جمعه سیاه، روز اوج فیشینگ

هفتم آذر امسال جمعه سیاه بود! روزی که در اکثر نقاط دنیا و اخیرا در کشور ما آن را با تخفیف‌هایش می‌شناسیم. حالا که کرونا گسترش پیدا کرده و همه فروشگاه‌ها و کسب و کارها رو به خرید و فروش آنلاین آورده‌اند، کلاه‌برداران هم همه تلاش خود را کرده‌اند که از این آب گل آلود ماهی خود را بگیرند. آنها در پوشش بلک فرایدی یا همان جمعه سیاه حراج‌های بی سابقه‌ای درست کردند که گویا امسال هم مانند سال‌های پیش منجر به پرونده‌های کلاه‌برداری و فریب زیادی شده است. مرکز تشخیص‌ و پیشگیری از جرایم سایبری پلیس فتا ناجا همین امسال گفته که برخی از فروشگاه‌های تقلبی در این حراجی شرکت کردند که اصلا وجود نداشتند و اصلا از سمت مجرمان برای همین روز طراحی شده‌اند. روش آنها هم این بوده که ادعا می‌کنند که کالاها حراج خورده‌اند اما در واقع هویت شهروندان را سرقت و به دام می‌اندازند.

فریب سامانه تردد در دوران کرونا

قبل از جمعه سیاه هم فریب‌کاران روش دیگری را برای دعوت از افراد و دزدیدن اطلاعات بانکی و هویتی‌شان استفاده کردند. آنها با ارسال پیامکی با محتوای ثبت نام تردد در سامانه‌های جعلی حمل‌ونقل درون و برون شهری در ایام محدودیت‌های کرونا، این طور تلقین کردند که طبق محدودیت‌های جدید رفت و آمد در شهر افراد باید اطلاعات بانکی و هویتی خود را در یک سامانه وارد کنند. اضطراب جریمه و ابتلا به کرونا هم باعث شده بود که برخی به این پیامک‌ها اعتماد کنند. فریب‌کاران هم بعد از گرفتن مشخصات افراد، وارد حساب آن‌ها می‌شدند و حساب‌شان را خالی می‌کردند. اگر همین‌طور به عقب برگردیم، به هر مناسبتی، با روش متفاوتی در فیشینگ روبرو می‌شویم. برای همین اگر می‌خواهید فریب این کلاه‌برداران را نخورید باید دو قدم جلوتر از آن‌ها حرکت کنید. مثلا اول مهرماه آن‌ها با پیامک بسته اینترنتی رایگان دانشجویان سراغ شماره موبایل‌های مختلف رفتند و پیش از آن، در دوران رشد بورس با پیام‌های بورسی سرمایه‌گذاران و اطلاعات‌شان را مورد تهدید قرار دادند.

افزایش سیم کارت‌های جعلی

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اخیرا اعلام کرد که ۳۳۴ هزار سیم‌کارت به دلیل پیامک‌های مزاحم مسدود شد. این سیم‌کارت‌ها اغلب شامل همان شماره‌هایی هستند که پیامک‌های تبلیغاتی می‌فرستند و کاربران خود را کلافه می‌کنند. در حالی تا مهر ماه امسال تعداد این سیم‌کارت‌ها به این عدد رسیده که سال ۱۳۹۸ سازمان تنظیم مقررات ۲۴۶ هزار سیم‌کارت را مسدود کرده بود. این یعنی با وجود اینکه قرار شد از بهمن ماه دو سال پیش سیم کارت‌هایی که پیامک‌ تبلیغاتی می‌فرستند قطع شوند، اما باز هم تعداد این متخلفان اضافه شده است.

هم‌زمان با اضافه شدن این متخلفان، مجرمان فیشینگی هم خلاقیت‌های جدیدی برای فریب دادن کاربران و کشاندن آنها به صفحه‌های جعلی بانکی به کار می‌گیرند. آنها یک روز با تبلیغ وام و روز دیگر با یک خبر شوکه کننده درباره یارانه پیامک می‌فرستند اما دست آخر با گرفتن اطلاعات بانکی افراد حساب‌شان را خالی کرده و فرار می‌کنند. مدیران اپراتورهای مخابراتی می‌گویند که اساسا امکان ثبت نام شماره بدون هویت در شرکتهای‌شان وجود ندارد. اگر اصل را بر صداقت آن‌ها بگذاریم، بنابراین تنها راه باقی مانده برای جاعلان، سوءاستفاده از اسناد هویتی افراد دیگر،  هنگام ثبت نام است. پیش از این هم برخی از مسئولان از سواستفاده کلاه‌برداران از اوراق هویتی افراد بی‌خانمان یا معتادان متجاهر و حتی زندانیان حبس ابد برای خرید چند سیم‌کارت خبر داده بودند. البته این اولین بار نیست که از مدارک این قشر از جامعه سواستفاده می‌شود، اما اگر بدون تایید خود افراد سیم کارتی به اسم‌شان ثبت شده باشد، دیگر این کار جعل سند است.

واقعیت این است که فیشینگ در همه جای دنیا یک مشکل است و ما کاربران باید کمی مسئولانه‌تر عمل کنیم؛ مراقب اطلاعات شخصی خود باشیم و به هر پیامک و وب‌سایتی اعتماد نکنیم. اما با هر متر و معیاری که بسنجیم در کشور ما این نوع کلاهبرداری اینترنتی خصوصا از طریق پیامک آمار بالایی دارد و به نظر می‌رسد ریشه این ماجرا در سیم کارت‌های بدون هویت است. اگر بتوانیم جلوی دسترسی سودجویان به سیم‌کارت‌های بدون هویت را بگیریم، به نظر می‌رسد کار کلاه‌برداران بسیار دشوار خواهد شد و احتمالا شاهد کاهش چشمگیر آمار فیشینگ باشیم.

چند سیم کارت دارید؟

روش‌های مختلفی وجود دارد که به کمک آن می‌توان فهمید چند سیم کارت و در چند اپراتور به نام شما ثبت شده است. اگر به اینترنت دسترسی ندارید، کد ملی خود را به شماره ۳۰۰۰۱۵۰  بفرستید و منتظر پاسخ بمانید. در غیر این صورت وارد سایت سازمان تنظیم مقررات شوید. یعنی به آدرس mobilecount.cra.ir بروید و بعد با وارد کردن مشخصات‌تان به شما اعلام خواهد شد که چند سیم کارت برایتان صادر شده است. حالا اگر سیم کارت‌هایی به نامتان ثبت شده که تحت مالکیت خودتان نبوده و احتمال سواستفاده را می‌دهید باید با یک کارت ملی یا شناسنامه به دفتر خدمات امور مشترکین بروید و آن را غیر فعال و از دسترس افراد سودجو تخلیه کنید.

تماشاخانه

هیجان و جنون یکی از پرفرازونشیب‌ترین روزهای خرید / بلک فرایدی یا جمعه سیاه چطور به وجود آمد؟ (فیلم)

شکوه فرش ایرانی از دوره صفوی در اروپا ؛ هیجان مدیر گالری کریستی هنگام تعریف کردن را ببینید (فیلم)

فیلم های دیگر