عصر ایران - سلمان رشدی نامی آشنا و البته منفور بین مسلمانان است و این موضوع به کتابی از او مربوط می شود که در آن به پیامبر اسلام اهانت های آشکار و پرشماری کرده است.

نام کامل او " احمد سلمان رشدی" است . او در سال ۱۳۲۶ در بمبئی هند و در خانواده ای مسلمان و مادری به نام "نگین بهات" متولد شد.

پدرش "انیس احمد رشدی" وکیل، تاجر و و فارغ التحصیل دانشگاه کمبریج انگلیس بود. به گفته رشدی، پدرش نام رشدی را از نام ابن رشد، اقتباس کرده بود؛ ابن رشد، از بزرگ ترین فیلسوفان اسلامی قرن ششم هجری بوده است.

با این که خانواده رشدی مسلمان بودند ولی تبعیت چندانی از احکام اسلام نداشتند.

سلمان رشدی در مصاحبه‌ای گفته بود: «هر چند خانواده ام مسلمان بودند ولی خبری از دینداری در خانه ما نبود و سالی یک بار به مسجد می رفتیم. دایه و دوستانم مسیحی بودند و پدرم مشروب می خورد.»

علاوه بر زمینه خانوادگی، تحصیل رشدی نوجوان در مدرسه انگلیسی "کلیسای جامع و مدرسه جان کانن" در هند زمینه دوری هر چه بیشترش از اسلام را فراهم آورد.

سلمان رشدی تحصیلات دانشگاهی اش را در دانشگاه سلطنتی کمبریج در رشته تاریخ به پایان رساند و تابعیت بریتانیایی گرفت.

سلمان رشدی 4 بار ازدواج کرد که همه آنها ناموفق بود.

از رشدی ادیب تا رشدی مرتد

رشدی کتاب های متعددی نوشته است که از آن جمله می توان به "گریموس، بچه‌های نیمه‌شب، لبخند یوزپلنگ: سفری به نیکاراگوا، هارون و دریای قصه‌ها،در حسن نیت، جادوگر شهر اُز، خشم، گامی به آن سوی خط، شالیمار دلقک، جادوگر فلورانس و ..." اشاره کرد.

یکی از کتاب های رشدی نیز با عنوان "شرم" و با ترجمه مهدی سحابی در سال 1364 برنده جایزه بهترین رمان خارجی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد.

در حالی که در ایران و جهان، سلمان رشدی در حال شناخته شدن به عنوان یک رمان نویس توانا بود، نوشتن کتابی که بزرگ ترین خطای زندگی او بود، سرنوشت اش را تغییر داد و او را ناگزیر کرد که از 41 سالگی، زندگی مخفی پیشه کند: "آیات شیطانی".

آیات شیطانی، بیش از آن که منبعث از واقعیت های تاریخی صدر اسلام باشد، ناشی از خیال پردازی های یک داستان نویس بود.

این کتاب که سراسر توهین به پیامبر اسلام (ص) و مقدسات بیش از یک میلیارد انسان بود، واکنش مسلمانان در کشورهای مختلف را برانگیخت و تظاهرات اعتراضی متعددی در نقاط مختلف جهان علیه سلمان رشدی را موجب شد.

صدور فتوای مرگ سلمان رشدی

بعد از این که خبر انتشار این کتاب به ایران رسید، امام خمینی فتوای مرگ و مهدور الدم بودنش را صادر کرد.

طبق مقررات اسلامی، حکم توهین به پیامبر اسلام، قتل است. همچنین هر مسلمانی که از دین خارج شود، مرتد است و مستحق قتل.

حکم امام خمینی در 25 بهمن 1367 چنین بود:

بسمه تعالی‏

‏‏إنا لله و انا الیه راجعون ‏

‏‏ ‏‏به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می رسانم مؤلف کتاب «آیات شیطانی» که علیه‏‎ ‎‏اسلام و پیامبر و قرآن، تنظیم و چاپ و منتشر شده است، همچنین ناشرین مطلع از‏‎ ‎‏محتوای آن، محکوم به اعدام می باشند.

