سفارت چین در لندن اخیرا "بیبیسی" را به دلیل ساخت مستندی در باره "کمپین اخبار جعلی یا اطلاعات غلط چین" زیر سوال برده و از آن انتقاد کرده است.
به گزارش عصرایران، اخبار جعلی یا اطلاعات غلط (disinformation) که این روزها یکی از چالشها و مباحث داغ رسانههای معتبر و اجتماعی هستند، معمولا از سوی سازمانهای دولتی با اهداف تبلیغاتی برای تضعیف رقبا، گمراه سازی و فریب مخاطبان ساخته و پرداخته میشوند. اطلاعات غلط معمولا با الفاظ "گمراهسازی"، "دروغپراکنی" یا "انتشار اخبار ساختگی" نیز شناخته میشوند.
بی بی سی در گزارشی به "انتشار اطلاعات غلط" از سوی دولت چین و ارتش کیبوردی این کشور پرداخته و از روشهای مقامات چینی در استفاده از تاکتیکهای استفاده از اطلاعات غلط میگوید.
چین اخیرا به صورت سریالی گزارشهای مرتبط با زندانی شدن اجباری اقلیتهای اویغور در استان غربی سینکیانگ این کشور را رد و در مقابل اتهاماتی را علیه رسانهها و سازمانهای حقوق بشری مطرح کرده است.
گروههای مدافع حقوق بشر، سازمان ملل و بسیاری از رسانههای جهان در سالهای گذشته از زندانی شدن بیش از یک میلیون مسلمان "اویغور" و دیگر اقلیتهای مسلمان در کمپهای ویژه کار اجباری چین خبر دادهاند. چین تمامی این ادعاها را رد کرده و این اردوگاهها را جایی برای "آموزش کار حرفهای" میداند و از آن به عنوان مکانی برای "کارورزی و بازآموزی" یاد میکند.
با این حال مقامات و رسانههای چینی همچنان با اشاعه اطلاعاتی غلط در تلاش هستند تا مسیر روند اطلاع رسانی را به نفع خود تغییر دهند. برای مثال یکی از مقامات چینی در آخرین حمله خود به غلط ادعا کرده که یکی از اویغورهای مصاحبه کننده با رسانههای خبری غربی، یک بازیگر بوده است.
اما چینیها چه تکنیکهای ویژهای برای اشاعه اطلاعات غلط یا دروغپراکنی دارند؟
از اواسط فوریه (اواخر بهمن) تقریبا هر روز مقالات ضد بیبیسی در رسانههای دولتی چین دیده میشوند.
این روند به دنبال تصمیم "آفکام" (سازمان تنظیمکننده مقررات رسانهای بریتانیا) برای حذف مجوز پخش تلویزیون برون مرزی دولت چین (CGTN) در بریتانیا صورت گرفت.
فیسبوک و توییتر بسیاری از حساب های مرتبط با چین را در ناآرامی های سال 2019 هنگکنگ حذف کردند/ عکس: REUTERS
در سالهای گذشته نیز چین به صورت گسترده از رسانههای غربی به دلیل گزارشهای مرتبط با سینکیانگ و سایر مناطق در این کشور انتقاد کرده و میگوید رسانهها نباید در "امور داخلی" چین مداخله کنند.
اما حملات آخر چین به رسانههای غربی به وضوح تشدید شده است.
رسانههای داخلی چین دولت خود را به دلیل ممنوعیت پخش برخی از شبکههای خبری مانند "بی بی سی جهانی" تحسین کردهاند. اگرچه دسترسی به این شبکهها در برخی هتلها و مجتمعهای مسکونی مختص خارجیان ممکن است.
از طرفی رسانه چینی "گلوبال تایمز چین" به خاطر مسائلی مانند جمعیت اویغورهای استان سینکیانگ، مسایل هنگکنگ و بیماری همهگیر کرونا ذهنیت "جنگ سرد" علیه چین را مورد انتقاد قرار داده است.
در سال گذشته و زمانی که چین با شیوع اولیه کرونا مواجه شد، برخی از مقامات آمریکایی فرضیه خروج ویروس از آزمایشگاه شهر "ووهان" را مطرح کردند. از همان زمان شبکه برون مرزی چین با قدرت زیاد به پخش نظریات توطئهای خود پرداخت.
تئوری توطئه عبارت است از نداشتن اعتقاد یا باورنکردن شکل ظاهری و رسمی رویدادهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی.
علیرغم اطلاعات و شواهد ناکافی، این شبکه در گزارشی اعلام کرد که ویروس کرونا از پایگاه نظامی مریلند آمریکا نشات گرفته و توسط سربازان آمریکایی که در مسابقات دو و میدانی چین شرکت کردهاند، وارد این کشور شده است.
گرگهای جنگجو
در ماههای اخیر کارشناسان متوجه دهها حساب بسیار فعال به نمایندگی از سفارتخانههای چین یا دیپلماتهای برجسته این کشور در رسانههای اجتماعی شدند.
این رویداد به دیپلماسی "گرگهای جنگنده" معروف شده است. مشهورترین حساب کاربری به "ژائو لیجیان" از وزارت خارجه چین تعلق دارد.
