۹ مرحله تا پاکی معتادان تهرانی

حدود ۵ ماه از فعالیت قرارگاه اجتماعی شهرداری تهران که در راستای حل مشکلات معتادان متجاهر راه اندازی شد، می گذرد، قرارگاهی که در این مدت برای ساماندهی پاتوق‌ها همچون دره فرحزاد و کوه سنگی کارهای زیادی انجام داده و حالا در حوزه درمان نیز ۹ مرحله پیش بینی کرده تا معتاد متجاهر، پاک و بعد در حالی که حرفه ای آموخته و احیانا کسب و کاری دارد، به آغوش خانواده‌اش برگردد.

به گزارش ایسنا، ۱۱ آبان ماه سال گذشته اولین جلسه قرارگاه اجتماعی شهرداری تهران تشکیل شد و در آنجا زاکانی شهردار تهران اعلام کرد که "دراین دوره برای حل موضوعات مرتبط با آسیب‌های اجتماعی برنامه ۴ ساله داریم و باید اعتقادی عمل کنیم تا گره باز شود که البته به لطف الهی این گره باز خواهد شد."

زاکانی گفته بود: مردم را تنها نمی‌گذاریم، شروع از خودمان است و با تکیه به مردم کار را پیش خواهیم برد. به میدان آمدیم تا دست به دست هم این پرونده را ببندیم و این بار را برداریم. باید ظرف ۶ ماه، شهر را منزه و پاک کنیم و ۴ تا ۶ سال بعد نیز پای آن بمانیم.

حالا حدوده ۵ ماه از تشکیل قرارگاه می گذرد و به نظر می رسد راه زیادی باقی مانده اما آنطور که مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت های اجتماعی شهردای تهران می گوید: دستگاه های دخیل در استان تهران به صورت هماهنگ وظایف و مسئولیت های خود را به بهترین نحو انجام می دهند، به صورتی که این میزان از هماهنگی در پیشبرد فرایند کار می‌تواند الگویی برای حل مشکلات در سایر حوزه ها باشد.

احمد احمدی صدر در گفت وگو با ایسنا، در مورد چرایی ورود شهرداری به موضوع جمع آوری معتادان می گوید: شهرداری در طول سالیان گذشته و بر اساس وظایف و تکالیفی که در قانون شهرداری ها (یا بلدیه سابق) در حوزه متکدیان و افراد بی‌خانمان شهرها برای شهردای‌ها مکلف شده به بحث مربوط به افراد بی‌خانمان ورود کرده است. اما بر اساس ماده ۸۰ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه و همچنین طبق ماده شصت و نهم برنامه پنج ساله سوم شهردای، شهرداری تهران موظف به تامین زیرساخت و همکاری با سایر نهادهای متولی این حوزه مانند سازمان بهزیستی، در تامین و راهبری مراکز نگهداری افراد بی‌خانمان شهر است.

وی با بیان اینکه از آنجایی که عمدتاً افراد بی‌خانمان و کارتن خواب شهر تهران معتاد به مواد مخدر هستند، فرایند نگهداری و ساماندهی این افراد چرخه‌ای بسیار پرهزینه و کم نتیجه بوده و هر سال بر تعداد این افراد در شهر تهران افزوده می شده است، می افزاید: این موضوع باعث شد مدیریت جدید شهری در اندیشه تغییر فرایند و انجام کار اساسی و ریشه ای‌تر در موضوع افراد بی‌خانمان باشد و شروع این فرایند با جمع آوری و ترک افراد معتاد بی‌خانمان است.

احمدی صدر ادامه می دهد: در این طرح جامعه هدف کلی، افراد دارای اعتیاد و بی‌خانمان اعم از زن، مرد، صغری یا کبری سن، دارای بیماری زخم باز و عفونی و ... هستند که عموما به دلایلی، در گذشته سازمان‌ها و نهادها از جمع آوری و پذیرش آنها در مراکز ترک اعتیاد خودداری می کردند.

وی در مورد اختیارات شهرداری در این قرارگاه می‌گوید: شهرداری تهران بر اساس بند (ث) ماده ۸۰ قانون ششم توسعه، موظف به همکاری با سازمان بهزیستی درباره بهره‌برداری و تکمیل مراکز نگهداری، درمان و کاهش آسیب معتادان متجاهر و بی‌خانمان و راه‌اندازی مراکز جامع توانمندسازی و صیانت اجتماعی برای معتادان بهبود یافته شده است.

علاوه بر این در دوره جدید مدیریت شهری و راه اندازی قرارگاه اجتماعی شهر تهران، شهردای تهران یکی از متولیان اصلی بحث درمان و صیانت از معتادان متجاهر شهر تهران شده و مجوزهای لازم برای راه اندازی و مدیریت مراکز ترک اعتیاد در قالب ماده ۱۶ را دستگاه های متولی یعنی سازمان بهزیستی و همچنین دانشگاه علوم پزشکی دریافت کرده‌اند. بر این اساس می‌توان گفت در حال حاضر شهرداری تهران دارای اختیارات قانونی تام الااختیار در موضوع معتادان متجاهر و فرایند ترک اعتیاد آنهاست.

