شفیع بهرامیان . روزنامهنگار
ایران دارای بیش از ۲ میلیون و ۸۶۰ هزار هکتار باغات مختلف است. سطح باغات سیب کشور ۲۵۰ هزار هکتار برآورد شده که سهم استانی چون آذربایجانغربی از آن، ۶۰ هزار هکتار است. ایران چهارمین تولیدکننده عمده سیب جهان است. میزان تولید سالانه سیب کشور حدود ۴ میلیون تن بوده که از طریق صادرات میتواند قریب ۴۰۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته باشد. البته این امر در صورتی است که موانع متعدد صادرات این محصول برطرف شده و سیاست واحدی بین وزارتخانههای مختلف در قبال آن اتخاذ شود.
سیب یکی از اصلیترین محصولات کشاورزی استانی چون آذربایجانغربی بوده و رتبه اول تولید آن در کشور با ۳۵ درصد مجموع تولید کشوری، مربوط به این استان است. آذربایجانشرقی، فارس و تهران در رتبههای بعدی تولید سیب قرار دارند.
تولید، بازاریابی و فروش، چرخه حیات باغداری ازجمله سیب است. برخلاف سال گذشته و درحالیکه امسال بیش از ۴ میلیون تن سیب تولیدشده است اما متأسفانه در کمتر از ۴۰ روز مانده به پایان سال، روند صادرات سیب بهشدت کند شده و ادامه این روند موجب متضرر شدن باغداران و بخش کشاورزی و صنایع وابسته آن در کشور، بالأخص آذربایجانغربی و شرقی میشود.
براساس آمارهای موجود هماکنون حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن سیب باکیفیت در سردخانههای کشور ذخیرهشده و زمان بسیار کمی برای صادرات این میزان سیب باقیمانده و در صورت عدم رفع مشکل صادرات یا خرید تضمینی آن توسط دولت برای مصارف داخلی شب عید، بهزودی این محصول در سردخانهها کیفیت خود را ازدستداده، فاسد شده و لطمات جبرانناپذیری برجای خواهد گذاشت.
باوجود تلاشهای برخی مقامات ازجمله استاندار آذربایجانغربی، نمایندگان مجلس و سایر مسئولان مرتبط و وعده وزیر جهادکشاورزی و مسئولان وزارت صمت و همچنین تأکید رئیسجمهور برای انجام تهاتر صادرات سیب با واردات موز، هنوز زمینه عملی کردن این توافق فراهم نشده هرچند که دستور آزادسازی واردات موز اخیراً صادر شده که امید آن میرود واردات موز، در مرحله نخست صرفاً با تهاتر سیب تولیدی داخل امکانپذیر باشد.
در سالی که جهش تولید و تکیه بر توانمندیهای داخلی و کاهش اتکای مملکت به منابع حاصل از صادرات نفت به دغدغه اصلی کشور بدل شده است وزارت صنعت، معدن و تجارت بهعنوان مسئول اصلی تجارت خارجی و همچنین وزارت جهادکشاورزی باید سریعاً راهکاری برای صادرات سیب کشور و بالأخص در شمال غرب کشور ارائه نماید چراکه برای بازاریابی این محصول، تنها چیزی کمتر از یکماه باقی است!
ارزش تقریبی یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن سیب باقیمانده کشور که حدود ۶۵۰ هزار تن آن صرفاً متعلق به استان آذربایجانغربی و شهرستانهای ارومیه، اشنویه، سلماس و مهاباد است بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد ریال برآورد میشود و اگر برای ایجاد هر شغل مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان نیاز باشد با درآمد این حجم از سیب دپو شده در سردخانههای کشور میتوان حدود ۱۰۰ هزار شغل ایجاد نموده و نرخ بیکاری را از ۱۴ درصد فعلی به زیر ۱۰ درصد در کشور رسانید.
در حال حاضر که زمان عرضه و تقاضای بازار برای این محصول استراتژیک بشدت در حال اتمام است لازم است با اتخاذ سیاستهایی چون تجدیدنظر در ارزشگذاری سیب و درجهبندی آن، اعطای مشوقهای صادراتی برای افزایش صادرات سیب، راهاندازی خط سبز برای محصول صادرات سیب در گمرکات، رایزنیهای اقتصادی جهت رفع موانع صادراتی و اجرای سریع موافقتنامه تهاتر صادرات سیب با محصولات گرمسیری ازجمله موز و معافیت صادرات سیبدرختی از تعهد ارزی در سال جاری و رفع تعلیق کارتهای بازرگانی، تسهیلات لازم و فوری را برای فروش حاصل دسترنج باغداران کشور و ارزآوری برای اقتصاد ملی ایجاد نمود.
علاوه براین خرید تضمینی میوه شب عید از محل سیبهای دپو شده در سردخانههای کشور بالأخص در استان آذربایجانغربی نیز میتواند تا حدودی از بروز یک فاجعه تمامعیار در صنعت باغداری کشور جلوگیری نماید. القصه وقت تنگ است و سیب محصولی فاسدشدنی، تنها روزهای اندکی برای اقدام درست باقی است. شمارش معکوس شروع شده است!