کرونا تا به حال بیش از ١٢ میلیون نفر را گرفتار و مهر فوتی بر شناسنامه بیش از ٥٠٠ هزار نفر در دنیا حک کرده است. مدیر پرستاری بیمارستان نورافشار معتقد است این ویروس تا پایان امسال میهمان ناخوانده جامعه جهانی از جمله ایران است و برای مبارزه با آن، همه باید توصیههای بهداشتی را جدی بگیرند زیرا تلفات انسانی و بار اقتصادی، اجتماعی و روانی این بیماری روز به روز بیشتر خواهد شد.
«شهروند» در ادامه نوشت: کرونا تا به حال ٢٨ بار جهش ژنتیکی داشته و هر روز روی جدیدی از خود به دنیا نشان میدهد. نگرانی از آغاز فصل سرما و اضافهشدن بیماریهای تنفسی فصلی است که شدت و آثار نامطلوب اپیدمی را بیشتر خواهد کرد.
اما خستگی کادر درمان موضوع دیگری است که مدیر بخش پرستاری بیمارستان نورافشار به آن تأکید میکند. به گفته او خستگی کادر پزشکی و بهداشتی که ماههاست بیوقفه در خدمت بیماران جانفشانی میکنند، شرایط را پیچیدهتر خواهد کرد. به همین دلیل باید کمی به فکر خستگی کادر درمان بود.
در گذشته نه چندان دور، بشر در برابر اپیدمیها بسیار دست و پا بسته بود و چون واکسن و روشهای مقابله با اپیدمی وجود نداشت، اپیدمیها به قدری کشت و کشتار میکردند تا دیگر فرد حساسی در جامعه باقی نمیماند. یعنی برای خاموششدن اپیدمی باید ایمنی به صورت طبیعی در افراد ایجاد میشد، نظیر اپیدمیهایی مانند آبله که تا قبل از کشف واکسن، در جامعه بسیاری از افراد را مبتلا میکرد و عدهای بر اثر ابتلا فوت میکردند و عدهای جان سالم به در میبردند تا رفتهرفته اپیدمی خاموش میشد.
در آن دوران چیزی به نام بیمارستان وجود نداشت و افرادی که مشکوک به ابتلا بودند در جایی مانند قلعه محبوس میشدند و به علت مواجهه با افرادی که بیماریهای متنوعی داشتند، مرگ آنان زودتر فرا میرسید. اما زمان هر چه پیش رفت علم انسان نیز در کنار آن افزایش پیدا کرد و سبب شد واکسنهای مختلفی ساخته شود و جامعه در برای اپیدمیها سپر مقابلهای داشته باشد.
مدیریت پرستاری بیمارستان نورافشار معتقد است این اپیدمیها شرایط بسیار بدی ایجاد میکنند. ویروس کرونا که در سال ۲۰۱۹ در جهان به پاندمی تبدیل شد نیز از نوع اپیدمیهایی است که الگوی آن به شکل حاد پیشرونده و تهدیدکننده است زیرا در یک دوره کوتاه در بدن فرد مستقر میشود و در مدت حدود دو تا سه هفته ایجاد بیماری میکند.
این بیماری از نوع مزمن نیست و اپیدمی آن پیش رونده است زیرا از یک دوره زمانی شروع میشود و روند افزایشی پیش میگیرد تا به سطح پلاتو برسد و بعد اگر تمهیدات لازم انجام گیرد، رو به خاموشی میرود. در حال حاضر در دوره پیک دوم قرار گرفتهایم و اگر این شرایط با کمک مردم تغییر نکند تا دوسال آینده با این بیماری باید دست و پنجه نرم کنیم.
بنفشه حیدری، مدیر پرستاری بیمارستان نورافشار تهران توضیح میدهد که از بهمنماه سال گذشته وقتی بیمارانی با علایم آنفلوآنزا در بیمارستان بستری میشدند با نکته عجیبی روبهرو شدیم و آن هم این بود که این بیماران علایم آنفلوآنزا را داشتند اما آزمایشها وجود ١ H١N را منفی اعلام میکرد که بعد فهمیدیم این بیماری کووید- ١٩ است.
به گفته او بیمارستان نور افشار که زیرمجموعه جمعیت هلالاحمر است، از همان روزهای اول اپیدمی بر اساس وظیفه ذاتیاش به میدان آمد زیرا وظیفه جمعیت هلالاحمر همراهی در مشکلات است. هر جا مشکلات و دردسر و بلایا وجود دارد جمعیت هلالاحمر هم حضور پررنگ دارد و در زمان کرونا نیز این جمعیت با تمام توان پای کار بود. کادر پزشکی بیمارستان نورافشار هم از همان روز نخست آستینها را بالا زد تا بتواند تمام توان خود را برای مواجهه با این بیماری به کار بگیرد.
حیدری توضیح میدهد که اسفندماه که بحث کرونا مطرح شد این بیماری ناشناخته بود و همه از این ویروس میترسیدند. فرقی نمیکرد کادر درمان باشی یا مردم عادی، شرایط برای همه یکسان بود و این موضوع سبب میشد بحث همهگیری این بیماری افزایش پیدا کند.
در روزهای نخست سال جدید بیمارستان نورافشار بیمارستان کرونایی شد و تمام بخشها به بیماران کووید- ١٩ اختصاص پیدا کرد. در این میان برخی از کادر درمان نیز درگیر این بیماری شدند و ما یکی از پزشکان خود را از دست دادیم. کرونا پیر و جوان برایش فرقی نمیکرد و حتی نیروهای ستادی ما نیز درگیر این بیماری شدند. برای مقابله با این بیماری تمام مرخصیها لغو شد و همه پرسنل در بیمارستان حاضر شدند تا بتوانند با کمک هم از میزان مرگومیر در بیمارستان بکاهند.
