جابه‌جایی فوق امنیتی واکسن کرونا

روزنامه همشهری نوشت: «واکسن کووید-۱۹ به‌ معنای واقعی حکم طلا پیدا کرده است؛ تا جایی که مجرمان سایبری و کلاهبرداران دارویی آن را وسیله‌ای تازه برای اعمال مجرمانه خود قرار داده‌اند. به همین دلیل دولت‌ها لایه‌های جدید امنیتی برای جلوگیری از دزدی این داروی جدید بیولوژیک یا دستورالعمل‌های دیجیتال آن ایجاد کردند. بارزترین نشانه امنیتی بودن این محصول دارویی و حمل‌ونقل آن، حضور نیروهای مسلح آمریکایی در مرکز توزیع واکسن و همچنین اسکورت وسیله نقلیه حامل آن بود.

«ژنرال مایکل مک‌کوری» مدیر امنیت عملیات OperationWarpSpeed در این‌باره می‌گوید: در طول فرایند تولید تا بارگیری، حمل و توزیع واکسن فایزر علاوه بر حفاظت از مالکیت معنوی، حافظ اطلاعات و همچنین محصول فیزیکی بوده‌ایم. بسیاری از افراد علاقه‌مند هستند بدانند ما چه کاری انجام می‌دهیم. منافع خارجی مانند سرویس‌های اطلاعاتی، عناصر مجرمانه و افرادی وجود دارند که دوست دارند در این فرایند اخلال ایجاد کنند.

پیگیری مجرمانه

میلیاردها دوز واکسن در یک اتفاق تاریخی بی‌نظیر در سراسر جهان حمل و توزیع خواهد شد. هر قدم از این اتفاق توسط رسانه‌ها پیگیری می‌شود. خروج نخستین کامیون‌های حامل واکسن فایزر و مدرنا از طریق تلویزیون پخش مستقیم شد. یک میلیون و ۷۰۰ هزار مرگ در جهان به واسطه کووید-۱۹، تولیدکنندگان و شرکت‌های تدارکاتی را با فشار بی‌سابقه‌ای برای حمل سریع و در عین حال کنترل دقیق دما و دقت در تحویل این واکسن روبه‌رو کرده است.

کارشناسان می‌گویند گروه‌های سازمان‌یافته مجرمانه از ارزش هر دوز واکسن اطلاع دارند و به‌ دنبال راه‌هایی برای ایجاد اختلال در حمل و دسترسی به این واکسن ارزشمند هستند. اوایل‌ ماه گذشته میلادی شرکت تابعه امنیتی IBM گزارشی در مورد عوامل مخرب سایبری منتشر کرد که زنجیره سرد واکسن کووید-۱۹ را هدف قرار داده بود. در اقدامی غیر معمول متناسب با شرایط اضطراری ملی، دولت ایالات متحده امنیت مضاعفی را بالاتر از اقدامات سختگیرانه‌ای که شرکت‌های دارویی و ارائه‌دهندگان حمل‌ونقل آنها معمولا دارند، فراهم کرده است. طبق گفته انجمن حمایت از دارایی حمل شده در برخی از نقاط جهان، کامیون‌های حامل واکسن احتمالا توسط یک تیم نیروی انتظامی مسلح برای اطمینان از رسیدن امن این محصول، اسکورت خواهند شد. مهم‌ترین دلیل برای حفاظت چندلایه‌ای در مسیر حمل و توزیع واکسن فایزر این است که واکسن‌های دزدیده شده می‌توانند در بازار سیاه به فروش برسند یا حتی با رقیق‌شدن به بدترین شکل ممکن استفاده شوند که می‌تواند به قیمت جان فرد تمام شود. حتی زمانی که داروهای دزدیده‌شده بازپس گرفته می‌شود، باید معدوم شوند؛ چرا که به‌ احتمال زیاد در دمای مناسب نگهداری نشده‌ و دیگر اثری ندارند. انجمن حمایت از دارایی حمل شده‌ ماه گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد: هزینه واقعی یک محموله دارویی دزدیده شده به‌ دلیل اثر دومینویی که ایجاد می‌کند، بین ۵ تا ۷ برابر ارزش محصول، خسارت می‌زند. از دست رفتن محصول به‌ طور واضحی یک تهدید بزرگ به‌ حساب می‌آید اما آلودگی محموله‌های دارویی حین حمل بار حتی اگر واقعا به سرقت نرود می‌تواند به همان اندازه آسیب‌رسان باشد.

