مسئول واحد فراهمآوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به اینکه سالانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر در لیست انتظار کلیه و بین ۴۰ تا ۵۰ نفر در لیست انتظار کبد فوت میکنند، بیان کرد: ۷۰ درصد خانوادههای مرگ مغزی رضایت به اهدای عضو میدهند اما ۳۰ درصد هم رضایت نمیدهند.
ابراهیم خالقی امروز در نشست خبری که به مناسبت روز ملی اهدای عضو در بیمارستان پیوند اعضای منتصریه برگزار شد، اظهار کرد: از سال ۱۳۸۰ تاکنون ۱۱۹۴ مورد پیوند عضو مرگ مغزی داشتهایم که اعضای بدن آنان به ۵۱۰۰ نفر از نیازمندان به عضو پیوند شده است.
طی این سالها ۴۹۷۶ پیوند عضو بدن انجام شده است. همچنین ۱۱۶۷ بیمار مرگ مغزی شامل کلیه، کبد، قرنیه، قلب، ریه، پوست و پانکراس همزمان پیوند کلیه و کبد و همزمان کلیه و پانکراس به بیماران نیازمند به این اعضا پیوند شده که پایینترین آمار آن در سال ۸۰ با سه اهداکننده و ۶ دریافتکننده و بالاترین آمار آن در سال ۱۴۰۰ با ۱۳۱ اهداکننده و ۶۸۳ دریافتکننده بوده است.
وی افزود: در سال ۹۸ تعداد اهداها ۱۲۵ مورد بود اما در سال ۹۹ این عدد به دلیل وجود بحران کرونا و محدودیتهای کرونایی و نیز الزام بر رعایت دستورالعملهای بهداشتی به ۵۳ مورد رسید؛ هرچند که در سال ۱۴۰۰ وضعیت بهتر شد.
خالقی ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ تعداد ۹۷ پیوند کلیه، ۸۹ پیوند کبد، ۲۳۲ پیوند قرنیه، ۲۱۵ پیوند پوست و ۱۸ پیوند قلب انجام شد و در همین سال ۱۳ مورد ارسال کلیه و ۱۵ مورد ارسال کبد را به سایر استانها داشتیم. همچنین از ابتدای سال ۱۴۰۱ تاکنون نیز ۱۱۴ عضو اهدا شده از ۲۷ بیمار مرگ مغزی را داشتیم که شامل ۱۲ پیوند کلیه، ۱۰ پیوند کبد، ۴۸ پیوند قرنیه، سه پیوند قلب، یک پیوند پانکراس و یک پیوند همزمان کلیه و پانکراس بوده است. همچنین در این مدت ۲ مورد ارسال کلیه و ۱۱ مورد ارسال کبد را به سایر سایر استانها داشتهایم.
وی تاکید کرد: اعمال پیوندی روز تعطیل و غیرتعطیل ندارد؛ به عنوان مثال ۲ مورد مرگ مغزی در روز عید سعید فطر انجام شد که اعضای بدن آنها چهار بیمار نیازمند به عضو را از مرگ حتمی نجات داد.
مسئول واحد فراهمآوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد اضافه کرد: رضایت خانواده حتی در صورت داشتن کارت اهدای عضو متوفی الزامی بوده و تا فرم رضایت پر نشود، امکان انجام عمل اهدا و پیوند وجود ندارد؛ هرچند که تاکنون موردی نداشتیم که کسی رضایت دهد و خانوادهاش مخالفت کرده باشند.
وی اضافه کرد: متاسفانه برخی از رسانههای داخلی و خارجی موضوعی را با عنوان تجارت اعضای بدن تیتر میکنند و اینکه فرد برای معیشت خانوادهاش قلبش را میفروشد تا دزدی نکند، صحت ندارد. نباید تحت تاثیر اخبار نادرست قرار بگیریم؛ گرچه از رسانههای دشمن انتظاری جز این نیست اما از رسانههای خودمان انتظار انتشار مطالب نادرست نداریم.
دکتر محسن علیاکبریان، رئیس بیمارستان منتصریه نیز در این نشست گفت: ۳۱ اردیبهشت با هدف ترویج فرهنگ اهدای عضو به نام روز ملی اهدای عضو نامگذاری شده است. بیمارستان فوق تخصصی دیالیز و پیوند اعضای منتصریه از سال ۱۳۸۰ فعالیت خود را در زمینه پیوند کبد، کلیه، پانکرانس آغاز کرده و این بیمارستان جزو مراکز درمانی برتر کشور در این حوزه بوده است.
وی افزود: برخی اعضا مانند کبد به بیمارستان نمازی شیراز، قلب، ریه و پوست به بیمارستان امام رضا(ع) مشهد و قرنیه به بیمارستان خاتمالانبیاء(ص) مشهد ارسال میشود و تنها پیوند روده در مشهد انجام نمیشود؛ هر چند موارد اندک حیاتی انجام شده اما این نوع پیوند تنها در شیراز انجام میشود.
