ویروس نیپا (NiV) یک ویروس مشترک انسان و دام است (از حیوانات به انسان منتقل می شود) و همچنین می تواند از طریق غذای آلوده یا مستقیماً بین افراد منتقل شود. در افراد آلوده ، باعث ایجاد طیف وسیعی از بیماری ها از عفونت بدون علامت تا بیماری حاد تنفسی و انسفالیت کشنده می شود. این ویروس همچنین می تواند باعث ایجاد بیماری شدید در حیواناتی مانند خوک شود.
اگرچه ویروس Nipah تنها چند شیوع شناخته شده در آسیا ایجاد کرده است ، اما دامنه وسیعی از حیوانات را آلوده می کند و باعث بیماری شدید و مرگ در افراد می شود و این امر باعث نگرانی بهداشت عمومی می شود.
ویروس Nipah برای اولین بار در سال 1999 در طی شیوع در میان پرورش دهندگان خوک در مالزی شناخته شد. از سال 1999 تاکنون هیچ مورد شیوع دیگری در مالزی گزارش نشده است.
همچنین در سال 2001 در بنگلادش شناخته شد و از آن زمان تقریباً سالانه شیوع آن در این کشور رخ داده است. این بیماری همچنین به طور دوره ای در شرق هند شناسایی شده است.
مناطق دیگر ممکن است در معرض خطر عفونت باشند ، زیرا شواهدی از ویروس در مخزن شناخته شده طبیعی (گونه خفاش پتروپوس) و چندین گونه دیگر از خفاش ها در تعدادی از کشورها ، از جمله کامبوج ، غنا ، اندونزی ، ماداگاسکار ، فیلیپین و تایلند یافت شده است.
در طی اولین شیوع شناخته شده در مالزی ، که سنگاپور را نیز تحت تأثیر قرار داد ، بیشتر عفونت های انسانی ناشی از تماس مستقیم با خوک های بیمار یا بافت های آلوده آنها است.تصور می شود که انتقال از طریق قرار گرفتن در معرض محافظت نشده از ترشحات خوک ها ،یا تماس بدون محافظت با بافت یک حیوان بیمار اتفاق افتاده است.
در شیوع بعدی در بنگلادش و هند ، مصرف میوه ها یا محصولات میوه ای (مانند نخل خرما ) آلوده به ادرار یا بزاق دهان خفاش آلوده ، محتمل ترین عامل عفونت بود.
در حال حاضر هیچ مطالعه ای در مورد ماندگاری ویروسی در مایعات بدن یا محیط از جمله میوه ها انجام نشده است.
همچنین انتقال ویروس نیپا از انسان به انسان در میان خانواده و مراقبین بیماران آلوده گزارش شده است.
در طی شیوع های بعدی در بنگلادش و هند ، ویروس نیپا از طریق تماس نزدیک با ترشحات و دفع افراد مستقیماً از انسانی به انسان منتقل شد. در سیلیگوری ، هند در سال 2001 ، انتقال ویروس نیز در یک بخش مراقبت های بهداشتی گزارش شده است ، جایی که 75٪ موارد در بین کارکنان بیمارستان یا بازدید کنندگان رخ داده است. از سال 2001 تا 2008 ، حدود نیمی از موارد گزارش شده در بنگلادش به دلیل انتقال انسان به انسان از طریق مراقبت از بیماران آلوده بوده است.
عفونت های انسانی از عفونت بدون علامت تا عفونت حاد تنفسی (خفیف ، شدید) و انسفالیت کشنده در بر می گیرد.
در افراد آلوده در ابتدا علائمی از جمله تب ، سردرد ، میالژی (درد عضلانی) ، استفراغ و گلو درد ایجاد می شود. به دنبال آن می توان سرگیجه ، خواب آلودگی ، تغییر هوشیاری و علائم عصبی را نشان داد که آنسفالیت حاد را نشان می دهد. برخی از افراد همچنین می توانند ذات الریه غیر معمولی و مشکلات شدید تنفسی ، از جمله ناراحتی حاد تنفسی را تجربه کنند. انسفالیت و تشنج در موارد شدید اتفاق می افتد و طی 24 تا 48 ساعت به کما می رود.
اعتقاد بر این است که دوره نهفتگی (فاصله از عفونت تا شروع علائم) از 4 تا 14 روز است. با این حال ، یک دوره نهفتگی تا 45 روز گزارش شده است.
بیشتر افرادی که از آنسفالیت حاد جان سالم به در می برند ، بهبودی کامل می یابند ، اما شرایط بازمانده عصبی در بازماندگان گزارش شده است. تقریباً 20٪ بیماران با پیامدهای عصبی باقی مانده مانند اختلال تشنج و تغییرات شخصیتی روبرو می شوند. تعداد کمی از افرادی که بهبود می یابند پس از آن عود می کنند یا دچار انسفالیت با تأخیر می شوند.
میزان مرگ و میر 40 تا 75 درصد تخمین زده می شود. بسته به قابلیت های محلی برای نظارت اپیدمیولوژیک و مدیریت بالینی ، این میزان می تواند با شیوع متفاوت باشد.
علائم و نشانه های اولیه عفونت ویروس نیپا غیر اختصاصی است و در هنگام تظاهر اغلب مشکوک به تشخیص نیست. این می تواند مانع تشخیص دقیق شود و چالش هایی را در تشخیص شیوع ، اقدامات موثر و کنترل به موقع عفونت و فعالیت های واکنش شیوع ایجاد کند.
علاوه بر این ، کیفیت ، کمیت ، نوع ، زمان جمع آوری نمونه های بالینی و زمان مورد نیاز برای انتقال نمونه ها به آزمایشگاه می تواند بر دقت نتایج آزمایشگاه تأثیر بگذارد.
عفونت ویروس Nipah را می توان با سابقه بالینی در مرحله حاد و نقاهت بیماری تشخیص داد. آزمایشات اصلی مورد استفاده واکنش زنجیره ای پلیمراز در زمان واقعی (RT-PCR) از مایعات بدن و تتشخیص آنتی بادی از طریق روش جذب کننده سیستم ایمنی مرتبط با آنزیم (ELISA) است.
سایر آزمایشات مورد استفاده شامل سنجش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) و جداسازی ویروس توسط کشت سلولی است.
در حال حاضر هیچ دارو یا واکسن خاصی برای عفونت ویروس نیپا وجود ندارد. برای درمان عوارض شدید تنفسی و عصبی ، مراقبت های حمایتی شدید توصیه می شود.
در حال حاضر ، هیچ واکسنی در برابر ویروس نیپا در دسترس نیست. بر اساس تجربه به دست آمده از شیوع Nipah در مورد خوکها در سال 1999 ، تمیز کردن و ضد عفونی معمول و کامل محل پرورش خوک با مواد شوینده مناسب ممکن است در جلوگیری از عفونت موثر باشد.
در صورت مشکوک بودن به شیوع، باید فوراً محل حیوانات قرنطینه شود. ممکن است برای کاهش خطر انتقال به افراد ، دام های آلوده (با نظارت دقیق بر روی دفن یا سوزاندن لاشه ها) لازم باشد. محدود کردن یا ممنوعیت حرکت حیوانات از مزارع آلوده به مناطق دیگر می تواند شیوع بیماری را کاهش دهد.