فرهنگ بلوچی، آماج تهاجم

سریال «ساخت ایران۳» از پوشش زنان بلوچ برای جاسازی، حمل و ترانزیت موادمخدر به كشور تركیه بهره گرفته تا این‌گونه ضمن لگدمال كردن ارزش‌های یك قوم، داغ دل مردم بلوچ را با این اقدام ضد فرهنگی تازه كنند.

محمد بلوچ‌زهی در روزنامه اعتماد نوشت:
هرگاه در سینمای ما به ویژه سینمای اكشن، پلیسی و مواد مخدری، فیلمسازان موضوع كم می‌آورند برای جذاب جلوه دادن تولیدات خود بی‌درنگ و بدون دانش و بینش و تفكر و تعقل به لگدمال كردن نمادها و ارزش‌های فرهنگی مردمان بلوچ روی می‌آورند و این‌گونه چنگ خواهند زد بر ریسمان تفرقه، بی‌اعتمادی ملی و دو دستگی و گام بر خواهند داشت در راستای نمادسوزی فرهنگی و هویتی این مردم و نماد‌سازی معكوس؛ تو گویی هیچ دیگر دیواری كوتاه‌تر از دیوار این مظلوم مردمانِ سیستان‌و‌بلوچستان نیست!

هنوز جراحات و زخم‌های ناسور ناشی از رویكرد ناصواب و مظلوم كشانه سینمای دهه شصت و هفتاد بر تن مردم سیستان‌وبلوچستان التیام نیافته و اجحاف و ظلمی كه نویسندگان، كارگردانان و تهیه‌كنندگان سینمای پلیسی و جنایی بر این مردم صبور و با فرهنگ غنی روا داشته‌اند از اذهان عمومی پاك نشده و نیز همچنان مردان بلوچ و سیستانی جرات پوشیدن لباس محلی خود را در اماكن مختلف خارج از استان و شهرهای بزرگ و كوچك كشور به خاطر نشانه‌سازی معكوس و معرفی پوشش ایشان به عنوان نماد قاچاقچیان مواد مخدر ندارند كه فیلمسازان نسل جدید سینما و تلویزیون هم در عصر آگاهی و تكنولوژی و ارتباطات باز راه اسلاف خویش را در پیش گرفته‌اند و گام برمی‌دارند در جاده تحریف و تخریب ارزش‌های فرهنگی و هویتی فاخر مردم این استان زخم‌خورده و توسعه‌نیافته و جفادیده.

حال در تازه‌ترین اقدام سریال «ساخت ایران۳» به كارگردانی بهمن گودرزی و نقش‌آفرینی تنی چند از بازیگران مطرح كشور ازجمله امین حیایی، مجید صالحی، بهرنگ علوی، هومن برق‌نورد، آناهیتا درگاهی و... پا را فراتر از كلیشه‌سازی‌ها و نمادسوزی‌های معمول سینما و تلویزیون برای مردم سیستان‌وبلوچستان گذاشته‌ و این‌بار در اقدامی ناشیانه و مضحك از پوشش زنان بلوچ برای جاسازی، حمل و ترانزیت موادمخدر به كشور تركیه بهره گرفته تا این‌گونه ضمن لگدمال كردن ارزش‌های یك قوم داغ دل مردم بلوچ را با این اقدام ضد فرهنگی تازه كنند.

اگر چشم تیزبین و ریزبین ممیزی‌های اداره كل نظارت و نمایش وزارت فرهنگ و ارشاد در چنین مواقعی بر لگدمال كردن ارزش‌ها و نمادهای فرهنگی نه تنها محلی بلكه ملی بسته شده یا فیلمساز برای فروش بهتر محصول خود دست به چنین تاراجی زده شایسته می‌بود همین بازیگران مطرح در سریال چشم بر تحریف و تخریب ارزش‌های فرهنگی خود می‌گشودند و نقش‌آفرینی و گرفتن دستمزد را بر كسب اعتبار و وجهه خود از مردم ترجیح می‌دادند.

