (سرپرست هیئت باستان‌شناسی در غار قلعه کرد) با اشاره به آنکه نخستین و دومین فصول کاوش این محوطه در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ توسط هیات ایرانی-فرانسوی انجام شد، گفت: در آن زمان شاهد آسیب‌های جدی به این غار توسط حفاران غیر مجاز بودیم. چنانکه حفاری‌های متعدد در جای جای غار دیده می‌شد. از این رو بیشترین زمان ما در دو فصل نخست، صرف خواناسازی چاله‌هایی شد که توسط حفاران غیرمجاز ایجاد شده بود. طی این خواناسازی به سرند کردن مواد داخل چاله‌ها پرداختیم و مواد فرهنگی را بازیافت و دیواره‌ها را تمیز کردیم. این کار در فصل دوم نیز ادامه یافت تا آنکه موفق به کشف دندان کودک نئاندرتال شدیم.

به گفته او، مطالعه بر روی دندان کشف شده حدود یک سال طول کشید تا این تشخیص داده شود که متعلق به انسان نئاندرتال است. البته در ابتدای امر، بر اساس مطالعات سن سنجی، قدمت این دندان حدود ۱۲۵ هزار سال پیش برآورد شده بود اما اکنون به سن‌سنجی جدید متوجه شدیم که ۱۵۵ هزار سال پیش قدمت دارد.

وحدتی‌نسب با اشاه به آنکه سومین فصل کاوش در غار قلعه کرد به دلیل شیوع کرونا با حدود دو سال و نیم وقفه محقق شد، تصریح کرد: در این فصل نیز مواد فرهنگی زیادی بدست آوردیم. همچنین بقایای جانوری شاخصی همچون خرس، کفتار غارنشین، اسب هیدرونتین که منقرض شده.

نتایج سن‌سنجی طی چند سال گذشته به ما نشان داد که سن لایه‌های پایینی این غار بیشتر از ۴۰۰ هزار سال است. قطعا هرچه کاوش را ادامه دهیم و به لایه‌های زیرین برسیم، قدیمی‌تر خواهد شد. در این میان معتقد هستیم که تا این لحظه غار قلعه کرد، قدیمی‌ترین محوطه استقرار نوعی از انسان در ایران است.

به دلیل کشف دندان کودک نئاندرتال، تا زمان استقرار انسان نئاندرتال در این محوطه را مطمئن بودیم اما اکنون کشف مواد فرهنگی و دست‌افزارهای سنگی جدید نشان از آن دارد که قبل از انسان نئاندرتال نیز در این غار سکونت وجود داشته. هنوز نوع انسان کاملا مشخص نیست و ممکن است نوعی از انسان راست قامت یا انسان هایدلبرگ باشد.

به گفته سرپرست هیئت باستان‌شناسی در غار قلعه کرد، سومین فصل کاوش در این محوطه به اتمام رسیده و بودجه این فصل از کاوش را اداره کل میراث قزوین تامین کرده است.