منوچهر جهانیان*
امروزه و در دوران کرونا که کسب و کارهای گردشگری با رکود و تعطیلی بیسابقه مواجه شدهاند، بسیاری از نیروهای شاغل در این عرصه از کار بیکار شده و یا رو به سایر مشاغل آورده و از بخش گردشگری کوچیدهاند.
در دنیای کنونی مدیریت منابع انسانی (HRM) از سرمایههای اصلی کسب و کارها و به ویژه در بخش گردشگری است و مدیریت سرمایه انسانی (HCM) باید از آن حمایت و پشتیبانی کند.
با این حال متأسفانه در کسب و کارهای گردشگری هم در حوزۀ مدیریت منابع انسانی و هم مدیریت سرمایۀ انسانی نتوانستهاند بسترهای لازم را برای حمایت و پستیبانی از کسب و کارها و صاحبان آن فراهم آورند و همین امر موجب آسیب جدی به کسب و کارهای گردشگری شده است.
در پساکرونا و توسعه فعالیت های گردشگری و رونق کسب و کارها به شدت نیازمند منابع انسانی آموزش دیده، ماهر و با تجربه اند.
با توجه به طولانی بودن زمان تحصیل دوره های آکادمیک و دانشگاهی و همچنین ضعف بنیادین در طراحی و سرفصل دروس دوره های آموزش های کوتاه مدت که موسسات آموزشی ارائه میکنند ضرورت ایجاد و راهاندازی دورههای مهارتی و کوتاهمدت در مراکز آموزش فنی و حرفه ای در کشور و توسعه اینگونه دوره ها با هدایت، راهبری و حمایت سازمان آموزش فنی و حرفهای بیش از پیش احساس میشود و میتواند راهگشای فعالیت و رونق کسب و کارهای گردشگری در کشور باشد.
سازمان فنی و حرفهای کشور با محوریت مراکز آموزشی خود می تواند، با راهاندازی دورهای مهارتآموزی برای علاقهمندان و جوامع میزبان و محلی با ارایۀ آموزش های لازم و با تاکید بر دستورالعمل کدهای اخلاق جهانی گردشگری به این مهم بپردازد و راهگشای مراکز خدمات گردشگری و کسب و کارهای این بخش وسیع و گسترده باشد.
از این رو امیدوارم ریاست سازمان فنی و حرفهای کشور (آقای دکتر حسینینیا) با توجه به سابقۀ فعالیتهای مؤثر آموزشی و کاربردی در دانشکدۀ کارآفرینی دانشگاه تهران این مهم را به عنوان یک هدف مورد توجه قرار دهد و برنامهریزی مناسب برای ایجاد و راهاندازی آموزشگاهها و دورههای مهارتی با محوریت گردشگری در مقاصد سنتی و همچنین مناطق و مقاصد نوظهور و کمتر شناختهشده انجام دهد.
ایجاد و راه اندازی کسب و کارهای گردشگری با سرمایه اندک و مهارتهای کوتاه مدت میتواند بسترهای لازم را برای توسعه فعالیتهای گردشگری در مناطق مختلف کشور با محوریت مناطق کم برخوردار یا کمتر شناخته شده اما دارای جاذبههای متنوع و پنهان گردشگری فراهم سازد و در ایجاد اشتغال و کارآفرینی، رونق اقتصادی و رفاه اجتماعی ساکنین بومی و محلی نقش آفرینی کند.
توسعۀ دورههای مهارتی گردشگری گام ارزشمندی در راستای توانمندسازی جوامع میزبان و محلی، با اتکا به منابع درونی و از مصادیق بارز اقتصاد مقاومتی در اقصی نقاط کشور است و به رفع بیکاری و خلق ثروت برای بومیان کمک میکند و به رونق اقتصادی و توسعه و شکوفایی مناطق میانجامد.
*رییس دانشکدۀ علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ و رییس کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار گردشگری ایران