متاسفانه سال‌هاست كه سینماگران و فیلمسازان كشور بدون كمترین آشنایی با فرهنگ اقوام به ویژه آداب و رسوم كهن و عقاید و باورهای مردمان بلوچ اقدام به فیلمسازی می‌كنند و سخره گرفتن ارزش‌ها و نمادهای فرهنگی و هویتی ایشان.

بد نبود عوامل و دست‌اندركاران این سریال قبل از اینكه دست به چنین اقدام ضد فرهنگی و هتاكانه‌ای بزنند، اندكی تحقیق می‌كردند در خصوص لباس زنان بلوچ و جایگاه و حرمت‌گذاری مردم بلوچستان نسبت به این لباس فاخر و این اثر باارزش هنری كه گنجینه‌ای است از میراث ملی ما ایرانیان و هویت محلی ما بلوچان.

باید توجه داشت كه لباس زنان بلوچ كه مزین است به نقش و نگارهای منحصربه‌فرد و رویایی سوزن‌دوزی بلوچی سوای اینكه در زمره میراث ماندگار معنوی كشور قرار دارد مهر اصالت ‌فرهنگی را نیز از سازمان جهانی یونسكو دریافت كرده بنابراین جاسازی كذایی مواد مخدر در لباسی كه نماد ملی یك هنر است و صد البته در فرهنگ مردم بلوچ از جایگاه و ارزش والایی برخوردار است یعنی نمادسوزی به روش فیلمسازی و معرفی یك نشانه تازه هویتی و فرهنگی بلوچان به عنوان نماد قاچاقچی و قاچاق مواد مخدر.

لازم است اداره كل نظارت و نمایش فیلم‌ها قبل از صدور پروانه نمایش به جای حساسیت‌های غیر معمول روی موارد و موضوعات حاشیه‌ای و نیز دغدغه بیرون زدن چند تار موی زنان، چشم تیزبین خود را بر این‌گونه موارد بگشاید و از صدور پروانه نمایش چنین تولیداتی كه منجر به بدبینی و بی‌اعتمادی در سطح جامعه و نیز ضد نمادها و ارزش‌ها می‌شود جلوگیری به عمل آورد.

به هر روی باید توجه داشت اكنون آنچه در روزهای گذشته كاربران شبكه‌های اجتماعی را نسبت به این اقدام كم‌خردانه تولید‌كنندگان سریال «ساخت ایران۳» نگران كرده و واكنش‌ها و اعتراضات گسترده‌ای را موجب شده و نیز صدای مردم بلوچ‌ را بسیار بلند كرده فقط بیم از تكرار این‌گونه تولیدات سینمایی و تلویزیونی است و بازگشت به سینمای كابوس‌وار دهه شصت و هفتاد برای بلوچان.

سینمایی كه باز با نماد‌سازی‌های معكوس و جعلی و فرهنگ‌سوزی دوباره چهره فرهنگی مردم این استان را مخدوش بنماید و ایشان را سرخورده كند و زخمی، چرا كه طی سال‌های اخیر با گسترش شبكه‌های اجتماعی فعالان فرهنگی و اجتماعی برای شناساندن و معرفی فرهنگ و چهره واقعی بلوچ به ویژه نمادهای فرهنگی و هویتی ایشان از جمله پوشش، زبان، آداب و رسوم و... تلاش‌های شایان و درخور توجهی را انجام داده‌اند تا جایی كه اكنون بازار فروش لباس‌های زنانه بلوچی و سوزن‌دوزی‌های فاخر زنان بلوچ در داخل و خارج كشور رونق قابل توجهی دارد و اشتغال فراوانی را برای زنان نیازمند و سرپرست خانوار ایجاده كرده كه نباید قربانی چنین بی‌مسوولیتی‌هایی چه از جانب فیلمسازان یا متولیان فرهنگ و هنر شود.