دادستان کل کشور با تاکید بر ضرورت دادرسی غیرحضوری گفت: رسیدگی حضوری به خصوص در این ایام کرونا مشکلات فروانی را برای همه ایجاد خواهد کرد و هرچه محاکمه و حتی بازجویی و تحقیقات متهمان به سمت دادرسی غیرحضوری پیش رود منافع آن بیشتر دیده خواهد شد.

به گزارش روز سه شنبه ایرنا از دادستانی کل کشور ، حجت الاسلام والمسلمین محمد جعفر منتظری در همایش «بررسی مسائل و مشکلات مربوط به زندانیان» افزود: اهمیت برگزاری این همایش از این جهت است که فرصت خوبی برای افزایش تعاملات بین بخشی درجهت رفع مشکلات زندان و زندانیان است. از سویی در مقطعی هستیم که ریاست محترم قوه قضاییه بر اساس سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری و بنا به تاکیدات خودشان در جهت اصلاح امور زندان و زندانیان گام های خوبی برداشته‌اند و معتقد به تحول در این زمینه هستند و از سویی با مدیریتی جدید در سازمان زندان‌ها مواجه هستیم که شخصیتی با انگیزه، باتوان و با برنامه می‌باشد که این دو موجب می‌گردد به مسائل و مشکلات زندان و زندانیان به خوبی و بیش از گذشته توجه شود.

وی اظهار داشت: تحولی که در قوه قضاییه باید انجام شود کار مشترک بین دادستانی کل، سازمان زندانها، دادسراهای سراسر کشور و قضات صادر کننده احکام است. ما معتقدیم باید این تعاملی که وجود دارد رشد و پیشرفت محسوسی داشته باشد. منتظری ادامه داد: قطعاً می‌توان با تعامل و همکاری و ‌هم‌افزایی مسائل و مشکلات را شناخت و در پی رفع آن بود.

قضات تا حد امکان از صدور احکام حبس و بازداشت پرهیز کنند

دادستان کل کشور اضافه کرد: بحث زندان‌زدایی مسئله ای است که در ابتدا باید مورد توجه قضات و روسای دادگستری‌ها باشد و باید به سیاست‌های مقام معظم رهبری و تاکیدات رئیس محترم دستگاه قضایی بیش از پیش توجه شود. بنابراین قضات محترم تا جایی که امکان دارد باید از صدور احکامی که در آن حبس و بازداشت است پرهیز کنند.

منتظری گفت: اگر هم قرار است وثیقه‌ای صادر شود باید به گونه‌ای باشد که متهم بتواند در فرصت کافی آن را تهیه کند.

وی خاطرنشان کرد: گاهی شنیده می‌شود که صدور قرار وثیقه و کفالت در ساعاتی انجام می‌شود که متهم فرصتی برای ارائه آن قرار ندارد و موجب بازداشت متهم می‌شود که این کار خلاف شرع و قانون است و ریاست محترم قوه قضاییه تاکید دارند که از صدور قرارهایی که موجب بازداشت می‌شود تا جایی که قانون اجازه می‌دهد اجتناب شود.

دادستان کل کشور هدف از زندانی کردن مجرمان را اصلاح آنان عنوان کرد و افزود: هدف از زندانی کردن مجرمان صرفاً مجازات آنها نیست بلکه باید به دنبال آثار تربیتی برای فرد مجرم باشیم.

وی به موضوع مرخصی زندانیان به خصوص در ایام کرونا هم اشاره کرد و گفت: مرخصی زندانیان در ایام کرونا باید بسیار خوب ساماندهی و مدیریت شود و معتقدیم که علاوه بر این که باید همه موارد بهداشتی و مصوبه‌های ستاد ملی کرونا مورد توجه قرار گیرد اما از مرخصی رفتن افراد شرور و سابقه دار که امنیت جامعه را به خطر می‌اندازند جلوگیری شود.

این مقام قضایی خاطرنشان کرد: مسئله دیگر درباره زندان و زندانیان ضرورت استقرار مستمر قاضی ناظر بر زندان در خود زندان می‌باشد. خوشبختانه در اکثر استان‌ها حضور قاضی ناظر بر زندان حضور موثر و مستمری است اما در برخی شهرستان‌ها این مسئله به طور کامل رعایت نمی‌شود.

