وقتی صحبت از تفاوت دوره MBA با DBA میشود، بهتر است بحث درباره آن را به عنوان یک استدلال به سبک اولویت مرغ و تخم مرغ در نظر بگیرید، به این معنا که هر دو مزایای بسیار زیاد و مطلوبی دارند. این مقاله در مورد این نیست که کدام دوره برای شما مناسبتر و مفیدتر خواهد بود، بلکه در مطلب پیش رو در این مورد بحث میشود که چگونه یک مدرک دکترای این رشته میتواند به شما کمک کند، نسبت به همتایان خود که مدرک کارشناسی ارشد آن را دارند، متمایزتر باشید.
تفاوت هایی که میان دو دوره MBA با DBA وجود دارد به این شکل نیست که تفاوت دو مدرک کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی در مقابل مدرک دکتری مدیریت بازرگانی چندان زیاد باشد، ولی به طور قطع، تحصیل در مقطع بالاتر این رشته، با ارزش و مطلوب خواهد بود. تفاوتهای عمده میان این دو مقطع تحصیلی را در ادامه به طور دقیق مورد بررسی قرار میدهیم.
منظور از MBA، دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی است که در یک دهه اخیر از محبوبیت و استقبال بسیار خوبی برخوردار شده و افراد زیادی هر ساله در این مقطع از دانشگاههای معتبر سرتاسر دنیا فارغالتحصیل شده و به بازار کار راه مییابند. این رشته یکی از پردرآمدترین شغلها در تمام جهان را ایجاد کرده است.
این عنوان در حقیقت مخفف مقطع دکترای رشته مدیریت بازرگانی است که به طور قطع از مدرک کارشناسی ارشد آن ارزش و اعتبار بیشتری دارد. کسانی که تحصیل در این مقطع را دنبال میکنند، شرایط شغلی و مالی بسیار ایدهآلتری به دست میآورند و افراد باتجربهتری در این کار خواهند بود. حال به تفاوت این دو میپردازیم.
از آنجایی که معیارها در این زمینه بسیار متفاوت هستند، حقیقتا عددی برای بررسی دقیق این موضوع در اختیار نیست، چه در سطح ملی و چه در سطح بینالمللی. با این حال، برای مثال در یکی از دانشگاههای آمریکا به نام فرانکلین، هر سال تقریبا 400 نفر در دوره کارشناسی ارشد این رشته فارغالتحصیل میشوند. اگرچه مقطع دکترا به طور قطع مورد تقاضای افراد بسیاری قرار میگیرد، اما از نظر تعداد فارغالتحصیلان از دوره ارشد پیشی نخواهد گرفت. DBA یک مدرک بسیار معتبر است و ترکیب آن با استعدادها و تجربیات فرد، میتواند به وی کمک کند تا در بین همتایان دارای مدرک MBA، فرد برجستهتری باشد.
افزایش درصد بالای حقوق در میان دارندگان مدرک ارشد یک امر رایج است، اما تضمین شده نخواهد بود، اما در دوره دکترا میتوان این امر را تضمین شده تلقی کرد. موارد طراحی شده برای مقطع DBA شما را برای عملکرد مناسب و مطلوب در سطوح بالاتر مناسبتر میکند و این مطمئنا میتواند به معنای دستمزد بالاتر باشد. مهم است که توجه داشته باشید راههای دیگری برای سنجش موفقیت در این زمینه به جز مسئله حقوق وجود دارد. از جمله لذت بردن از کار.
دستیابی به حقوق زیاد در بیشتر موارد نتیجه عملکرد فرد در سطحی متناسب با شغل مورد نظر است. DBA به شما مجموعهای از مهارتهای تخصصی و ضروری را ارائه میدهد، از جمله توانایی تعیین و ایجاد یک چارچوب راهبردی، تحقیق در مورد نظریههای موجود مرتبط با یک موضوع، به کارگیری یافتهها به روشی عملی برای حل یک مشکل و ارائه مشکل و راهحل به صورت واضح و مختصر. این مسائل به خودی خود تمایز بین مدرک کارشناسی ارشد و دکترا را به صورت واضح و مشخص نشان میدهد.
