۱۰ سناریو برای بازگشایی مدارس در مهر ۱۴۰۰

سید جواد حسینی، امروز یکشنبه ۲۸ شهریور در سفر به خراسان جنوبی با بیان اینکه زیست بوم کرونا موجب افت کیفیت نظام یاددهی و یادگیری شد، گفت: افزایش کیفیت نظام یادگیری، عامل توسعه و رشد کشورها است.

به گزارش ایسنا، وی اظهار کرد: استراتژی آموزش و پرورش بازگشایی تدریجی مدارس با رویکرد حفظ سلامت دانش آموزان و ارائه آموزش‌های ترکیبی است.

وی با بیان اینکه چرایی بازگشایی مدارس در سال تحصیلی پیش رو گفت: کرونا شرایط مبهم و ناخواسته‌ای را ایجاد کرد و اولین مکانی که تحت تاثیر قرار گرفت، مدارس بودند که تعطیل شدند.

معاون وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه شرایط کرونایی نظام تعلیم و تربیت را به ناچار به سمت آموزش‌های مجازی و از راه دور سوق داد، افزود: اولین آسیب آموزش‌های مجازی افت کیفیت نظام یاددهی و یادگیری بود و این افت کیفیت هم در نظام جهانی و هم در کشورمان مشهود بود.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور از مدارس به عنوان جعبه سیاه جامعه یاد کرد و ادامه داد: امروز جامعه به دیروز مدارس و فردای جامعه به امروز مدارس وابسته است و افت کیفیت در نظام تعلیم و تربیت بر روی همه جامعه اثر می‌گذارد.

وی با بیان اینکه مطالعات یونسکو و سازمان ملل نشان می‌دهد تحصیل ۹۴ درصد از یادگیرندگان در نبود مدرسه  با اختلال مواجه شده است اظهار کرد: بر اساس این مطالعات ۹۹ درصد دانش آموزان در کشورهای با درآمد متوسط و کم تحت تأثیر وضعیت منفی کرونا قرار گرفته‌اند.

وی بیان کرد: در مهر سال گذشته  ۱۱۰ کشور مدارس را تعطیل کردند که ۵۵۰ میلیون یادگیرنده تحت تاثیر این تعطیلی قرار گرفتند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با اشاره به  نظر سنجی یونسکو تحت عنوان «کودکان را نجات دهیم» گفت: بر اساس این نظر سنجی که در بین دانش آموزان ۱۱ تا ۱۷ ساله  ۶۴ کشور دنیا انجام شده است، از هر ۱۰ نفر دانش آموز ۸ نفر احساس کرده‌اند مسئله کمی آموخته‌اند یا نیاموخته‌اند و ۸۰ درصد احساس کرده‌اند برای یادگیری با مانع جدی مواجه بوده‌اند.

مزایا و معایب آموزش صرفا مجازی 

حسینی با بیان اینکه آموزش و پرورش ایران هم در عصر  کرونا دچار چالش شد، یاد آور شد: مطالعات مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در کشورمان نشان می‌دهد در ایام کرونا و آموزش‌های مجازی تنها ۳۵ درصد دانش آموزان حضور کافی و آنلاین در فضای مجازی داشته‌اند.

معاون وزیر آموزش و پرورش اظهار کرد: بر اساس این مطالعات ۳۳ درصد دانش آموزان تنها حضور کمی به جای حضور کیفی در آموزش‌های مجازی داشته‌اند و حضور موثری برای یادگیری تعمیق یافته نداشته‌اند و ۳۳ درصد دانش آموزان نیز کمتر از پنج ساعت ‌در هفته از شاد استفاده کرده‌اند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور بیان کرد: در مجموع این مطالعه نشان می‌دهد تنها  ۲۴ درصد از دانش آموزان معتقدند آموزش‌های مجازی کیفیتی مانند آموزش‌های حضوری داشته است، ۴۲ درصد دانش آموزان آموزش‌ها را در حد قابل قبول ارزیابی کرده‌ و ۳۳ درصد دانش آموزان آموزش‌های مجازی را ضعیف ارزیابی کرده‌اند.

