عصر ایران؛ مهرداد خدیر- شامگاه دوشنبه 21 مهرماه 1399 شبکۀ اول سیمای جمهوری اسلامی ایران در اخبار شبانگاهی ساعت 21 گزارش سفر آقای محمد باقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی به استان سیستان و بلوچستان را با آب و تاب پخش می‌کند و خانم گوینده در لید خبر می‌گوید: «سیستان و بلوچستان و به قول آقای قالیباف، گنج پنهان».

هم گوینده و هم زیر‌نویس تأکید دارند که این سفرها «نظارتی» است تا بیننده از خود نپرسد در این اوضاع کرونایی که مقامات به کاهش یا قطع سفر توصیه می‌کنند جناب قالیباف چرا هر روز شال و کلاه می‌کند و از این استان به آن استان می‌رود؟

«سفر نظارتی» پاسخ به این پرسش است و روزنامۀ ارگان نواصول‌گرایان -که دهه‌ها ارگان اصول‌گرایان سنتی بود- هم قبل‌تر تیتر زده بود: «مردی در میدان».

بیننده باید دریابد روحانی «مردی در اتاق» است و از راه دور کنترل و اداره می‌کند و «نشسته» و قالیباف «مردی در میدان» است و «ایستاده» تا اگر سه بار و در 44 سالگی و 52 سالگی و 56 سالگی قدر او دانسته نشد و هر سه بار تا لب آب رفت و تشنه برگشت این بار در 60 سالگی به ساحل مطلوب برسد.

اِشکال کار اما در خود کلمۀ «مجلس» است که به معنی «جای جلسه» و «نشستن» است و می‌توانند مصوبه ای بگذرانند و کلمۀ «میدان» را هم اضافه کنند. مثل کاری که در دولت احمدی نژاد با عنوان «معاونت امور زنان ریاست جمهوری» شد و کلمۀ «خانواده» را اضافه کردند. زن بدون خانواده چه معنی دارد اصلا؟!

مجلس اما فی‌الذات هیچ ربطی به «میدان» ندارد و اگر دهۀ 60 هاشمی رفسنجانی به این سو و آن سوی ایران سفر می‌کرد به خاطر آن بود که هم مجلس دست بالا را داشت و برنخست‌وزیر و وزرا تفوق داشتند و هم خود هاشمی در ساختارقدرت چنین بود. حالا اما با حذف نخست‌وزیر، مجلس باید صبر کند تا دورۀ ریاست جمهوری حسن روحانی تمام شود و به خاطر وضعیت خاص تحریم‌ها قادر به استیضاح وزرای نامطلوب از نظر خودشان مانند بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت هم نیستند.

اِشکال دوم این است که روحانی در «اتاق» یا در «هال» اصلا در 1400 نمی‌تواند کاندیدا باشد تا نیاز به دوگانه سازی «اتاق- میدان» اُفتد.

اِشکال سوم هم این است که این پرسش پدید می‌آید که مگر استان سیستان و بلوچستان خود نمایندگان متعددی درمجلس ندارد؟ حتماً رییس باید از نزدیک ببیند تا قول آنان را باور کند و به گزارش آن نمایندگان نمی‌تواند اعتماد کند یا آقای رییس هم می‌داند نمایندگان کنونی اکثریت واجدان شرایط را نمایندگی نمی‌کنند و رفته تا رخ به رخ و چهره به چهره ببیند و بشنود؟

تلویزیون با آب و تاب پخش می کند و موزیک آرامی هم روی آن شنیده می شود. آدم به یاد سال 83 می افتد که گزارش دیدارهای مردمی شهردار وقت تهران - محمود احمدی‌نژاد- را به صورت حرکت آهسته یا اسلو موشن پخش می‌کردند و در روزی که رییس جمهوری وقت - سید محمد خاتمی- برای افتتاح فازهای جدید عسلویه به منطقۀ پارس جنوبی رفته بود در اخبار ساعت 21 افتتاح پل عابر پیاده میدان هفتم تیر به دست شهردار تهران مهم‌تر تشخیص داده شد.

