واژۀ ستون پنجم نخستین بار در زمان جنگ‌های داخلی اسپانیا در سال‌های 39-1936 به کار برده شد. یکی از فرماندهان سپاه فرانکو که در رأس چهار ستون نظامی به سوی مادرید پیش می‌رفت، گفت من یک ستون پنجم هم در داخل مادرید دارم.

عصر ایران - ستون پنجم (Fifth Coloumn) به معنای عوامل پنهانی است که در خدمت دشمن قرار دارند و در پشت جبهه به عملیات خرابکارانه دست می‌زنند.

واژۀ "ستون پنجم" نخستین بار در زمان جنگ‌های داخلی اسپانیا در سال‌های 39-1936 به کار برده شد. در آن زمان فرانکو به کمک نیروهای آلمان و ایتالیا علیه مردم اسپانیا و دولت جمهوری نوبنیاد می‌جنگید.

امیلیو مولا یکی از فرماندهان سپاه فرانکو در رأس چهار ستون نظامی به سوی مادرید پیش می‌رفت تا جمهوری‌خواهان را در هم شکند. او در آن هنگام گفت که من یک ستون پنجم هم در داخل مادرید دارم.مقصود او از این عبارت، خائنینی بودند که در داخل مادرید علیه مردم و به نفع دشمن فعالیت می‌کردند.

امیلیو مولا

اصطلاح ستون پنجم امروزه برای نشان دادن خائنین و عمال دشمن در داخل یک حزب، سازمان و یا کشور به کار می‌رود.

ستون پنجم معنایی فراتر از جاسوسی دارد. کسی که عضو ستون پنجم دشمن است، ممکن است جاسوس دشمن باشد یا نباشد. اما اگر جاسوس دشمن هم نباشد، باز به انحاء دیگری در خدمت دشمن است.

بنابراین هر کسی که جاسوس دشمن است، جزو ستون پنجم دشمن نیز محسوب می‌شود ولی هر کسی که جزو ستون پنجم دشمن است، لزوما جاسوس نیست.

اصطلاح ستون پنجم در ادبیات سیاسی ایران کاربرد زیادی دارد و برخی این را ناشی از توطئه‌اندیشی و بدبینی رایج در فرهنگ سیاسی ما ایرانیان می‌دانند. شاید هم نقش پررنگ نیروهای خارجی یا "دشمنان" در زندگی ما ایرانیان در دو سدۀ اخیر، در ترویج این واژه در ادبیات سیاسی ایران موثر بوده باشد.

بیشتر بخوانید:

"تکنوکراسی" ؛ مخلّ دموکراسی یا ممّد حکمرانی خوب؟

"سوسیالیسم" ؛ ریشۀ کمونیسم و سوسیال دموکراسی

"آنارشیسم"؛ عصیان بدنام یا ایده‌ای برای فردای بشریت ؟!

کانال عصر ایران در تلگرام