وی با بیان اینکه بر اساس نتایج این مطالعه از هر چهار دانش آموز سه دانش آموز معتقدند آموزش‌های مجازی نتوانسته است کیفیت آموزش‌های حضوری را داشته باشد و خلا آموزش‌های حضوری را جبران کند، خاطرنشان کرد: نتایج تمام مطالعات نشان می‌دهد نظام یاددهی و یادگیری که اساس توسعه هر جامعه است با صدمه و لطمه جدی مواجه شده است و  این موضوع ضرورت بازگشایی مدارس را بیش از هر زمان دیگری روشن می‌کند.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با تاکید بر اینکه تعطیلی مدارس موجب گسترش و تعمیق بی عدالتی شده است، تصریح کرد: تعطیلی مدارس بیشترین آسیب را به قشر آسیب پذیر زده است چراکه خانواده‌های کم برخوردار دسترسی کمتری به ابزار دیجیتالی دارند و این خانواده‌ها کمتر پشتیبان و حامی دانش آموزان در آموزش‌های مجازی هستند.

وی با بیان اینکه  مدرسه محیطی حفاظتی است و فقدان دسترسی به مدرسه برای قشر کم برخوردار آسیب‌ها را رشد می‌دهد، گفت: بهداشت و سواد بهداشتی در خانواده‌های کم برخوردار کم است و مدرسه  می‌تواند جبران کننده این سواد کم بهداشتی باشد.

وی گفت: بسیاری از دانش آموزان کم برخوردار در مدارس شبانه روزی تحصیل می‌کنند و تعطیلی این مدارس موجب عدم برخورداری دانش آموزان از مواد مغذی و افزایش سو تغذیه در بین دانش آموزان کم برخوردار شده است.

معاون وزیر با بیان اینکه آموزش‌های مجازی و در خانه ماندن سلامت جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار داده است، گفت:  اختلال در کیفیت خواب، مشکلات سیستم عضلانی، پرخوری و تغییر در اشتها، کم تحرکی، مشکلات فقر حرکتی و ستون فقرات، اضافه وزن و مشکلات بینایی بخشی از آسیب‌های فضای مجازی بر روی سلامت جسمانی دانش آموزان است.

وی افزود: آسیب‌های ناشی از تنهایی،  سردرگمی آنلاین، اختلال در مدیریت احساسات توسط کودک، قلدری و تهدید در فضای مجازی، کاهش آستانه تحمل، کسالت و انزوا و افسردگی  از جمله آسیب‌های فضای مجازی  بر روی سلامت روانی کودکان است.

حسینی با اشاره به تاثیرات فضای مجازی بر سلامت اجتماعی دانش آموزان گفت: دسترسی به اطلاعات نامناسب، تهدیدات در خصوص امنیت داده ها، دیدار و گفت و گو با مخاطبین مجازی،اعتیاد به فضای مجازی و اینترنتی، کودک آزاری و رفتارهای غیراخلاقی،آداب معاشرت در فضای مجازی و آسیب های آن به تربیت اجتماعی،حضور مستمر و غیرمتعارف در خانه و افزایش تعارضات در تعاملات خانوادگی و افزایش خشونت های خانوادگی،برهم ریختگی نظم خانواده وتاثیر بر اشتغال والدین بویژه مادران،عدم تامین مکان مناسب برای یادگیری در خانه و عدم مشارکت برخی خانواده ها در آموزش های مجازی از جمله آسیب های فضای مجازی در بعد اجتماعی است.

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور با اشاره به بخشی دیگر از  مطالعات مرکز بررسی‌های استراتژیک  ریاست جمهوری گفت: بر اساس این مطالعات در ۳۸ کشور دارای نرخ بالای مرگ و میر و پیش از واکسیناسیون سراسری  فقط شش کشور مدارس را تعطیل کرده‌اند ‌در حالی که ۲۴ کشور در اوج موج دوم مدارس را تعطیل نکردند.

وی افزود: سازمان جهانی بهداشت و یونیسف مشترکا از مقامات کشورهای جهان خواسته‌اند بازگشایی مدارس را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در دستور کار خود قرار دهند.

در بازگشایی مدارس با یک پارادوکس بین واقعیت و حقیقت مواجه هستیم

رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی با بیان اینکه در بازگشایی مدارس و آموزش‌های حضوری با یک تضاد یا پارادوکس بین واقعیت و حقیقت مواجه هستیم، گفت: حقیقت این است که هیچ مطالعه‌ای و مستندی در دنیا منتشر نشده است که ثابت کند بازگشایی مدارس در پاندمی کوید ۱۹ موثر بوده و یا موثر نبوده است، ‏اما مطالعات  و پژوهش‌ها نشان می‌دهد نرفتن به مدارس موجب آسیب‌های فراوانی شده است.