از نزدیک دیدن البته کار خوبی است و به خاطر همین سفرهای سید ابراهیم رییسی رییس قوۀ قضاییه بسیار مفید است. چون حس و حال زندانی را از نزدیک درک می‌کند و ارباب رجوع می‌تواند در گوش او بگوید فلان صاحب منصب از او رشوه خواسته و رسیدگی کند تا همان جا نصب یا عزل کند و انصافا از این حیث با سَلَف خود متفاوت است که امور فلسفی را بر دیدار نزدیک ترجیح می داد.

رییس مجلس اما نه قدرت نصب دارد نه عزل و برای این که بدانی در سیستان و بلوچستان چه خبر است نیاز به طی این همه مسافت نیست. مقامات سیاست خارجی ما به دو کلمۀ « اراده» و «سازنده» علاقه دارند و درتوصیف هر مذاکره‌ای این دو واژه خصوصا دومی را به کار می برند و آقای قالیباف هم هر جا می رود از «ظرفیت» ها می‌گوید وهر جا بروی می توانی بگویی « اینجا ظرفیت‌های بالقوه‌ای دارد که هنوز بالفعل نشده».

سفر نظارتی خوب است اما برای نظارت به ساز و کار های دیگر بیشتر نیاز است تا رییس کمیسون اصل 90 را که باید ملجأ باشد به عنوان متهم دستگیر نکنند.

30 سال پیش که زلزله، رودبار را با خاک یکسان کرد دیدند بنده خدایی آمده که کاری انجام نمی‌دهد و تنها چوب را به زمین فرومی‌کند. پرسیدند: چه می‌کنی؟ گفت: دارم عمق فاجعه را بررسی می‌کنم!

آقای قالیباف، آدم اجرایی است. قبول. اما کار رییس مجلس اجرا نیست. وقتی دولت پول ندارد و منابع بانکی را بسته‌اند و باشگاه پرسپولیس پول مربی سابق را هم نمی‌تواند به حساب او واریز کند و رییس کل بانک مرکزی رفته عراق دلار بیاورد دیگر وعده هم نمی‌توان داد و تنها می‌توان شنید و به 1400 حواله داد با این فرض که مدیریت جهادی کار را در دست می‌گیرد.

سال 84 که آقای قالیباف تازه از فرماندهی نیروی انتظامی کنار رفته و کاندیدای ریاست جمهوری شده بود در سفر به مناطق مختلف بخش‌هایی از پایان نامۀ دکتری جغرافیای خود دربارۀ «دولت‌های محلی» را تکرار می کرد. نوعی رقابت با محسن رضایی که از «فئودالیسم اقتصادی» می‌گفت. اکنون اما هیچ اشاره‌ای به دولت‌های محلی و نوعی اعطای اختیار خفیف به استان ها نمی‌‌کند و شاید بیم‌ناک تفسیرها یا تبعات امنیتی آن است. حال آن که عیان و عریان است که بخش قابل توجهی از مشکلات به سبب تمرکز گرایی افراطی است.

به ضرس قاطع نمی توان گفت او سودای ریاست جمهوری 1400 و در چهارمین تلاش را دارد. چون انتخابات آتی در صورت پیروزی بایدن و احیای برجام چه بسا فرصت دیگری در اختیار اعتدال‌گرایان بگذارد و اگر ترامپ بماند و قرار بر سپردن امور به نظامیان باشد جوان‌تر از آقای قالیباف هم مطرح‌اند.

این احتمال قوی را اما می‌توان طرح کرد که او، شغل کنونی خود را دوست ندارد.

----------------------------------

بیشتر بخوانید:

*«نظارت میدانی» رئیس مجلس؛ خدمت به خویش یا خلق الله؟