علیاکبریان بیان کرد: بیمارستان منتصریه قطب شرق کشور در زمینه پیوند اعضا فعالیت دارد. بیش از ۹۰ درصد پیوندهای کلیه از دهنده مرگ مغزی است و پیوند کبد زنده به زنده تنها از خویشاوند به خویشاوند انجام میشود. در مشهد این پیوند ۱۰۰ درصد از دهنده مرگ مغزی بوده و در شهرهایی همچون شیراز درصد کوچکی از دهنده زنده بوده است.
رئیس بیمارستان منتصریه ادامه داد: هرچقدر که فرهنگ اهدای عضو ترویج یابد، به همان نسبت دغدغهها بیماران نیازمند به عضو و خانوادههای آنان کاهش مییابد و میتوانیم مانند کشور آلمان که دغدغهای در این خصوص ندارند، باشیم.
علیاکبریان عنوان کرد: گرچه تعداد عملهای پیوند کبد در سال ۹۹ به زیر ۴۰ مورد رسید اما در سال ۱۴۰۰ این عدد به بیش از ۹۰ مورد رسید و منجر به ثبت به بالاترین آمار سال شد.
وی تاکید کرد: کسانی که بر اثر ابتلا به کرونا فوت میشوند، نمیتوانند اهدای عضو داشته باشند و افراد مبتلا به کرونا که نیازمند به عضو هستند، باید پس از بهبودی جهت دریافت عضو اقدام کنند.
رئیس بیمارستان منتصریه تاکید کرد: در رسانههای دشمن اخبار نادرستی مبنی از دریافت وجه اهداکنندگان از دریافتکنندگان مطرح شده بود که این موضوع صحت ندارد و اگر هم موردی مطرح شده، هیچ ارتباطی به موارد مرگ مغزی ندارد و نباید تحت تاثیر سیاهنمایی دشمنان قرار بگیریم. به طور مثال فیلمی در خصوص فروش قلب بخش شد که این موضوع امکانپذیر نیست زیرا قلب عضو حیاتی بوده و اهدای آن موجب فوت فرد میشود. شاید این مورد در برخی اعضا همچون کلیه هم مطرح شده باشد اما باز هم نباید تحت تاثیر اخبار نادرست فضای مجازی قرار بگیریم.
علیاکبریان تصریح کرد: در فرآیند بررسی و تائید مرگ مغزی کاملاٌ تخصصی بوده و زمانی این مرگ از جانب پزشک تائید میشود که با توقفهای برگشت ناپذیر سلولهای مغزی همراه باشد. در این خصوص ۴ متخصص جراح مغز و اعصاب، داخلی، بیهوشی و ایمونولوژی اظهار نظر میکنند و پس از تائید نهایی از سوی نماینده پزشکی قانونی جهت دریافت رضایتنامه خانواده و برداشت عضو بیمار مرگ مغزی اقدام میشود.
رئیس بیمارستان منتصریه ضمن اشاره به اینکه مشهد رتبه سوم اهدای عضو در کشور را پس از شیراز و تهران دارد، بیان کرد: در بیمارستان منتصریه به جز خدمات درمانی خدمات آموزشی و پژوهشی نیز ارائه میشود و در کنار آن هسته پژوهش پیوند دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم در این بیمارستان فعال شده تا پژوهشهای در این حوزه بهصورت تخصصیتر انجام شود.
وی تصریح کرد: در بیمارستان منتصریه اقدامات قابل توجهی در خصوص پیوند اعضا انجام شده و با وجود هزینه بالای عملهای پیوند عضو هیچگونه وجهی از بیماران پیوندی دریافت نمیشود. گرچه هزینه تمام شده پیوند بسیار بالاست اما با حمایت وزات بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی مشهد تمام این هزینهها پوشش داده میشود تا برای بیماران رایگان باشد.
همچنین محمود موحدی، مسئول دفتر شورای مشارکتهای مردمی بیمارستان منتصریه، هم در این نشست گفت: ماموریت ما ترویج فرهنگ اهدای عضو بوده و در این راه با توکل به خدا در تلاش هستیم بیمارانی را که سالها درد و رنج داشتند و خانوادههایشان هم گرفتار هزینههای بیمارداری هستند، از مرگ حتمی نجات دهیم.
وی افزود: خداوند سرنوشت برخی از این بیماران را به سرنوشت برخی دیگر پیوند داده و در صورت رضایت خانواده هر متوفی مرگ مغزی بین یک تا هشت نفر از مرگ حتمی نجات مییابند و به زندگی عادی خود بازمیگردند.