منتظری افزود: باید قضات ناظر بر زندان حتماً در زندان‌ها مستقر باشند و تاکید داریم که فرد قاضی باید یک سری ویژگی‌ها همچون صبوری، دلسوزی، انگیزه و امثال آن را در خود داشته و آنها را تقویت کند. این قاضی محترم ناظر بر زندان باید دائماً با مددجویان در ارتباط بوده و مشکلات و مسائل آنها را شنیده و به آنها رسیدگی کند.

دادستان کل کشور به مسئله بازاجتماعی کردن مددجویان اشاره کرد و گفت: تلاش برای ارتقاء سطح تربیتی و اخلاقی و بازاجتماعی کردن زندانیان لازم است در این دوره مورد توجه جدی قرار گیرد. هدف از مجازات متنبه کردن است اما این مسئله هیچ منافاتی ندارد که ما فردی را که تنبیه می‌کنیم را هم آموزش دهیم. چون فرد مجرم باید بداند که مجازات حبس نتیجه اعمال او است و باید متوجه باشد که این زندانی شدن هم فرصتی برای اصلاح او می‌باشد.

وی ادامه داد: از مسئولان سازمان زندان‌ها می‌خواهم که برای همه زندانیان برنامه‌های تربیتی - اخلاقی داشته باشند و برنامه‌های گذشته خود را با حضور طلاب، روحانیون، مربیان اخلاق و مدرسان این مسائل تقویت کرده و با یک برنامه‌ریزی کامل به این مسئله بپردازند تا بازسازی شخصیتی و فکری مجرمین شکل بگیرد.

دادستان کل کشور تصریح کرد: اگرچه نظارت بر زندان‌ و زندانیان جزو وظایف دادستان‌هاست که باید حتماً انجام شود اما طبیعتاً دادستان‌ها به خاطر وظایف و تکالیف متعددی که دارند نمی‌توانند دائماً و شخصاً در زندان‌ها حضور داشته باشند و لذا باید فعالیت‌های معاونین دادسراها در این حوزه گسترش یابد.

منتظری افزود: در این رابطه معاونت اجرای احکام دادسراها باید در میدان باشد و بخش زیادی از وقت خود را برای زندانیان بگذارد. دادستان‌های مراکز استان‌ها به معاونین اجرای احکام زمان و اختیارکافی دهند تا آنها بتوانند بیش از گذشته به مسائل زندانیان رسیدگی کنند. باید این اقدام به گونه‌ای باشد که از سوی سازمان زندان‌ها اعلام شود که حضور معاونان اجرای احکام و قضات ناظر بر زندان‌ها بسیار بیشتر شده و تاثیرات خوبی داشته است.

تاکید بر ضرورت دادرسی غیرحضوری

دادستان کل کشور با بیان اینکه ضرورت دارد به سمت رسیدگی غیرحضوری قدم برداریم گفت: استفاده از دادرسی الکترونیکی و برگزاری جلسات رسیدگی به صورت ویدئو کنفرانس محاسن متعددی دارد.

وی ادامه داد: طبیعتاً رسیدگی حضوری به خصوص در این ایام کرونا مشکلات فروانی را برای همه ایجاد خواهد کرد و هرچه محاکمه و حتی بازجویی و تحقیقات متهمان به سمت دادرسی غیرحضوری پیش رود منافع آن بیشتر دیده خواهد شد.

منتظری به مسئله نظارت الکترونیکی هم پرداخت و اظهار داشت: استفاده از پابند الکترونیکی امتیاز جدیدی است که علاوه بر اینکه موجب کاهش هزینه و زمان رسیدگی می‌شود باعث می‌گردد جمعیت کیفری زندانها نیز کاهش یابد. بنابراین قضات صادر کننده احکام باید از این نهاد جدید بیشتر استفاده کنند.

وی اضافه کرد: خوشبختانه با تلاش سازمان زندانها تعداد این پابندها در حال افزایش است و انتظار داریم که روسای دادگستری‌ها با برگزاری جلساتی با همکاران بر اهمیت نظارت الکترونیکی و فواید و آثار آن تاکید کنند.

دادستان کل کشور در بخش پایانی سخنان خود به مسئله وجود زندان در شهرها اشاره کرد و گفت: مشکل دیگری که در زمینه زندان و زندانیان داریم بحث وجود زندان‌ها در شهرها و جمعیت شهری است. معتقدیم که باید هرچه زودتر زندان‌های داخل شهر به خارج منتقل شوند و زیبنده نیست که در شهرهای ما همچنان زندان وجود داشته باشد. این مسئله جزو تاکیدات رئیس محترم قوه قضاییه است و می‌توان با یک زمانبندی و اولویت‌گذاری به تدریج زندان‌ها را به خارج از از شهرها منتقل کرد.