حملات سایبری

یک نیروی امنیتی IBM می‌گوید: مجرمان فضای مجازی چندی پیش ایمیل‌های فیشینگ و فیشینگ فیش به مدیران و سازمان‌های جهانی درگیر در ذخیره‌سازی‌ و انتقال واکسن برای برداشتن اعتبار حساب ارسال کردند. به گفته او کمپین فیشینگ واکسن کووید-۱۹، ۶ کشور و سازمان‌هایی را هدف قرار داده است که احتمالا با برنامه‌های Gavi، اتحاد واکسن و برنامه بستر بهینه‌سازی‌ تجهیزات زنجیره سرد مرتبط هستند. آنها حتی به یونیسف رحم نکردند. این که چه‌ کسی پشت این برنامه هک قرار دارد مشخص نیست اما کارشناسان امنیت سایبری روسیه و سایر کشورهای در حال ساخت واکسن را به تلاش برای دزدیدن اطلاعات واکسن و سایر درمان‌ها متهم می‌کنند.

پلیس اروپا - آژانس اجرای قانون اتحادیه اروپا - نیز نسبت به فعالیت‌های دارک‌وب و هک مربوط به واکسن در جریان توزیع جهانی واکسن کووید-۱۹ به جهان هشدار داد. این آژانس به جمعی از متخصصان امنیتی که نگرانی‌هایی در باب حملات گسترده به برنامه واکسیناسیون دارند پیوسته است. این نگرانی به‌ دنبال کشف عملیاتی سایبری برای واکسن آنفلوآنزای جعلی در اکتبر که در مکزیک رخ داد، به‌ وجود آمد و احتمال می‌رود که هکرها به‌ دنبال فرصتی برای انجام چنین عملیاتی در خصوص واکسن کووید-۱۹ نیز باشند.

کلاهبرداری به سبک گردشگری

یکی دیگر از راه‌های کلاهبرداری سودجویان با استفاده از واکسن کووید-۱۹ ایجاد تماس‌های رباتی و ارسال پیام با محتوای دریافت سریع واکسن است. در شرایط بحران فعلی که یک روز دسترسی زودتر به واکسن کووید-۱۹ برای مردم حیاتی است این کلاهبرداران با ارسال پیام مدعی می‌شوند که می‌توانند واکسن کووید-۱۹ را زودتر از موعد به‌ دست فرد برسانند.

«لو جی کوبیاک»، نایب‌رئیس و مدیر بخش امنیت شرکت فایزر می‌گوید: برخی از این کلاهبرداران روی پلتفرم واتساپ پیام‌های گروهی با عنوان بسته گردشگری واکسن ارسال می‌کنند که شامل سفر به آمریکا به همراه بلیت هواپیما، رزرو هتل با چند وعده غذایی به همراه تزریق واکسن کروناست.

تبلیغات آنلاین برای واکسن‌های ادعا شده مانند علف هرز در حال رشد است و تماس‌های رباتی به مردم می‌گوید می‌توانند بدون ایستادن در صف‌های طولانی، واکسن فایزر را با قیمت ۷۹دلار دریافت کنند. این در حالی است که به گفته کوبیاک در آمریکا تنها راه رسیدن به واکسن کووید-۱۹ فایزر مراکز واکسیناسیون دولتی در هر ایالت است. سودجویان دام‌های خود را برای خانه‌های سالمندان - که یکی از اولویت‌های طرح واکسیناسیون عمومی است - هم پهن کرده‌اند. آنها در تماس با خانه‌های سالمندان ادعا می‌کنند تعدادی واکسن فایزر را برای ایمن‌سازی‌ سریع‌تر ساکنان و کارکنان این مراکز در نظر گرفته‌اند که با پرداخت مبلغی می‌توانند آنها را در اولویت قرار دهند.

کوبیاک می‌گوید: علاوه بر حجم زیاد کلاهبرداری‌های فعلی برای فروش واکسن، بهار سال گذشته آنها متوجه گروه‌های مجرمانه سازمان‌یافته‌ای شدند که ادعا می‌کردند ماه‌ها پیش از آن که سازمان غذا و داروی آمریکا آن را تأیید کند، واکسن کرونا را پیش‌فروش می‌کنند. اما کوبیاک توصیه می‌کند با توجه به میزان کم تولید واکسن‌های مورد تأیید علیه کووید-۱۹ و تقاضای عظیم جهانی، همه دولت‌ها، سازمان‌ها و حتی خود مردم باید نسبت به کوچک‌ترین اقدام غیر عادی در این زمینه آگاه و هوشیار باشند؛ چرا که کلاهبرداران مجازی و واقعی منتظر هر فرصتی برای سودجویی از افراد مستاصل به واسطه بحران کرونا در جهان هستند.»