در ایران سهم مصرف آب در بخش کشاورزی حدود ۹۰ درصد، شرب ۸ درصد و صنعت و معدن ۲ درصد است، در صورتیکه در کشورهای توسعه یافته سهم بخش کشاورزی ۳۰ درصد، شرب و بهداشت ۱۱ درصد و سهم بخش صنعت و معدن ۵۹ درصد است.
به گزارش روابط عمومی روژین تاک؛ کمبود منابع آبی همواره به عنوان یک عامل محدود کننده فعالیتها در اقلیم ایران مطرح بوده است. متوسط بارندگی در جهان در حدود ۸۶۰ میلیمتر است و این در حالیست که متوسط درازمدت این رقم در ایران ۲۵۰ میلیمتر است.
سنتی بودن کشاورزی در بیشتر مناطق ایران و در نتیجه آن روشهای اشتباه آبیاری، بحران کم آبی را برای ایران در پیش داشته است و امروزه بیش از پیش، زندگی ما را تهدید میکند. با این وجود در بخشهایی از کشور، آب مصرفی کشاورزی به گونهای کاملا علمی و حساب شده مدیریت میشود و میتوان از آن به عنوان الگوی مدیریت مصرف آب در کشور بهره برد.
شرکت کشت و صنعت «
روژین تاک» به عنوان یکی از الگوهای موفق مصرف آب در بخش کشاورزی در کشور است؛ روژین تاک توانسته است با راهکارهای مناسب، آب را در مرحله تولید نشاء، در زمین کشاورزی و در زمان فرآوری محصول در کارخانه مدیریت کند.
مدیرت آب در
روژین تاک در تمامی مراحل پیش از کاشت در گلخانه، هنگام کاشت و زمان فراوری محصول انجام میشود، به گفته سید مظفر عبدالله مدیرعامل کشت و صنعت «
روژین تاک» هر کیلو گوجه فرنگی در روژین تاک با مصرف
۹۸ لیتر آب به مرحله برداشت میرسد، در حالی که در کشور برای تولید هر کیلو گوجه فرنگی
۲۵۰ لیتر آب به صورت میانگین مورد نیاز است.
در واقع روژین تاک علاوه بر تولید محصول مرغوب و کارآفرینی، در بخش محیط زیست نیز با مدیریت درست مصرف آب کمک شایانی به حفظ و ذخیره آبهای زیرزمینی میکند.
آبیاری قطرهای و حفظ آبهای زیرزمینی در روژین تاک
کشاورزی و به طور دقیقتر آبیاری در بحث مدیریت و ذخیره آب نقش بسزایی دارد، شیوههای سنتی آبیاری و غرقابی کردن زمینهای کشاورزی یکی از عوامل اصلی هدر رفت آب در ایران است.
«کشت و صنعت روژین تاک» برای کمک به حفظ آبهای زیرزمینی از همان شروع کار، شیوه آبیاری قطرهای را برای آبیاری محصولات خود درنظر گرفته است.
مظفر عبدالله با اشاره به اهمیت حفظ آبهای زیرزمینی میگوید: در سالهای اخیر با کم شدن بارش باران و خشکسالی، بحث مدیریت منابع آب بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است، او ادامه میدهد روژین تاک سال هاست که از روش آبیاری قطرهای برای آبیاری زمینهای گوجه فرنگی استفاده میکند و موفق شده آبیاری ۹۷ درصد مزارع تحت پوشش خود را از این طریق انجام دهد.
طبق آمار موجود، کشت وصنعت روژین تاک در حال حاضر ۵ هزار هکتار زمین زیر کشت تحت پوشش خود دارد که به روش قطرهای آبیاری میشوند، با این روش آبیاری، معادل ۴۹ میلیون مترمکعب آب مصرف میشود و این در حالیست که در روش غرقابی علاوه بر مضراتی که دارد، میزان آب مصرفی ۱۱۷ میلیون متر مکعب است؛ بنابراین با استفاده از روش آبیاری قطرهای در کشت و صنعت روژین تاک، ۶۸ میلیون متر مکعب آب به نفع کشور ذخیره میشود.
به گفته مدیرعامل روژین تاک استفاده از روش آبیاری قطرهای میتواند در بحث کوددهی هم مفید باشد. چون در این روش سم و کود، درست و به اندازه از طریق لولهها به پای محصول ریخته میشود و به این ترتیب مقدار سم کمتری در زمین نفوذ و آن را آلوده میکند.