به اعتقاد او کرونا هر روز روی جدیدی از خود نشان میدهد. گاهی پیرمردی نودوهفتساله که با وضع بد به بیمارستان منتقل شده است، خوب میشود اما جوان سیوپنجسالهای را که هیچ مشکل زمینهای نداشته از دست میدهیم. سکتههای قلبی و مغزی زیادی رخ داد و اینها از عوارضی بود که کرونا با خود به همراه داشته است.
کرونا تعارف ندارد، فرقی نمیکند پیر یا جوان باشید یا کودک. گاهی چنان گریبان فرد را میگیرد که رهایی از آن ممکن نیست. مدیر پرستاری بیمارستان نور افشار تأکید میکند که حالا خودتان تصور کنید چه فشار روحی و روانی روی کادر درمان است. آنها در حال حاضر شرایط بسیار سختی را سپری میکنند که این، وضع کادر درمان را سختتر میکند.
هر روز علایم بالینی این بیماری تغییر میکند. تا پیش از این تب و سرفه و مشکلات ریوی این بیماری را از سایر بیماریها متمایز میکرد اما امروز عوامل گوارشی، اسهال و استفراغ و علایم پوستی نیز به آن اضافه شده است.
سهلانگاری مردم موضوعی است که حیدری به آن اشاره میکند و میگوید یکی از مشکلاتی که ما را به پیک دوم و سوم میرساند رعایتنکردن نکات بهداشتی از جانب مردم است.
بارها و بارها از طریق رسانهها، بحث فاصلهگذاری اجتماعی مطرح شده است اما باز هم شاهد شلوغی مترو و اتوبوسها هستیم و میبینیم مردم حتی به مراسم عروسی و عزا میروند که این خود مهمترین معضل است. عبور از این بحران نیاز به همراهی و همکاری همه مردم دارد و نباید به این موضوع فکر کنیم که اگر من ماسک نزنم اتفاقی نمیافتد.
همه باید در کنار هم حرکت کنند تا بتوانند غول کرونا را شکست دهند. در غیر این صورت شاهد موارد بیشتر ابتلا و متأسفانه مرگ عزیزانمان خواهیم بود.
فقط کافی است چند دستورالعمل را رعایت کنیم تا بتوانیم در برابر کرونا مصون بمانیم. زدن ماسک، رعایت فاصله با دیگران و جلوگیری از ترددهای نابجا اهمیت زیادی دارد. با رعایت این اصول میتوان میزان مرگومیر و ابتلا را به شدت کاهش داد.
اهمیت این مسأله تا جایی است که اگر دو فرد مبتلا و غیرمبتلا به هم برسند، در صورت نبود ماسک احتمال انتقال بیماری ۷۰ درصد و در صورت استفاده از ماسک ۱.۵ درصد خواهد بود. شواهد نشان میدهد که زور این ویروس که ١٠ گرم از آن تمام دنیا را به هم ریخته است به همه ما میچربد و در حال حاضر زمان زورآزمایی در برابر این ویروس نیست و باید تا آنجا که میتوان از مواجهه با آن دوری کرد. زیرا سیستم ایمنی افراد با هم متفاوت است و گاهی ممکن است افرادی را که بیماری زمینهای ندارند اما مقاومت بدنشان پایین است از پای دربیاورد.
حیدری میگوید از مردم خواهش میکنم همه با هم متحد شوند زیرا کرونا بحران یک منطقه و کشور نیست و همه دنیا با آن درگیر است. هر فرد به نوبه خود باید موارد را رعایت کند تا بساط این ویروس هر چه زودتر در دنیا برچیده شود.
این پرستار ادامه میدهد که کادر درمان و سایر ارکان نظام سلامت طی پنج ماه گذشته با تمام توان وضع بیماران سخت کرونایی را مدیریت کردهاند و امروز بسیار خسته و فرسوده هستند، لذا توجهنکردن به این مسأله و نداشتن برنامهریزی برای کنترل روند ابتلای بیماران کرونایی میتواند نظام سلامت و پاسخگویی درمانی وزارت بهداشت را با چالشی جدی روبهرو کند.
مدیریت و کنترل این شرایط مستلزم همکاری همه ارکان جامعه برای کاهش میزان ابتلا و ایجاد فرصتی برای احیا، بازسازی و تجدید قوای کادر درمان است تا بتوانند با شرایط بهتری بیماری و اپیدمی کرونا را مدیریت کنند.
حیدری معتقد است کرونا جدی است و نباید آن را شوخی بگیریم. کرونا کشنده است و میتواند انسانها را خیلی سریع از بین ببرد، بنابراین باید آن را جدی بگیریم و برای این مسأله برنامهریزی کنیم. مهمترین کاری که میتوانیم انجام دهیم رعایت بهداشت است. با مشاهده نمودار در اسفندماه میزان ابتلا به کرونا کمتر بود، پروتکلهای بهداشتی بیشتر رعایت میشد اما درحال حاضر که متأسفانه شیوع بالاتری نیز داریم سادهترین راه استفاده از ماسک در مکانهایی است که تجمع زیاد میشود.
رعایت پروتکلهای بهداشتی در شرایط گسترش ویروس کرونا امری اجتنابناپذیر است و در اصل استفاده از ماسک جزء حقوق اجتماعی افراد محسوب میشود. افرادی که به پروتکلهای بهداشتی بیتفاوتند سلامت خود و جامعه را به خطر میاندازند. زمانی که یک فرد از ماسک استفاده نمیکند نهتنها سلامت خود بلکه سلامت سایر افراد را نیز به خطر میاندازد. ممکن است یک فرد ناقل ویروس بوده و با رفتوآمد و تعامل بدون ماسک دیگران را نیز مبتلا کند.