گزارش مرکز مطالعات اپیدمیولوژیک بلایا نشان می‌دهد سالیانه به طور میانگین ۳۸۴ بلای طبیعی در جهان به وقوع می پیوندد. مخاطراتی نظیر زلزله، سونامی، گردباد و سیل سالانه حدود ۳۳۰-۲۵۰ میلیارد دلار خسارت اقتصادی به دنبال داشته که تا سال ۲۰۳۰ این خسارت حدود ۴۱۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

به گزارش ایسنا،دکتر محمداسماعیل مطلق - مشاور معاون بهداشت و رئیس دفتر مدیریت کاهش خطر بلایا اظهار داشت: بر اساس گزارش جهانی کاهش خطر بلایا، توسعه پایدار بدون در نظر گرفتن رویکرد کاهش خطر بلایا امکان‌پذیر نمی‌باشد. از نظر خسارات انسانی صرف نظر از صدمات فیزیکی، در بین سال‌های ۲۰۱۲- ۱۹۸۰ سالانه معادل ۴۲ میلیون سال عمر از دست رفته ناشی از مخاطرات اتفاق افتاده که بیش از۸۰‌% آن در کشورهای با درآمد پایین و متوسط بوده است.

مطلق با بیان این مطلب به مناسبت فرا رسیدن ۱۳ اکتبر روز جهانی کاهش خطر و بلایا اظهار داشت: منطقه جنوب و جنوب شرقی آسیا با ۲۴۸۱ حادثه (۳۶‌ درصد کل مخاطرات) بیشترین مخاطرات را تجربه کرده است. چنانچه آمار سال۲۰۱۴ نشان می‌دهد، ۴۸‌ درصد از مخاطرات، ۸۵ درصد کشته‌ها و ۸۶‌ درصد جمعیت تحت تاثیر در آسیا بوده و مخاطرات آب و هوایی مسئول ۷۱‌ درصد از موارد مرگ و ۳۶‌ درصد جمعیت تحت تاثیر بوده است.

میزان بالایی از مخاطرات در ایران انسان ساخت است

وی افزود: بررسی آمار وقوع مخاطرات در ایران نیز نشان‌دهنده میزان بالای وقوع مخاطرات طبیعی و انسان‌ساخت است. این موضوع به علت موقعیت جغرافیایی و خصوصیات توپوگرافیک ایران و آسیب‌پذیری بالای سازه ای و غیرسازه ای جامعه می‌باشد که منجر به مرگ، صدمات بی شمار و پیامدهای سوء سلامتی می شود.

وی بیان کرد: گزارش تحلیل خطر جهان در سال ۲۰۱۷ نشان می دهد کشور ایران بر اساس شاخص کمبود ظرفیت‌های تطابقی ایران با میزان ۸۰.۳۵ درصد جزء کشورهای با خطر بالا و از نظر آسیب‌پذیری با ۴۷.۷۸‌ درصد در سطح متوسط طبقه‌بندی شده است. بعلاوه ایران با۴۰ میلیون جمعیت تحت تأثیر در سال‌های ۲۰۱۳-۱۹۹۴ جزء ۱۰ کشور اول از این نظر بوده است.

مطلق بیان داشت: با توجه به مطالب فوق، مدیریت خطر بلایا حائز اهمیت ویژه‌ای است. به همین دلیل در سومین کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد در شهر سندای ژاپن در ۱۸ مارس ۲۰۱۵، راهبرد بین‌المللی کاهش خطر بلایا تحت عنوان "سند سندای" به تصویب رسید.

رئیس دفتر مدیریت کاهش خظر بلایا گفت: خروجی مورد انتظار پس از اجرای این سند در فاصله سال‌های ۲۰۳۰-۲۰۱۵، کاهش اساسی خطر، تلفات جانی و خسارات ناشی از بلایا به معیشت، سلامت، سرمایه‌های اقتصادی، فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی، زیست محیطی و کسب و کار در جوامع و کشورها تعیین گردید.