MBA به عنوان استاندارد طلایی برای استخدام در مشاغل معتبر در نظر گرفته میشود. اما آیا DBA هم مزیت مشابهی ارائه میدهد؟ البته که همینطور است. با توجه به تفاوت دوره MBA با DBA اما باید بدانید که مقطع دکترا میتواند فرصتهای بزرگی را ایجاد کند. در واقع، بسیاری از دارندگان کارشناسی ارشد متوجه این مسئله میشوند که تحصیل در مقطع دکترا فرصتی بینظیر را برای پیشرفت، اصلاح مهارتهای خود و برداشتن گامی تازه در مسیری جدید با مدرک تخصصی و کاربردی باز میکند.
مقطع کارشناسی یک مدرک رایج و بسیار قابل دسترس است، اما یک مدرک بسیار عمومی نیز محسوب میشود. در حالی که دکترای این رشته مدرک خاصتری خواهد بود که هم تسلط بر موضوع و هم کاربرد در دنیای واقعی را امکانپذیر میکند. شما با مهارتهای تحقیق، نوشتن و ارائه که در دوره دکترا فرا میگیرید، میتوانید خود را از سایر افراد با عملکرد بالا متمایز کنید، تواناییهای حرفهای خود را تقویت کنید، بر حل مسئله مبتنی بر تحقیق مسلط شوید و برای تعیین بهترین استانداردهای صنعت پیشرو آماده باشید.
اگرچه میتوانید از برنامهها و آموزههای مقطع کارشناسی در زمینههای خاصی مانند بازاریابی استفاده کنید، اما واقعیت این است که عمدتا یک مدرک بسیار عمومی تلقی میشود. این دوره به طور هدفمند برای ارائه یک نمای کلی مدیریتی طراحی شده تا فارغالتحصیلان آن بتوانند بر اساس استانداردهای عمومی CFO فعالیت کنند. در حالی که دوره دکتری فرد را بر روی یک مبحث خاص و مورد علاقه متمرکز میکند. تحقیقاتی که در این دوره انجام میدهید، تمرکز بسیار بالایی بر رشته مورد نظر شما دارد، با این هدف که شما را در رشته خود به یک متخصص تبدیل کند.
یکی از نتایج متعدد مدرک دکترای مدیریت بازرگانی، افزایش مهارتهای رهبری است. این مسئله بر ارتقای شغلی، پیشرفت یا تغییر برای یک فارغالتحصیل این مقطع تأثیر میگذارد. با این وجود رهبری یک مسئله بیش از حد مهم تلقی نمیشود. دوره DBA باید به شما کمک کند در راهی که با آن احساس راحتی میکنید، بهتر پیش بروید و آن را به خوبی انجام دهید. البته این دوره شما را در معرض سایر شیوههای رهبری قرار میدهد. به عنوان مثال، در این دوره به دانشجویان کمک میشود که توانایی و شیوه رهبری خود را شناسایی کنند و بفهمند که استفاده مؤثر از سبک رهبری خودشان منجر به اثربخشی سازمانی میشود. همچنین درک سبکهای دیگر نیز موثر خواهد بود.
برنامه دوره دکترا باید طوری طراحی شود که شامل یک مجموعه حرفهای از تمرینهای مفید باشد. دانشجویان و فارغالتحصیلان این دوره با یکدیگر، با اساتید و متخصصان فعال در این زمینه باید همواره در تماس باشند، زیرا این کار به آنها یک فرصت شبکهای بسیار گسترده میدهد. شبکه حرفهای فراتر از این است که درباره مسائلی مانند دوستی یا یافتن شغل برای یکدیگر صحبت شود. درعوض، این شبکه طوری طراحی شده که مسائلی از قبیل بررسی مشکلات موجود در محل کار، ارائه یافتههای تحقیقاتی و نحوه اعمال این یافتهها در موقعیتهای مختلف به صورت عملی مدنظر قرار گیرد.
اگر میخواهید به دلیل مهارتهای مدیریتی خود شناخته شوید، باید اشاره شود که مدرک ارشد یک مدرک خوب و معمولی محسوب میشود که میتوانید آن را دنبال کنید. با این حال، اگر قصد دارید در برخی از ابعاد کسب و کار خود به عنوان متخصص در نظر گرفته شوید، در چنین شرایطی دوره دکترا بهترین عملکرد را به شما خواهد داد. اگر شما فردی هستید که واقعا میخواهید همه مجموعه مهارتهای صحبت شده در این مقاله را شامل تحقیق، نوشتن و ارائه در خود توسعه دهید، دکترا بهترین انتخاب برای شما خواهد بود که این هم یکی دیگر از تفاوت های دوره MBA با DBA است.
همه دانشجویان، علاقهمند به داشتن دانش اولیه برای آگاهی از تفاوت میان این دو هستند. توجه به این نکته مهم است که MBA اغلب پیش نیازی برای دروس و برنامههای پیشرفته DBA محسوب میشود، زیرا مقطع دکترا بدون شک سطح بالاتری برای فارغالتحصیلان این رشته فراهم میکند و بسیار باارزشتر و معتبرتر از برنامه کارشناسی ارشد است. بنابراین افرادی که علاقه به ادامه تحصیل در این رشته دارند، از توانایی مهارتی بالاتری برخوردار خواهند شد. برنامههای دوره دکترا لزوما دنبالهای ضروری برای برنامههای مقطع ارشد نیستند، بلکه بیشتر برای حمایت از اهداف حرفهای و شغلی یک فرد دنبال میشوند. به عنوان مثال، برنامههای دکترا معمولا بیشتر پژوهش محور هستند و افراد تحصیل کرده در این مقطع، در مجموعه مهارتها و تخصصها متمایز از دانشجویان کارشناسی ارشد خواهند بود.
یکی دیگر از عواملی که تحصیل در دوره کارشناسی ارشد را از برنامه دوره دکترا متمایز میکند، دوره این دو مقطع است. از جمله تفاوت دوره MBA با DBA اینست که به طور سنتی، تکمیل دورههای MBA دو سال طول میکشد اما DBA معمولا دارای سه سال دوره آموزشی و یک سال پایاننامه خواهند بود که در مجموع یک برنامه چهار ساله را ایجاد میکند. اگرچه برخی برنامههای این مقطع ممکن است دوره آن را کوتاهتر کند و به کمتر از سه سال برساند.
شرایط اخذ مدرک کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی معمولا متقاضیان را برای ارسال رزومه، برنامه درسی و تاریخچه یادگیری و سایر مواد کاربردی رایج، به چالش میکشد. داوطلبان مشتاق نیازی به داشتن سابقه اثبات شده در امور بازرگانی و تجاری ندارند، اما باید دارای مدرک کارشناسی در این زمینه باشند.برنامههای این دوره معمولا بر مهارتهای مدیریتی و تجزیه و تحلیل تمرکز میکنند و میتوانند هر جنبه عملی مربوط به اداره یک محل کار یا تجارت را به خوبی آموزش دهند. برنامه دانشگاههای مختلف برای این دوره به طور خاص برای تمرکز بر هر حوزه تجاری طراحی شده که این حوزهها عبارتند از:
حالا که با تفاوت دوره MBA با DBA آشنا شدیم بهتر است بدانیم که برای مشارکت در تمامی برنامههای مقطع دکترای مدیریت بازرگانی نیازی به داشتن مدرک کارشناسی نیست، اما در بسیاری از موارد داشتن مدرک کارشناسی ارشد برای این دوره به دلیل مرتبط بودن آن، بسیار ضروری است. اگر مدرک ارشد به صورت عملی اخذ شده باشد، در دوره دکترا این فعالیتهای عملی مفید خواهد بود و دانشجویان این اجازه را خواهند داشت که تحقیقات خود را انجام دهند، ارزیابی کنند و در زمینه توسعه دانشهای جدید فعالیت داشته باشند. برنامه مدیریت بازرگانی مقطع دکتری به شرح زیر است:
کسانی که به دنبال تبدیل شدن به رهبران تجاری و امور بازرگانی هستند، نیاز دارند که در یک برنامه مدیریت تجاری پیچیده از قبیل مقاطع کارشناسی ارشد و دکترای رشته مدیریت بازرگانی، تحصیل کنند تا بتوانند به نحوی مطلوب و مناسب، برنامهها و مهارتهای لازم در این زمینه را به دست آورند. در چنین شرایطی خواهد بود که شما میتوانید امیدوار به در اختیار گرفتن یک شغل مناسب با درآمد بالا بر اساس علایق خود باشید.