وی با بیان اینکه واقعیت این است که بازگشایی مدارس با چالش‌های بسیاری مواجه است، گفت: دانش آموزان و خانواده‌ها طی ۱۸ ماه با سختی وارد آموزش‌های غیرحضوری شده‌اند و  با این نوع آموزش خو گرفته‌اند  و خروج از آن برایشان سخت است و آمادگی کافی برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی نیز در برخی مدارس وجود ندارد.

حسینی افزود: در پارادایم جدید و مهر پیش رو باید آموزش‌ها ترکیبی باشد و این موضوع بسیار سختی است چراکه نیاز به اقناع جامعه، خانواده و دانش آموزان دارد  و همچنین خود وضعیت کرونا نیز مبهم بوده و آینده  آن و جامعه نامشخص است.

معاون‌ وزیر با تاکید بر اینکه نباید دچار اشتباه شویم و اشتباهاتی که در عرصه‌های مختلف با آن رو به رو هستیم را تکرار کنیم، گفت: آموزش و پرورش دنیا به سمت آموزش و پرورش کودکان از طریق طرح مدرسه خوانا حرکت می‌کند، اما نظام تعلیم و تربیت کشور ما  به سمت آموزش بزرگسالان حرکت می کند.

وی افزود: آموزش و پرورش دنیا به سمت ارزیابی عملکرد معلمان حرکت می‌کند، اما ما به سمت محاسبه سنوات و زمان حرکت می‌کنیم؛ آموزش و پرورش دنیا به سمت فراگیر سازی می‌رود اما ما به سمت جداسازی در حال حرکتیم.

وی تصریح کرد: آموزش و پرورش دنیا به سمت مناطق محروم و کاهش فاصله برای عدالت حرکت می‌کند، اما نظام تعلیم و تربیت ما به سمت مناطق برخوردار می‌رود؛ آموزش و پرورش دنیا توده گرایانه  است، اما آموزش و پرورش کشور ما نخبه گرایانه است و آموزش و پرورش دنیا به سمت آموزش‌های حضوری حرکت می‌کند اما ما هنوز تاکید بر آموزش های غیر حضوری صرف داریم.

‏معاون وزیر آموزش و پرورش با اشاره به استراتژی و راهبردهای آموزش و پرورش در مهر پیش رو گفت: استراتژی آموزش و پرورش شروع مهری باشکوه و بی دغدغه است.

وی با اشاره به  ۱۰ اصلی که باید در بازگشایی مدارس و آموزش‌های حضوری در کنار سایر آموزش‌ها رعایت شود، گفت:  اولین اصل بازگشایی مدارس به صورت تدریجی است و تدریجی بودن به مفهوم این است که از اول مهر نه مدارس ۱۰۰ درصد حضوری است و ۱۰۰ درصد مجازی بلکه بر اساس اطلس یادگیری آموزش‌ها ترکیبی خواهد بود.

‏وی ‌با اشاره به دومین اصل بازگشایی مدارس افزود: آموزش‌ها با توجه به شرایط منطقه، مدرسه، کلاس و پایه اقتضایی است.

‏حسینی سومین اصل را آموزش‌های ترکیبی دانست و گفت: اصل بعدی تقدم ذاتی سلامت است و بر همین اساس واکسیناسیون ۹۰ درصد معلمان انجام گرفته است و ‌دانش آموزان نیز در اولویت واکسیناسیون قرار دارند.

‏وی پنجمین اصل را ارتقای کیفیت دانست و گفت: اصل بعدی تفویض اختیار به شورای مدرسه و منطقه است  تا در خصوص نوع آموزش با تقدم ذاتی سلامت بر همه امور  تصمیم بگیرند.

‏حسینی افزود: عدالت بویژه توزیع عادلانه امکانات دیجیتالی، اقناع سازی، حفظ تجربه دوران کرونا بویژه استفاده از شبکه شاد، حفظ آرامش و پرهیز از هرگونه تنش اصول هفتم تا دهم بازگشایی مهری باشکوه است.

وی با تشریح اصل تدریجی و اقتضایی بودن بازگشایی مدارس و بیان اینکه در  فرآیند بازگشایی، مدارس به دو گروه تقسیم می‌شوند، بیان کرد: در گروه اول همه دانش آموزان روستایی و عشایر زیر ۱۵ نفر از اول مهرماه حضوری به مدرسه خواهند رفت؛ همه دانش آموزان روستایی و عشایر زیر ۳۰ نفر از نیمه مهر ماه به کلاس خواهند رفت، کلاس‌های مهارتی حضوری خواهد بود و در پایه اول ابتدایی هم از مهر مجوز حضور کوتاه مدت جهت  آشنایی با معلم و مدرسه به مدارس داده می‌شود.

وی گفت: در گروه دوم مدارس با جمعیت زیر ۳۰۰ نفر  از آبان ماه و با  گروه بندی بازگشایی خواهند شد و مدارس بالاتر از ۳۰۰ نفر با مجوز  ستاد ملی کرونا و به صورت گروه بندی بازگشایی خواهند شد.

‏معاون وزیر با بیان اینکه در مهر جاری  در ۴ محور ۱۰ شاخص باید محقق شود گفت: تامین معلم برای تمامی کلاس‌ها، وجود مدیر و معاون در تمام مدارس، وجود برنامه عملیاتی و اطلس یادگیری در تمام مدارس، رعایت پروتکل های بهداشتی در تمام مدارس، ثبت نام همه دانش آموزان، توزیع کتب بین همه دانش آموزان، سنجش تمامی دانش آموزان بدو ورود به دبستان، دسترسی همه دانش آموزان به امکانات دیجیتالی، صدور ابلاغ برای تمامی معلمان و واکسینه شدن همه معلمان شاخص های است که در محور های کلاس، مدرسه، دانش آموز و معلم باید اجرایی شود.

تلاش برای جبران کمبودهای انسانی و تجهیزاتی 

حسینی با اشاره به کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش گفت: بر اساس گزارش‌ها استان خراسان جنوبی برای آغاز مهر ۳۰۰ معلم کمبود دارد که استفاده از ظرفیت اضافه کار نیروهای رسمی و بازنشستگان و نیروهای خرید خدمات از جمله راه های تامین نیرو برای سال جاری است.

وی افزود: استفاده ۸۵ درصدی دانش آموزان استان خراسان جنوبی از شبکه شاد و ثبت نام و توزیع ۹۵ درصدی کتب درسی در این استان نشان از تلاش گسترده برای ارتقای نظام تعلیم و تربیت دارد.

حسینی با اشاره به طرح هدایت و عدم دسترسی حدود سه میلیون دانش آموز به شبکه شاد تصریح کرد: ۷۰۰ هزار نفر از این تعداد دسترسی به شبکه اینترنت ندارند و  دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر هم وسایل هوشمند آموزشی ندارند که تاکنون در قالب طرح هدایت بیش از ۳۳۰ هزار تبلت برای این دانش آموزان تهیه شده است.

وی با بیان اینکه در استان خراسان جنوبی قریب ۲۳ هزار دانش آموز کم برخوردار وجود دارند که تجهیزات هوشمند آموزشی ندارند، بیان کرد: تاکنون با همت مسئولین استانی و خیرین برای ۶ هزار نفر از این تعداد تبلت و گوشی هوشمند تهیه شده است و امید است باقیمانده دانش آموزان از طریق اعتبارات ملی و درون استانی به زودی صاحب تبلت و گوشی هوشمند شوند.

حسینی از برخورداری۱۰۰ دانش آموز با نیاز ویژه استان از تبلت هوشمند در آینده‌ای نزدیک خبر داد و یادآور شد:  تاکنون برای ۱۸۰ دانش آموز کم برخوردار  استثنایی استان خراسان جنوبی وسایل هوشمند آموزشی تهیه شده است.

وی خاطرنشان کرد: در راستای نهضت توان افزایی و تامین تجهیزات آموزشی و توانبخشی دانش آموزان با نیازهای ویژه دو میلیارد تومان اعتبار در سال جاری به دانش آموزان استثنایی استان خراسان جنوبی اختصاص خواهد یافت.

وی با بیان اینکه بر اساس آمایش سرزمینی استان خراسان جنوبی به ۱۲ مدرسه استثنایی نیاز دارد گفت: دو مدرسه از این تعداد در حال ساخت است و در صورت تامین زمین، باقیمانده مدارس نیز یا همت خیرین ساخته خواهد ش؛ همچنین ، ۱۰ سالن ورزشی درون مدرسه‌ای برای دانش آموزان استثنایی استان خراسان جنوبی ساخته خواهد شد.