مطلق افزود: ۱۳ اکتبر به عنوان روز بین المللی کاهش خطر بلایا شناخته می شود. هر ساله شعاری متناسب با اهداف کاهش خطر بلایا پیشنهاد می گردد. شعار امسال در راستای اولویت دوم سند سندای تحت عنوان "حکمرانی خطر بلایا در برنامه ها و راهبردهای کشورها" و هدف پنجم این سند یعنی "افزایش قابل توجه تعداد کشورهای دارای راهبرد و برنامه های کاهش خطر بلایا در سطح ملی و محلی تا سال ۲۰۲۰" انتخاب شده است.

وی ادامه داد: بر این اساس می توان از وقوع بسیاری از بلایا پیشگیری نمود، اگر و اگر راهبردهای کاهش خطر برای مدیریت و کاهش خطر وجود داشته باشد و یا از ایجاد خطرات جدید پیشگیری گردد. لازمه این موضوع وجود یک حکمرانی خوب خطر بلایا است. بنابراین برای شعار امسال، "همه چیز وابسته به حکمرانی خطر است"، در نظر گرفته شده است.

بنابر اعلام روابط عمومی معاونت بهداشت وزارت بهداشت، وی ابراز داشت: حکمرانی خطر بلایا امروز به عنوان موضوع روز جهانی کاهش خطر بلایا در ۱۳ اکتبر درحالی اعلام شد که تعداد زیادی از مردم به دلیل اپیدمی COVID-۱۹ جان خود را از دست داده و بیمار شده اند. Mami Mizutori، نماینده ویژه دبیر کل کاهش خطر بلایا در بیانیه ای اعلام کرد: "ما تاکنون از بدترین فاجعه قرن بیست و یکم آموخته ایم که اگر ما برای مقابله با تهدیدهای موجود، حکمرانی خطر بلایا را تقویت نکنیم، محکوم به تکرار اشتباهات هشت ماه گذشته هستیم که موجب مرگ تعداد زیادی از افراد و خسارات سنگین به نظام سلامت و رفاه اقتصادی و اجتماعی میلیون ها نفر شده است".

مطلق گفت: با حکمرانی خوب در برابر خطر بلایا می توان موجب حفظ جان انسانها و کاهش افراد متاثر از بلایا شده و خسارات اقتصادی را کاهش داد. این موضوع مستلزم داشتن راهبردهای ملی و محلی برای کاهش خطر بلایا است. ما نیازمند راهبردهای جامعی هستیم که نه تنها برای فائق آمدن بر یک مخاطره مانند سیل و طوفان کاربرد دارد، بلکه با رویکرد همه مخاطرات برای مخاطراتی مانند بیماری های مشترک انسان، تغییرات شدید آب و هوایی و تخریب محیط زیست نیز قابل استفاده می باشد.

وی تصریح کرد: راهبردهای مناسب ملی و محلی برای کاهش خطر بلایا باید در برگیرنده سیاست هایی باشند که بتوانند ارتباط مناسب بین بخشی در زمینه هایی مانند کاربری زمین، کدهای ساختمانی، بهداشت عمومی، آموزش، کشاورزی، حفاظت از محیط زیست، انرژی، منابع آب، کاهش فقر و سازگاری با تغییرات اقلیمی را فراهم نمایند.

وی خاطرنشان ساخت: سیاست‌های کلی نظام برای پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه درسال ۱۳۸۴ ابلاغی مقام معظم رهبری نشان می دهد که این موضوع همواره دغدغه بالاترین مقام کشور بوده و به همین دلیل خوشبختانه معاونت بهداشت از سال ۱۳۹۳ پنج برنامه ادغام یافته در نظام شبکه در حوزه مدیریت خطر بلایا پیش بینی نموده است. این برنامه ها شامل ارزیابی و آموزش آمادگی خانوار، ارزیابی ایمنی و خطر واحدهای بهداشتی، نظام مراقبت وقوع و پیامدهای بلایا، ارتقاء ایمنی واحدهای بهداشتی و برنامه پاسخ نظام سلامت در حوادث و بلایا می باشد.

مطلق در پایان گفت: مورد اخیر به منزله راهبرد ملی و محلی در پاسخ تلقی شده و با تقویت و حمایت آن می توان ادعا نمود که ایران به عنوان کشور پیشرو در منطقه این مهم را سال ها قبل در دستور کار قرار داده و امید است با حمایت های آتی موجبات ارتقاء ایمنی و آگاهی مردم و تاب آوری نظام سلامت کشور عزیزمان باشیم.