رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات کشور، با بیان اینکه مصرف کنندگان دخانیات در معرض خطر شدید عوارض ناشی از ابتلا به ویروس کرونا هستند، در عین حال از ترفند صنایع دخانی برای ترویج سیگارهای الکترونیک با ادعای بی‌خطر بودن آن و جایگزینی مناسب برای سیگارهای معمولی و قلیان در بحران کرونا انتقاد کرد.

مهندس بهزاد ولی‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، استعمال دخانیات را یک عامل خطر برای بسیاری از بیماری‌ها معرفی کرد که سالانه موجب مرگ بیش از ۸ میلیون نفر در جهان می‌شود و گفت: در مستندات علمی بسیار زیادی اثبات شده است که استعمال هر نوع تنباکو و ماده دخانی مضر است و به طور جدی بر تضعیف سیستم دفاعی و تخریب سیستم‌های تنفسی و قلبی_عروقی تاثیر می‌گذارد. ارتباط بین مصرف دخانیات و بروز سرطان ریه موضوعی کاملا به اثبات رسیده است و مصرف محصولات دخانی شایع ترین علت بروز سرطان ریه است. علاوه بر این مصرف دخانیات به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری سل را افزایش می‌دهد و نیز مهم‌ترین عامل در ایجاد بیماری‌های انسدادی مزمن ریه (COPD) محسوب شده و باعث پارگی و التهاب کیسه‌های هوایی می شود. این امر باعث کاهش ظرفیت جذب اکسیژن و دفع دی اکسید کربن توسط ریه‌ها می‌شود و در نهایت مخاطی در بافت ریه ایجاد می‌کند که منجر به بروز سرفه‌های خشک و دردناک و مشکلات تنفسی می‌شود.

تغییر چهره صنایع دخانی در بحران کرونا!
دریافت کمک‌های ضدکرونایی صنایع دخانی، ممنوع

وی با بیان اینکه پس از شیوع ویروس کرونا، صنایع دخانی سعی کرده‌اند چهره موجهی از خود به عموم جامعه نشان دهند، گفت: در این بحران به برخی کشورهای جهان کمک‌های مالی، تجهیزات حفاظت فردی، ونتیلاتور و... داشتند و تلاش کردند که از چهره‌ای که به عنوان عامل مرگ شناخته شده است، به چهره‌ای که باعث رفاه و آرامش جهانی است، تغییر چهره دهند. سازمان جهانی بهداشت به دنبال این موضوع، به کشورهای عضو این سازمان و کنوانسیون کنترل دخانیات هشدارهای لازم را داده است که از دریافت کمک‌های صنایع دخانی خودداری کنند، این صنایع باید از طریق پرداخت مالیات خساراتی که به دوش دولت‌ها وارد می‌کنند را جبران کنند و دولت‌ها نیز از محل مالیات اخذ شده برای سلامت عمومی هزینه کنند.

استعمال دخانیات، عامل خطر عفونت‌های دستگاه تنفسی
قلیان و تشدید خطر انتقال کرونا

وی با استناد به اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان جهانی بهداشت، ادامه داد: مصرف دخانیات به عنوان یک عامل خطر برای هرگونه عفونت دستگاه تنفسی تحتانی به شمار می‌رود و ویروسی که بیماری کووید ۱۹ را ایجاد می‌کند نیز در درجه اول سیستم تنفسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث بروز آسیب خفیف تا شدید تنفسی می‌شود، از این رو مصرف کنندگان دخانیات در معرض خطر شدید عوارض ناشی از ابتلا به ویروس کرونا هستند. از سوی دیگر با توجه به اینکه مصرف قلیان، به طور معمول فعالیتی است که در گروه‌ها و محیط‌های عمومی انجام می‌شود، خطر انتقال بیماری‌ها را افزایش داده و موجب تشدید خطر انتقال ویروس کرونا در محیط های اجتماعی می شود. عبور دود قلیان از مسیر مشترکی که در ساختار قلیان وجود دارد شامل قسمت دهانی، شلنگ و جام، به ویژه در اجتماعات و محیط‌های عمومی موجب بقای میکروارگانیسم‌های منتقله از افراد مصرف کننده در این قطعات ‌می‌شود.