احمدی صدر در مورد بازگشت دوباره معتادان به شهر نیز توضیح می دهد: شهردای تهران و مدیریت جدید شهری با راهبری شخص شهردار دکتر زاکانی برنامه جامع و نه مرحله ای را برای درمان معتادان متجاهر و باز گشت آنها به میان خانواده و جامعه در نظر گرفته است.

تشریح ۹ مرحله درمان معتادان متجاهر

وی در تشریح ۹ مرحله این برنامه می گوید: این برنامه شامل مراحلی است که در وهله اول جذب از سطح شهر، دومین مرحله تعیین هویت، ثبت اطلاعات و غربالگری،بعد از آن سم زدایی و درمان جسمی،در مرحله چهارم بازسازی شخصیت (معنویت درمانی و شناخت هویت درونی)، در فاز پنجم مهارت آموزی و تقویت مهارت های فردی، در بعد ششم مواجهه با خانواده و بعد از آن هم بازگشت به خانواده، اجتماعی شدن و در آخر نظارت و پایش بعد از خروج است.

احمدی صدر ادامه می دهد: همانطور که از مراحل یاد شده می‌توان دریافت، این برنامه فرایندی کامل برای درمان، نگهداری، باز اجتماعی کردن و بازگشت فرد معتاد به زندگی عادی و حتی پیگیری وضعیت او بعد از بازگشت به جامعه است. بنابراین جمع آوری افراد معتاد و ارجاع آنها به مراکز اختصاصی که بر اساس وضعیت جسمی سلامت جسمانی و روانی آنهاست و نگهداری و درمان آنها در این مراکز فرایندی حداقل یکساله خواهد بود. بنابراین اگر تجاهر و اعتیاد فرد بی‌خانمان ثابت شود و بر اساس دستور قضایی این فرد به مراکز ماده ۱۶ ارجاع شود، حداقل تا یک سال و تکمیل فرایند درمان اجازه تردد در شهر را نخواهد داشت. بر این اساس می‌توان گفت چرخه جمع آوری و ورود مجدد به شهر تکرار نخواهد شد.

وی در مورد وضعیت ساماندهی پاتوق معتادان نیز عنوان می‌کند: اگر منظور از پاتوق محل تامین و مصرف مواد مخدر در شهر تهران است، شهرداری تهران با کمک شهرداری مناطق و سایر دستگاه‌ها و نهادهای متولی مانند سازمان ثبت اسناد، قوه قضاییه، پلیس و ... کلیه محل های متروکه، فضاهای بی‌دفاع و حتی خانه‌های محل فروش مواد مخدر (خانه‌های پلاک قرمز) را شناسایی و وضعیت مالکیت آنها را تعیین تکلیف کرده است.

وی می افزاید: شهرداری تهران بر اساس وضعیت محل آنها برنامه جامعی برای تعیین وضعیت مالکیت، مصادره یا تخریب پلاک‌های قرمز، تامین امنیت فضاهای بی‌دفاع شهری و تبدیل فضاهای باز و پاتوقی مانند دره فرحزاد به اکوپارک شهری برای استفاده عموم شهروندان را فراهم کرده است.

ارجاع زنان معتاد به مراکز اختصاصی بانوان

ترک اعتیاد معتادان بالای ۶۵ سال سن

وی در مورد ساماندهی زنان معتاد نیز می افزاید: در برنامه جدید مدیریت شهری، تاکید ویژه‌ای بر درمان و صیانت از زنان معتاد شده است. در واقع زنان معتاد متجاهر نیز مانند مردان بعد از جمع آوری در سطح شهر و غربالگری در مراکز غربال بر اساس وضعیتی که دارند مانند سن، وضعیت سلامت، وضعیت خانواده بویژه دارا بودن فرزند خردسال به مراکز اختصاصی زنان ارجاع می شوند و همانند مردان مراحل ۹ گانه درمان و بازگشت به جامعه را طی خواهند کرد.

احمدی صدر در مورد وضعیت درمان و بازپیوند معتادان بالای ۶۵ سال نیز می افزاید: معتادان متجاهر بالای ۶۵ سال در واقع یکی از گروه های هدف این برنامه هستند که تاکنون هیچ کدام از دستگاه های متولی برنامه ای برای ترک اعتیاد و نگهداری و درمان آنها نداشتند و به عنوان منع پذیرشی قلمداد می شدند، بر این اساس برای اولین بار است که این گروه از افراد دارای اعتیاد نیز در فرایند ترک و نگهداری توسط شهرداری تهران قرار می گیرند.