از مسلمانان غیور می خواهم تا در هر نقطه که‏‎ ‎‏آنان را یافتند، سریعاً آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرأت نکند به مقدسات مسلمین‏‎ ‎‏توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود، شهید است ان شاءالله.

ضمناً اگر کسی‏‎ ‎‏دسترسی به مؤلف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام او را ندارد، او را به مردم معرفی‏‎ ‎‏نماید تا به جزای اعمالش برسد. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.‏

‏‏روح الله الموسوی الخمینی‏

‏‎

بعد از این حکم، تعدادی از مترجمان و ناشران کتاب آیات شیطانی مورد حمله قرار گرفتند و برخی نیز کشته یا مجروح شدند. از جمله هیتوشی ایگاراشی، مترجم ژاپنی کتاب، و ویلیام نیگارد ناشر نروژی آن کشته شدند و مترجم ایتالیایی اش نیز کتاب در میلان، مورد ضرب و شتم و ضربات چاقو قرار گرفت. خود سلمان رشدی هم از برخی حملات جان سالم به در برد.

زندگی مخفیانه

پس از این حکم سلمان رشدی در مصاحبه‌ای با روزنامه انگلیسی «دیلی‌میل» در این باره بعد از شنیدن حکم چه حالی داشت گفت: «حس خوبی نبود. حس کردم که من یک مرد مرده‌ام... قدم زدن بدون یک محافظ شخصی، رفتن به خرید، دیدن خانواده، پرواز با هواپیما و تمام این‌ها در آن زمان برای من غیرممکن بود».

برای جلوگیری از اجرای حکم، پلیس بریتانیا، مامور حفاظت از او شد. با این حال هزینه های بالای محافظت شبانه روزی از سلمان رشدی، اعتراضانی را در میان مالیات دهندگان انگلیسی برانگیخت و نهایتاً رشدی از انگلیس به آمریکا رفت و مقیم نیویورک شد.

مورد توجه ویژه

رشدی در تمام این سال ها، مورد توجه محافل سیاسی و ادبی امریکا و اروپا بوده است، از جمله در سال 2007 ملکه الیزابت دوم، به وی لقب "شوالیه" داد و دهها جایزه ادبی از جمله جایزه آریستیو اتحادیه اروپا، جایزه بوکر، جایزه کورت توخوسکی سوئد، جایزه مانتوای ایتالیا، جایزه کتاب سال آلمان، جایزه کتاب سال بریتانیا، جایزه بزرگ ادبیات و هنرهای زیبای فرانسه و ... به او تعلق گرفت.

یکی از جوایز رشدی و تصویری از او در کنار شیمون پرز نخست وزیر اسرائیل

جایزه اجرای حکم

بعد از صدور حکم امام خمینی درباره سلمان رشدی، بنیاد ۱۵ خرداد حدود ۲ میلیون ۷۰۰ هزار دلار جایزه برای اجرای حکم اعدام رشدی تعیین کرد. این مبلغ در سال ۲۰۱۲ به سه میلیون ۳۰۰ هزار دلار رسید.
در سال 1394، تعدادی از رسانه های شرکت کننده در نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 600 هزار دلار نیز به این رقم افزودند و هر کدام بخشی از این رقم را متقبل شدند؛ از جمله خبرگزاری فارس اعلام کرد که 100 میلیون تومان از این مبلغ را خواهد پرداخت.

آخرین وضعیت

رشدی در آمریکا نیز به زندگی مخفیانه و تحت الحفظ ادامه می دهد و صرفا به حضورهای کوتاه در برخی مراسم ها اکتفا می کند.
امروز اما بعد از سال ها بی خبری از سلمان رشدی، خبر رسید که وی در یکی از این حضورهای اندک شمار با چاقو مورد هدف قرار گرفته و به بیمارستان منتقل شده است. حال وی وخیم است و معلوم نیست که زنده خواهد ماند یا نه.