اصغر فرهادی ؛ سنگ زدن از همه طرف به شیشۀ قطار در حرکت

عصر ایران ؛ کاوه معین‌فر - روز پنج شنبه 29 آبان اعلام شد که از طرف هیات معرفی نماینده سینمای ایران به مراسم سالانه آکادمی اسکار فیلم «قهرمان» به کارگردانی «اصغر فرهادی» به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار ۲۰۲۲ انتخاب شده است.

اتفاقی که هر سال رخ می‌دهد و یک فیلم از ایران برای شرکت در بخش بهترین فیلم بین المللی اسکار معرفی می‌شود، سال گذشته فیلم خورشید مجید مجیدی بود که به لیست 5 فیلم نهایی انتخاب شده راه نیافت.

همزمان با اعلام این خبر طبق معمول جنجال‌های بسیاری شکل گرفت که بیشتر از اینکه انتقادها و یا موارد مورد بحث متوجه هیات معرفی فیلم باشد به اصغر فرهادی حمله شد. اگر نقدی هم باشد به هیات معرفی و انتخاب فیلم وارد است نه به اصغر فرهادی.

اصغر فرهادی تنها کاری که کرده است این است که مانند تمام فیلمسازان دیگر فیلم ساخته و فیلمی ساخته است که در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۱ موفق شد به طور مشترک با فیلم «کوپه شماره ۶» ساخته یوهو کوآسمانن، کارگردان فنلاندی، جایزه بزرگ این جشنواره را کسب کند. بعد از کن هم حضور در بسیاری جشنواره های دیگر چون تورنتو ، تلوراید و ...

واقعیت این است که اگر بگویم اصغر فرهادی شناخته شده ترین کارگردان سینمای ایران در عرصه جهانی است اغراق نکرده‌ایم و علاوه بر جوایز معتبری که از جشنواره هایی چون کن و برلین گرفته است برای 2 فیلم جایزه اسکار برده است.

با هر متر و معیاری این حجم از حمله و انتقاد به اصغر فرهادی از طیف چپ روشنفکری ایران گرفته تا راست راست، از برانداز و ارزشی گرفته تا اصلاح طلب و ... قابل درک نیست.

اگر فیلم‌های دیگری چون «دشت خاموش» ، «قصیده گاو سفید» ، «جنایت بی دقت» ، «زالاوا» و ... هم مستحق معرفی به اسکار بوده یا هستند و قهرمان انتخاب شده است این قضیه چه ربطی به اصغر فرهادی دارد؟

چرا به هر دلیلی و به هر بهانه‌ای اصغر فرهادی را وسط گذاشته و انواع و اقسام حملات را به او روا می‌داریم؟!

از کیهان داخلی تا شبکه‌های خارجی سنگ به شیشه فرهادی می‌زنند ، واقعا قابل درک نیست این حجم از دشمنی و عصبانیت از فرهادی!

پرسش این است فرهادی چه کرده است که زندگی یا حیات این جماعت همیشه معترض به او را چنان تحت الشعاع قرار داده است که این گونه کمر به زدن و ساقط کردن او بسته‌اند؟ حق شما را خورده است؟ موقعیتی که مال شما بود را ازتان گرفته است؟ شما را به دره‌ای هُل داده است و خود عقب ایستاده و از این سقوط شماها لذت برده است؟

بی تعارف دیگر این حجم و شکل حمله به فرهادی بی‌مزه ، سطحی و رقت برانگیز شده است، تا جایی پیش رفته‌اند خانمی که ادعایی درباره فیلمنامه قهرمان دارد (فقط یک ادعا) را به اتاقی در کلاب هاوس آورده (البته با حضور وکیلش!) و از چند و چون این جریان، جلسه کشف جرم تشکیل داده‌اند! این اگر فقط زدن اعتبار فرهادی نیست پس چیست؟ این قضیه چه ارتباطی به انتخاب فیلم فرهادی برای اسکار دارد؟ از هر دستاویزی استفاده کنید که بگوید فرهادی بد است؟! واقعا تاسف برانگیز است.

در طرف مقابل هم یکی دو نفر به عنوان دفاع از فرهادی با ادبیاتی بسیار زننده و هتاک متن‌های منتشر کرده‌اند که واقعا آنها هم شرم آور است.

انصافا در این 2 دهه گذشته کدام فیلمساز داشته‌ایم که اندازه اصغر فرهادی بر مخاطبش اثر گذاشته باشد و جهان فکری مخاطبان را درباره موضوعات مختلفی چون تهمت، قصاص، خیانت، قضاوت، مهاجرت، تجاوز و ... مورد چالش قرار داده باشد؟ موضوعاتی که هر کدام یک موضوع چند لایه در جامعه ماست. چه فیلمسازی این حجم از مخاطب را به فکر و تامل درباره این موضوعات واداشته است؟

زمانی که مرحوم عباس کیارستمی هم زنده بود هر موفقیت یا اتفاق فیلمسازی او معمولا با چنین عکس‌العمل‌هایی مواجه می‌شد (البته نسبت به فرهادی کمتر) ولی زمانی که ایشان فوت کرد حالا همه در رثای استاد ناله و فغان سر دادند و هر کسی می‌خواست بگوید در یک بعدظهری با ایشان چایی خورده است.

در یک کلام خلاصه کنم اصغر فرهادی به جایگاهی غیرقابل انکار در تاریخ سینمای ایران و حتی جهان دست یافته است. حال به هر بهانه‌ای بخواهیم او را به پایین بکشیم یا ضربه‌ای به او بزنیم هیچ چیزی را عوض نخواهد کرد. اصغر فرهادی، اصغر فرهادی است.

بیشتر بخوانید:

قهرمان فرهادی ؛ حکایتی از من، تو، او ... ما، شما، ایشان

شیراز، نخستین میزبان «قهرمان» فرهادی

اصغر فرهادی با فیلم قهرمان به اسکار می‌رود

مروری بر حضور سینمای ایران در جوایز اسکار

تماشاخانه

تمایل کردهای سوریه به صلح و تعامل با ترکیه: حاضریم از مناطق مورد مناقشه خارج شویم (فیلم)

بابانویل سوار بر جت اسکی / ذوق و شوق باورنکردنی کودکان (فیلم)

فیلم های دیگر