معتقدیم زندان باید مدرسه نیکی‌ها باشد

در ادامه این همایش محمد مهدی حاج‌محمدی رئیس سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور ضمن قدردانی از برگزاری این همایش اظهار داشت: توجه رئیس محترم قوه قضاییه به مسئله زندانیان یک نگاه ویژه است. رئیس قوه قضاییه در همان ابتدای پس از انتصاب بیان داشتند که از زندانیان برای اسلام و انقلاب یارگیری کنید.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس اصل ۵۶ قانون اساسی اقدام مناسب برای اصلاح مجرمان یکی از وظایف دستگاه قضایی است. ما معتقدیم زندان باید مدرسه نیکی‌ها و تربیت اخلاقی باشد. چون ماموریت اصلی ما در امر زندانبانی اصلاح مجرمان است، اما این مسئله نافی وظایف دادستان‌های محترم و قضات شریف نیست.

این مقام قضایی اضافه کرد: بر اساس قانون قضات ما می‌توانند از مجازات‌های جایگزین حبس استفاده کنند تا زندانیان و خانواده‌های آنان از مزایای این مجازات‌ها بهره‌مند شوند.

رئیس سازمان زندان‌ها افزود: اگر مجرم در حکم محکومیت خود احساس کند که مورد ظلم قرار گرفته است قطعا در اصلاح خود اهتمامی نداشته و برنامه‌های اصلاحی برای وی کارگر نخواهد بود و فرد محکوم به آن برنامه‌ها اعتماد نخواهد داشت.

تاکید بر ضرورت حضور قاضی ناظر در زندان‌ها

حاج‌محمدی بر حضور مداوم قاضی ناظر بر زندان در زندان‌ها تاکید کرد و گفت: قاضی ناظر بر زندان باید امید فرد زندانی بوده و لازم است ارتباط موثری با مددجو داشته باشد تا نتایج همه زحمات از ابتدای دستگیری تا صدور حکم و اجرای آن در اصلاح شخصیت مجرم دیده شود.

وی گفت: زندانیان به نصیحت‌های قضات بیشتر توجه می‌کنند. چون سخنان یک فرد مقتدر نفوذ بیشتری در افراد دارد و قاضی می‌تواند مانند یک طبیب عمل کرده و در پی رسیدگی به مسائل آنها باشد.

اعطای مرخصی زندانیان روند درست داشته باشد

در ادامه این جلسه، عبدالصمد خرم آبادی معاون نظارت و هماهنگی امور دادسراها و ضابطان دادستانی کل کشور به اهمیت برگزاری این همایش پرداخت و گفت: از آنجا که ریاست سازمان زندان ها به تازگی به این سمت منصوب شده اند بنابراین بسیار مصمم هستیم که مشکلات زندان و زندانیان به خوبی رسیدگی و مسائل آنها برطرف شود.

وی ادامه داد: هدف از برگزاری این همایش ایجاد زمینه‌های همکاری و هم افزایی بیشتر برای از بین بردن مشکلات قضایی و اجرایی است.

این مقام قضایی خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات عمده که هم قضایی است و هم اجرایی مشکل مرخصی زندانیان است. در این باره لازم است که یک ضابطه مشخص شود که در همه استان‌ها به روش مشخص عمل شده و روند درستی از اعطای مرخصی‌ها داشته باشیم.

خرم‌آبادی در ادامه به مسئله اعزام زندانیان هم اشاره داشت وگفت: در حوزه اعزام و بدرقه زندانیان متاسفانه مشکلاتی وجود دارد که باید برای آن تصمیماتی اتخاذ شود که تا جای امکان از حضور متهم یا مجرم در مراحل مختلف رسیدگی جلوگیری شود و ارتباط مراجع قضایی با زندان‌ها از طریق ویدئو کنفرانس برقرار گردد.

همایش «بررسی مسائل و مشکلات مربوط به زندانیان» با حضور حجت الاسلام و المسلمین منتظری دادستان کل کشور، حاج‌محمدی رئیس سازمان زندانها، خرم‌آبادی معاون نظارت و هماهنگی امور دادسراها و ضابطین دادستانی کل، رفاهی سرپرست اداره کل نظارت بر ضابطین و زندانها، صادقی رئیس اداره نظارت بر اجرای احکام، فراهانی معاون قضایی سازمان زندان‌ها و همچنین دادستان‌ها و مدیران کل زندان‌های مراکز استان‌ها به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد.