تونل مانش، نخستین کانال سربسته و یکی از عجایب هفتگانه جهان است که انگلستان را به خشکی و قاره اروپا متصل میکند و زمان و هزینه تجارت دریایی را در اتحادیه اروپا به طور چشمگیری کاهش میدهد.
به گزارش ایسنا همواره نقاط استراتژیک و سوقالجیشی در جهان مورد مناقشه کشورهای مختلف و به ویژه قدرتهای بزرگ در طول تاریخ بوده، به طوری که این مناطق از نظر اقتصادی، سیاسی، نظامی یا مذهبی دارای اهمیت زیادی هستند. کشورهای کوچکی نیز که در همسایگی یک نقطه استراتژیک هستند از نظر قدرتهای بزرگ دارای اهمیت ژئوپلیتیکی میشوند، چرا که با تسلط بر این کشورها میتوانند به قدرتهای رقیب فشار وارد کنند.
یکی از این نقاط استراتژیک که میتوان گفت در هیچ زمانی مورد طمع ورزی ابرقدرتها قرار نگرفته است، اما تاثیر شگرفی در تسهیل تجارت دریایی دارد "تونل مانش" است که با مهندسی خارقالعاده در زیر دریا ساحته شده و بریتانیا را به فرانسه و سایر کشورهای اروپایی متصل میکند.
برای بررسی بیشتر دلایل اهمیت تونل مانش در جهان، ایسنا با محمدعلی بصیری-استاد علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه اصفهان به گفتوگو پرداخت که در ادامه میخوانید:
بصیری گفت: کانال یا تونل مانش در حدود سه دهه قبل در بستر دریای مانش تاسیس شد به طوری که این تونل یک مسیر راه آهن به طول ۵۲ کیلومتر است و بندر "پادوکاله" فرانسه را به شهرک "فوکسن" انگلستان متصل میکند.
وی افزود: این تونل به شکل مشترک میان شرکتهای انگلیسی و فرانسوی طراحی و ساخته شد و میتوان گفت که بزرگترین پروژه اروپایی در آن زمان بود که ۸ میلیارد دلار هزینه برد. کانال مانش ۴۰ متر از کف دریا و ۱۰۰ متر از سطح دریا فاصله دارد که دارای دو خط رفت و برگشت قطارها است که اتومبیل و مسافر حمل میکند.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، ادامه داد: قطر تونل ۷.۶ متر است که دارای لولهها و تجهیزات پیشرفته نجات دهنده برای حوادث احتمالی است. در واقع عبور قطار از این تونل ۲۰ دقیقه طول میکشد که زمان مسافرت بین پاریس به لندن و برعکس را کاهش زیادی داده است چرا که مسیر قبلی که از روی دریا بود ۳ تا ۴ ساعت طول میکشید.
بصیری گفت: تونل مانش عملا از طریق خشکی انگلستان را به خشکی اروپا وصل میکند و به دلیل تکنولوژی و نقشه فنی و مهندسی پیچیدهای که در آن به کار رفته این تونل را جزو عجایب هفتگانه جهان قرار دادهاند.
وی تصریح کرد: تونل مانش در وسط دریا و به شکل متحرک خرطومی است و با جریان آب و جزر و مد به دلیل متحرک بودن فشار زیادی روی آن نمیآید. بنابراین این تونل به شکل ثابت نیست و حجم تجهیزات و ماشینهای حفر تونل که برای ساخت تونل مانش به کار گرفته شدند به اندازه دو برابر یک زمین فوتبال است.
این کارشناش روابط بینالملل، افزود: در زمان ساخت روزی ۷۶ متر حفاری انجام میشد و ۶ سال ساخت تونل مانش طول کشید. قرار بود نقطه مشترکی که در وسط تونل انگلستان و فرانسه را به یکدیگر میرساند به شکل همزمان عملیات ساخت آن به پایان برسد که انگلستان کمی زودتر از فرانسه به این نقطه مشترک رسید.
بصیری گفت: مدیریت و مهندسی تونل بسیار پیچیده بود که با سیستم های "جی پی اس" و امواج رادیویی مسیر مرتب رصد می شد تا عملیات حفاری اشتباه پیش نرود. مراسم افتتاح تونل مانش در تاریخ ۴ می ۱۹۹۴ توسط "میتران"- رئیس جمهور اسبق فرانسه و ملکه الیزابت انجام شد که این دو نفر در نقطه مشترک اتصال این دو کشور تونل مانش را افتتاح کردند و در این مراسم دو کارگری که آخرین خاک تونل را ریختند حضور داشتند.
وی ادامه داد: اهمیت تونل مانش از چند جهت است. اول اینکه بریتانیا و ایرلند را به فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی متصل میکند که این امر در تعاملات جغرافیایی تاثیر زیادی دارد. همچنین تونل مانش صرفه جویی زیادی در زمان و هزینه جابجایی کالا و خدمات میکند و ۲۰ برابر مسیر را کاهش میدهد که در نتیجه به اقتصاد کشورهای اروپایی کمک زیادی میکند.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، افزود: یکی دیگر از دلایل اهمیت تونل مانش این است که این تونل در وحدت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قاره اروپا به دلیل جابجایی مسافر از کشورهای مختلف تاثیر زیادی دارد. از نظر علمی و مهندسی نیز همان طور که اشاره شد یک شاهکار به حساب میآید و برای کشورهایی که این تونل را طراحی کردند افتخار محسوب میشود و یک برند برای افزایش همکاریهای اقتصادی و علمی اتحادیه اروپا در سطح جهان است.
بصیری تصریح کرد: تونل مانش اولین و تنها کانال سربسته جهان محسوب میشود. برای مثال کانالهای سوئز و پاناما سر باز هستند. همچنین این تونل مورد طمع ورزی هیچ قدرتی قرار نگرفته چرا که وضعیت آن کاملا مشخص است و کشورهای انگلستان و فرانسه بر آن حاکمیت دارند و در آبهای سرزمینی این دو کشور قرار دارد و نظارت و مدیریت آن با فرانسه و انگلستان است.
وی گفت: البته ایده ساخت این تونل به نظر میرسد بیشتر متعلق به فرانسه باشد تا انگلستان چرا که فرانسویها همیشه در ساخت کانال در نقاط مختلف جهان پیشتاز بودهاند و از دو قرن قبل تا کنون معماران و مهندسان فرانسوی در این امر فعال هستند.
این استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، خاطرنشان کرد: طراحی و چگونگی ساخت تونل مانش میتواند برای کشورهایی که در این زمینه قصد کار کردن داشته باشند الگو باشد. محققان و دانشگاهیان ایران نیز باید با مهندسان و طراحان چنین طرحهایی در این کشورها بیشتر ارتباط برقرار کنند و از دانش آنان بهره ببرند. امروز مهندسی کشورهای اروپایی نسبت به ۳۰ سال قبل پیشرفتهتر شده است و شاید روزی فرا برسد که میان ایران و کویت چنین تونلی در زیر خلیج فارس ساخته شود. حتی در داخل کشور بین بنادر قشم و کیش و خارک می توان چنین تونلی ساخت.