عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح – نوع وسایل نقلیه مورد استفاده توسط نیروهای نظامی می تواند نقش قابل توجهی در تعیین نتیجه یک نبرد داشته باشد. در تلاش برای بقا و پیروزی، انسان ها وسایل نقلیه مرگبار بسیاری را ساخته اند، اما شرایط همواره آن گونه که برنامه ریزی شده پیش نرفته و گاهی اوقات با محصولاتی نامتعارف نیز مواجه بوده ایم!
در ادامه با برخی از عجیبترین وسایل نقلیه نظامی که تا به حال ساخته و به خدمت گرفته شده اند، بیشتر آشنا می شویم.
کتنکراد توسط آلمان نازی طراحی شد و چیزی بین یک تانک و یک موتورسیکلت بود. این وسیله نقلیه طرح یک سه چرخه را داشت اما تعداد چرخ های آن بیشتر از یک کامیون بود. به غیر از راننده، کتنکراد فضای کافی برای حمل دو سرباز دیگر را داشت.
به دلیل چرخ های متعددی که در این وسیله نقلیه بکار گرفته شده بود، امکان پخش وزن در منطقه ای وسیعتر وجود داشت، از این رو، کتنکراد امکان حرکت در زمین هایی که عبور از آنها دشوار بود مانند مرداب ها و باتلاق ها را فراهم می کرد. به دلیل قابلیت های خارج جاده ای و نگهداری آسان، از این وسیله نقلیه در امتداد جبهه شوروی-آلمان استفاده شد.
طی درگیری فنلاند-شوروی، تانک کیوی-1 کارآمدی خود را نشان داد، اما روس ها خیلی زود دریافتند که به سلاحی قویتر نیاز دارند. شاسی تانک کیوی-2 بر اساس مدل کیوی-1 شکل گرفت، اما توپ بزرگ ام1938 به عنوان سلاح اصلی در آن بکار گرفته شد. سه مسلسل نیز روی این تانک نصب شد.
تانک کیوی-2 شوروی در سال های نخست جنگ جهانی دوم به تعداد زیاد بکار گرفته شد و در برابر شلیک مستقیم بیشتر سلاح ها مقاوم بود. سربازان آلمانی تلاش می کردند تا این تانک را با هدف قرار دادن چرخ شنی آن متوقف کرده و خدمه را وادار به ترک تانک کنند، اگرچه همواره در این کار موفق نبودند.
ماشین جنگی سیمز موتور یکی از نخستین خودروهای زرهی است که به طور خاص برای جنگ ساخته شده بود. از این رو، طراحی ظاهری این وسیله نقلیه با در نظر گرفتن استانداردهای امروز ممکن است عجیب به نظر برسد. با این وجود، ماشین جنگی سیمز موتور محصولی انقلابی در زمان خود بود.
ماشین جنگی سیمز موتور در سال 1899 ساخته شد و به زره 6 میلیمتری مجهز شده بود. این وسیله نقلیه جنگی دارای یک پیشرانه چهار سیلندر 3.3 لیتری بود که 16 اسب بخار نیرو تولید و امکان حرکت با سرعت حدود 9 مایل بر ساعت (14.5 کیلومتر بر ساعت) را فراهم می کرد.
این وسیله نقلیه توسط شرکت استاندارد موتور و به درخواست لرد بیوربروک ساخته شد. لرد بیوربروک قصد داشت از وسیله نقلیه بیورت (Beaverette) به عنوان یک خودرو زرهی برای محافظت از کارخانه های هواپیماسازی استفاده کند. اما چارلز هانوی، سرباز بریتانیایی، در کتاب خود درباره این خودرو این گونه می نویسد: "فقط یک سیاستمدار می تواند طرح چنین ماشین احقانه ای را در سر بپروراند."
نیروی دفاعی ایرلند 30 دستگاه از این خودرو زرهی سبک را در سال 1943، در اواسط جنگ جهانی دوم، خریداری کرد تا موجودی ناکافی خودروهای زرهی ارتش ایرلند را تقویت کند، زیرا آنها برای خیابان های کوچک این کشور ایدهآل به نظر می رسیدند. اما کنترل خودرو زرهی بیورت دشوار بود و هدایت آن برای سربازان چالشی بزرگ بود.
تانک باب سِمپل توسط باب سِمپل، وزیر کار نیوزلند، طی جنگ جهانی دوم طراحی شد که از آن به عنوان یکی از بدترین تانک های ساخته شده یاد می شود.
این تانک برای درگیری با تانک های دیگر ساخته نشده بود و هدف اصلی آن مقابله با پیاده نظام ژاپن بود. نیوزیلند فاقد تولیدکنندگانی دارای توانایی تولید وسایل نقلیه زرهی بزرگ و مهندسانی بود که توانایی طراحی تانک ها را داشته باشند.
وقتی صحبت از قدرتمندترین سلاح های توپخانه ای به میان می آید، توپ خودکششی 2بی1 اُکا (2B1 Oka) شوروی همیشه در یادها خواهد ماند.
پیشرانه این وسیله نقلیه نظامی توانایی تولید 750 اسب بخار نیرو را داشت، اما حتی این پیشرانه قدرتمند نیز برای هیولایی 55 تنی کافی نبود. 2بی1 اُکا در نهایت به واسطه وزن زیاد، نواخت تیر محدود و سرعت کم توسط ارتش شوروی کنار گذاشته شد.
وسپا 150 تاپ یک اسکوتر استاندارد وسپا با پیشرانه 150 سی سی بود که توسط فرانسوی ها به یک سلاح 75 میلیمتری امکی 20 مجهز شده بود. این وسیله نقلیه برای بکارگیری در جنگ الجزایر در دهه 1950 میلادی طراحی شده بود. به واسطه اندازه جمع و جور، وسپا 150 تاپ امکان جابجایی در کانتینتر کشتی و حتی فرود آمدن از آسمان پشت خطوط دشمن را داشت.
تحرک سریع وسپا 150 تاپ آن را به یک سلاح ضد چریک ایدهآل تبدیل می کرد زیرا چریک های دشمن می توانستند در هر زمان حتی در مناطق دورافتاده ظاهر شوند. سلاح این وسیله نقلیه توانایی نفوذ در زره تا ضخامت 100 میلیمتر را داشت.
کراپ کوگلپانزر یا تانک توپی یک وسیله نقلیه نظامی تک نفره بود. زره کوگلپانزر تنها 5 میلیمتر ضخامت داشت، از این رو برای انجام حملات قابل استفاده نبود و بیشتر به عنوان یک وسیله نقلیه اکتشافی مطرح بود. این وسیله نقلیه زرهی دارای پیشرانه تک سیلندر دو زمانه بود.
بیشتر کارشناسان معتقدند که کوگلپانزر ابزاری برای گشتزنی بود. زره آن توانایی دفاع از سربازان در برابر آتش مسلسل را داشت و همچنین برای پاکسازی مسیر و از بین بردن موانع پیش رو قابل استفاده بود.
زیل-2906 توسط روس ها در دهه 1970 ساخته شد و اخیرا بازنوسازی شده است. این وسیله نقلیه بدون چرخ است و در عوض دارای سامانه ای پیچشی برای حرکت روی زمین، شن، برف، تالاب و حتی آب است.
نقطه ضعف بزرگ زیل-2906 عملکرد ضعیف آن روی جاده بود. با بیشینه سرعت 4 مایل بر ساعت (6 کیلومتر بر ساعت) در خشکی نسبت به 30 مایل در ساعت (48 کیلومتر بر ساعت) در تالاب، و سطح سر و صدای بسیار زیاد، این وسیله نقلیه به نوعی دشمن را برای حمله به شما دعوت می کرد. افزون بر این، تیغه های قسمت پیچشی جاده را خراشیده و موجب آسیب می شدند.
پراگرف-تی اساسا یک پیشرانه جت میگ-15 بود که روی شاسی تانک تی-54 نصب شده و به عنوان مینروب عمل می کرد. پیشرانه جت برای جارو کردن لایه بالایی زمین و سنگریزه ها و نمایان شدن مین ها استفاده می شد.
تنها نمونه اولیه از این وسیله نقلیه نظامی عجیب در افغانستان مستقر و مسیر سایر وسایل نقلیه ارتش شوروی را در جاده هایی که به طور معمول مینگذاری می شدند، پاکسازی می کرد.