مظفر عبدالله بیان میکند: حتی به وزارت جهادکشاورزی هم پیشنهاد کرده ایم که با توسعه روش آبیاری قطره ایِ زمینهای کشاورزی در سراسر کشور، مانع بحران آب در کشور شوند.
نشاء به جای بذر؛ راهکار دوم روژین تاک در مدیریت آب
روشهای کاشت و برداشت محصول نیز در میزان مصرف آب نقش مهمی دارد. از این رو شرکت روژین تاک بر اساس رسالتش همواره به دنبال روشی برای مصرف درست منابع آبی، بوده است.
عبدالله با اشاره به کاشت نشاء به جای بذر و پرورش آن در گلخانه به عنوان دومین راهکار روژین تاک برای حفظ منابع آبی کشور توضیح میدهد: استفاده از نشاء به جای کاشت بذر در زمین، باعث صرفه جویی در زمان و مصرف آب میشود، همچنین وقتی ما نشاء را در گلخانه پرورش میدهیم نیازی به سموم شیمیایی نداریم و تاریخ مناسب کاشت، قابل کنترل است.
وی همچنین اضافه کرد با در نظر گرفتن ۳۰۰ میلیمتر از بارش متوسط ۴۵۰ میلیمتری استان کرمانشاه، سالیانه بالغ بر ۱۰ هزار متر مکعب از نزولات آسمانی از طریق سقف گلخانهها جمع آوری و وارد چرخه تولید میشود.
مدیر عامل کشت و صنعت روژین تاک با اشاره به صرفه جویی در زمان و افزایش سرعت رشد ادامه میدهد: نشاء بعد از انتقال از گلخانه به زمین طی ۹۰ روز میوه میدهد، در حالی که در سایر روشها تا ۱۲۰ روز طول میکشد تا میوه به عمل آید؛ به عبارت دیگر حدود ۳۰ روز در آبیاری محصول، مدت زمان تولید و برداشت محصول صرفه جویی میشود.
بنا به گفتههای مدیرعامل روژین تاک و با یک حساب و کتاب سرانگشتی میتوان نتیجه گرفت که کاشت نشاء به جای بذر میتواند ۲۵ درصد میزان آب مصرفی برای آبیاری محصول را کاهش دهد.
چرخه آب در روژین تاک
بازیافت آب یا تصفیه پیشرفته پساب و بازیابی مجدد آن فرآیند قابل اطمینانی است که در طی آن فاضلاب مجددا به آب قابل استفاده تبدیل میشود.
در حال حاضر بیشترین نوع استفاده از پساب تصفیه شده در دنیا آبیاری کشاورزی است. با توجه به اینکه در کشور ما مصارف کشاورزی بیشترین مقدار مصرف آب را به خود اختصاص میدهد، میتوان با استفاده از تکنیکهای استفاده مجدد از پساب، منبع آبی مناسبی را برای بخش کشاورزی و گلخانهها تأمین کرد.
مدیرعامل روژین تاک با تاکید بر این موضوع که بخشهای صنعتی برای مدیریت آب و همچنین جلوگیری از هدر رفت آب، باید تصفیه خانه داشته باشند توضیح میدهد: روژین تاک مجهز به سیستم تصفیه خانه فاضلاب است که با استفاده از آن ۷۰ درصد آب مصرفی در فرایند تولید رب گوجه فرنگی را به چرخه مصرفی باز میگرداند.
او ادامه میدهد: کشت و صنعت روژین تاک در نظر دارد علاوه بر مدیریت و محدود کردن استفاده از آبهای زیرزمینی استان کرمانشاه و به جای آن استفاده از چرخه بازیافت آب، کارایی آب را ارتقاء دهد.
آب امروزه مسئلهای حیاتی است که اگر مدیریت نشود به بحران تبدیل میشود، بحرانی که هر ایرانی در قبال آن مسئولیت دارد. بخشهای کشاورزی و صنعتی که نقش پررنگ تری در حفظ منابع آبی کشور دارند باید مسئولیت خویش را همچون شرکت روژین تاک به درستی انجام دهند تا شاهد کوچهای اجباری به علت کم آبی و حتی بی آبی نباشیم.
مصاحبه کنند: بهنام اکبری