برنامه مشخص برای این گروه افراد در وهله اول فرایند ترک اعتیاد و با سم زدایی آنها مد نظر است. در مراحل بعد با توجه به وضعیت سنی و جسمانی آنها و همچنین دارا بودن بستگان و خانواده و تشخیص مددکار و روانشناس مراکز، در مورد آینده آنها ارجاع به مراکز نگهداری سالمندان و یا آموزش و توانمندسازی و یا بازگشت به خانواده و جامعه تصمیم گیری خواهد شد.

معتادان دارای زخم باز چه می شوند؟

وی در مورد روند جذب معتادان دارای زخم باز نیز می گوید: معتادان متجاهر دارای زخم باز و عفونی نیز در واقع جزء گروه های منع پذیرشی محسوب می شدند که در گذشته از پذیرش آنها در مراکز ترک اعتیاد خودداری می شد. در این دوره شهرداری تهران مسئولیت پذیرش و درمان این گروه از افراد را نیز بر عهده گرفته است و مراکز ویژه ای برای درمان این افراد نیز تامین کرده است.

به گفته احمدی صدر، برنامه برای این گروه در وهله اول، درمان زخم باز و عفونی آنها به کمک دانشگاه علوم پزشکی تهران و قرار گرفتن در چرخه ترک اعتیاد و سم زدایی است. پس از طی این مرحله و بهبود وضعیت جسمانی این افراد با توجه به شرایط جسمانی آنها و با تشخیص مددکار و روانشناس به سایر مراکز برای طی فرایند یکساله درمان و بازگشت به اجتماع ارجاع خواهند شد.

احمدی صدر در پاسخ به این سوال که آیا سازمانها پای کار هستند؟ می گوید: با عنایت به تشکیل قرارگاه اجتماعی شهر تهران و تشکیل جلسات قرارگاه با حضور همه دستگاه ها، کلیه سازمان ها و نهادهای متولی اعم از استانداری، فرمانداری، پلیس، ستاد مبارزه با مواد مخدر، بهزیستی، کمیته امداد و ... در سطح کل کشور و استان تهران به صورت هماهنگ وظایف و مسئولیت های خود را به بهترین نحو انجام می دهند، به صورتی که این میزان از هماهنگی در پیشبرد فرایند کار می‌تواند الگویی برای حل مشکلات در سایر حوزه ها باشد.

تشریح مدل بازگشت معتادان به خانواده

وی در مورد مدل بازگشت و بازپیوند معتادان با جامعه و خانواده توضیح می دهد: فرایند درمان و بهبودی و بازگشت به جامعه شامل فرایند ۹ مرحله‌ای است که از جمع آوری از سطح شهر شروع خواهد شد و تا سال ها بعد از ترخیص از مرکز وضعیت فرد پیگیری و پایش خواهد شد. این فرایند شامل همکاری و همیاری خود فرد، خانواده او، گروه های جهادی در سطح محلات، کمک از روحانیون، مددکاران و مشاوران و روانشناسان است و تمامی ابعاد زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی، سلامت جسمانی، روانی و روحی و معنوی فرد را در نظر می گیرد و سعی خواهد شد برنامه ای جامع و کامل برای بازگشت فرد به زندگی اجتماعی در نظر گرفته شود. از این نظر می توان گفت چنین برنامه جامعی در خصوص افراد دارای اعتیاد، مسبوق به سابقه نیست.

وی در پاسخ به این سوال که برای اشتغالزایی این افراد چه برنامه ای دارید؟ اظهار می کند: در طول فرایند نگهداری و درمان یکساله در مراکز، پایش دقیقی از وضعیت افراد انجام می‌شود و بر اساس وضعیت جسمانی، سواد و تحصیلات و تخصص آنها، برنامه جامعی برای توانمندسازی و آموزش شغلی و حرفه ای برای آنها در نظر گرفته می شود.

این بخش از کار با کمک سازمان های متولی مانند سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور انجام می شود. در واقع سعی بر آن است که از ابتدا ظرفیت کار و فعالیت این افراد با کمک خیرین و بخش های مسئولیت اجتماعی سازمان ها شناسایی و با توجه به این ظرفیت ها، آموزش و توانمندسازی لازم صورت پذیرد، یعنی طی فرایند کار مشخص شود که با توجه به توانایی این افراد چه آموزش هایی برای فعالیت در چه زمینه هایی صورت گیرد. در این زمینه مراکز صیانت و حرفه آموزی بهاران شهر تهران نقش اصلی را بر عهده خواهند گرفت.

بیشتر بخوانید:

آبگیری کانال انتقال آب در کرج، جان یک کارتن خواب را گرفت

اعتراض درمان‌گران اعتیاد به ابلاغیه سازمان غذا و دارو (+عکس)

تماشاخانه

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

تراژدی در یک دریاچه، از فریاد کمک تا حبس ابد / مادری که دو بچه‌اش را کشت حالا چه می‌خواهد؟ (فیلم)

فیلم های دیگر