"لیجیان" در ماه مارس سال گذشته و پس از توئیت مقالاتی در باره آمریکایی بودن ریشههای ویروس کرونا جنجال به پا کرد.
آمریکا و چین نظریههای تائید نشدهای را در مورد ریشههای شکلگیری و انتقال ویروس کرونا ارائه داده اند/ عکس: ترکیبی از برخی از وبسایتها
براساس گزارش "لابراتوار تحقیقاتی قوانین دیجیتال" به عنوان بخشی از پژوهشگاه "شورای آتلانتیک" توئیت "لیجیان" بیش از 40 هزار بار و با 54 زبان مختلف به اشتراک گذاشته شد.
افزایش هشتگها در مورد پست لیجیانگ این موضوع را به خانههای چینی کشاند و باعث شد تا پست او بیش از 300 میلیون بار توسط کاربران شبکه اجتماعی "ویبو" در چین دیده شود. "ویبو" یک رسانه اجتماعی جایگزین برای توییتر و فیسبوک در چین است.
"ژائو لیجیان" در ماه دسامبر به دلیل اشتراک تصویری جعلی از کشته شدن یک کودک افغان از سوی سرباز استرالیایی مورد انتقاد گسترده قرار گرفت و چین حاضر به عذرخواهی در این باره نشد.
ارتش صفحه کلید (کیبوردی)
چین میلیونها شهروند را برای نظارت بر اینترنت و تاثیرگذاری بر افکار عمومی در سطح گسترده و به صورت آنلاین به خدمت گرفته است. این نیروها با نام "ارتش 50 سنتی" نیز شناخته میشوند. اعضای این ارتش به ازای هر پست 0.5 یوان مزد میگیرد.
"ارتش صفحه کلیدی" مدت هاست که در رسانههای اجتماعی چین فعال هستند و هدف آنها دفاع تهاجمی و محافظت از وجه وتصویر چین در برابر خارجیان است.
توئیتهای انگلیسی توجه مخاطبان غربی را جلب میکنند. کار آنها بیشتر شبیه "مزارع ترول" یا " کارخانههای ترول" در روسیه است.
یورو نیوز نوشت: شبکه اوباش اینترنتی "کارخانه ترول سازی"، یک شبکه بزرگ از افرادی است که در ازاءِ دریافت مبلغی پول، وظیفه دارند تا در قالب پستها و کامنتهای بی نام و نشان یا با نام ها و حسابهای کاربری جعلی، سایتها و شبکههای اجتماعی را بمباران کنند.
دویچه وله در این باره نوشت: وظیفه اصلی "کارخانه ترول" نزدیک به دولت روسیه نظارت، گردش و تولید محتوا در فضای مجازی است. در گفتمان اینترنتی، ترول به کسانی گفته میشود که با رفتار مخرب در فضای مجازی به دنبال تحریک کاربران و ایجاد تشنج هستند.
بی بی سی در ادامه نوشت: "عاملان ارتش صفحه کلیدی" چین از نگاه بسیاری خوانندگان ناآگاه، بیشتر شبیه شهروندان میهنپرستی هستند که مستقل عمل میکنند. اما اغلب آنها از مقامات چینی جهت میگیرند.
یکی نمونه از عملکرد این ارتش کیبوردی، بازنشر تصاویر خشونت آمیز اعتراضات هنگکنگ در سال 2019 با عباراتی مانند "تروریسم" بود. با این راه حل آنها از پوشش اعتراضات مسالمت آمیز طفره رفته و آن را سانسور کردند.
توییتر و فیس بوک در تابستان سال 2019 از حذف برخی از حساب های یک کمپین اطلاعرسانی مورد حمایت دولت چین در بستر رسانه اجتماعی خود خبر دادند.
در آن زمان توییتر بیش از 900 حساب کاربری مورد حمایت چین را شناسایی کرد. این 900 حساب کاربری فعالترین مولفههای کمپین اطلاعرسانی تحت حمایت چین، از میان 200 هزار حساب کاربری محسوب میشدند.
حسابهای جعلی در شبکههای اجتماعی
تحقیقات انجام در ماه می سال 2020، صدها حساب جعلی یا به سرقت رفته در شبکههای اجتماعی را نشان داد که پیامهای طرفداران سیاستهای چین را در فیسبوک، یوتیوب یا توییتر تبلیغ میکردند. حدود 1200 حساب، منتقدانِ برخورد پکن با همهگیری کرونا را هدف قرار دادند.
حسابهای جعلی یا نزدیک به چین تصاویر خشونت آمیز از ناآرامی های هنگکنگ را بدون اشاره به تظاهرات مسالمتآمیز و صلح آمیز هنگکنگیها نمایش دادند/ عکس: رویترز
هیچ شواهد قطعی برای اتصال این حسابها به دولت چین وجود نداشت اما عملکرد این حسابها بسیار شبیه عملکرد شبکه تحت حمایت دولت چین در بستر فیس بوک و توییتر بود. این شبکههای اجتماعی در سال 2019 بسیاری از حساب های مورد نظر را حذف کردند.
کمی بعد توییتر اعلام کرد که بیش از 23 هزار حساب مرتبط با چین را به دلیل "طیف وسیعی از فعالیتهای دستکاری شده و هماهنگ" حذف کرده است.