دودِ دست دوم محصولات دخانی از علل ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی

ولی‌زاده با اشاره به شواهد موجود، افزود: ویروسی که باعث بیماری کووید ۱۹ می‌شود از خانواده مشابه با سندرم تنفسی خاورمیانه یا MERS و سندرم حاد تنفسی SARS بوده است که هر دو با ایجاد آسیب‌های قلبی_عروقی حاد و مزمن همراه می‌باشند. وجود ارتباط بین بیماری کووید ۱۹ و سلامت قلب و عروق از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چرا که مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود دست دوم محصولات دخانی یکی از دلایل عمده ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در سطح جهان به شمار می آید. بنابراین اثر بیماری کووید ۱۹ بر سیستم قلبی عروقی می‌تواند شرایط افرادی که از قبل مشکلات قلبی عروقی داشتند را به مراتب وخیم‌تر کند. از این رو وجود وضعیت قلبی عروقی ضعیف‌تر در بین بیماران مبتلا به کووید ۱۹ که سابقه مصرف دخانیات را نیز دارند، می‌تواند علائم بیماری را در آنها تشدید کند و از این طریق احتمال مرگ را در بین آنها افزایش دهد.

قاچاق محصولات نوپدید دخانی

وی با اشاره به محصولات جدید دخانی مانند سیگار الکترونیکی که توسط این صنایع با بهانه‌ ضرر کمتر این دست محصولات وارد بازار شده است، ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده است که به هیچ وجه ترویج این نوع محصولات در کشورها انجام نشود. بر همین اساس خوشبختانه در ایران نیز چنین محصولاتی را ممنوع کردیم و هرگونه محصول نوپدید دخانی به دلیل مباحث تبلیغاتی و ایجاد وابستگی نیکوتین در بین جوانان ممنوع است، اما خب به صورت قاچاقی این محصولات وجود دارند.

تبعات سیگارهای الکترونیکی برای قلب و ریه

ولی‌زاده افزود: شواهد نشان می‌دهد که سیستم‌های الکترونیکی انتقال نیکوتین (ENDS) و سیستم‌های الکترونیکی غیر نیکوتینی، که بیشتر به آنها سیگار الکترونیکی گفته می‌شود، برای سلامتی مضر هستند و بدون شک غیر ایمن هستند. دود سیگار الکترونیکی به طور معمول حاوی نیکوتین و سایر مواد سمی است که مصرف و مواجهه با آن هم برای مصرف کنندگان و هم برای افرادی که در معرض آئروسل‌های منتشره از دود آن قرار دارند، مضر است. استفاده از سیگارهای الکترونیکی همچنین خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و اختلالات ریه را افزایش می‌دهد.

تلاش صنایع دخانی برای جایگزینی سیگارهای الکترونیک در بحران کرونا

رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات کشور با بیان اینکه وجود مواد حامل مانند گلیسرین، در محلول سیگار الکترونیک با آسیب به کیسه‌های هوایی ریه سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری کرونا ویروس می‌شود، ‌ گفت: تماس دست با دهان توسط مصرف کنندگان سیگار الکترونیکی، همچون سیگار و قلیان نیز ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. اگر دستگاه‌های سیگار الکترونیکی مشترک باشند، احتمال انتقال خطر نیز افزایش می‌یابد. با توجه به اینکه برخی کشورها سیاست‌هایی را برای کنترل کووید ۱۹ با تعطیلی اماکن عمومی و تشدید ممنوعیت استعمال دخانیات در این اماکن اتخاذ نمودند، تلاش صنایع دخانی برای ترویج این محصولات با ادعای بی‌خطر بودن مصرف آن و جایگزینی مناسب با سیگار معمولی و قلیان افزایش یافت.

دام دخانیاتی‌ها برای جوانان

وی در ادامه با تاکید بر اینکه سیگار الکترونیک یک دام از سوی صنایع برای جوانان است، یادآور شد: علاوه بر موارد ذکر شده، شواهد علمی در مورد اثربخشی سیگار الکترونیک به عنوان کمک به ترک سیگار هنوز مورد بحث است. تا به امروز، تا حدودی به دلیل تنوع محصولات تدخینی الکترونیک و اطمینان کم پیرامون بسیاری از مطالعات، پتانسیل این ابزار به عنوان یک مداخله ترک دخانیات در سطح جمعیت نامشخص است. مصرف کنندگان دخانیات باید کاملاً مصرف مواد دخانی را ترک کنند و مراقب باشند که به مصرف‌کننده سیگارهای الکترونیکی که خطرات مشابهی برای سلامتی به همراه دارد، تبدیل نشوند. استفاده از هر یک از این محصولات ممکن است خطر ابتلا به عوارض شدید کرونا را افزایش دهد.

آثار مصرف تنباکوهای بدون دود در شیوع کرونا

وی درباره عوارض مصرف تنباکوی بدون دود و ناس و آثار آن در شیوع ویروس کرونا، گفت: مصرف این نوع تنباکوها که عمدتا به صورت جویدنی است (به عنوان نمونه ناس) موجب آسیب به مخاط دهانی به واسطه آهک و مواد خورنده و ساینده موجود در آن شده و سبب تسهیل در ورود ویروس از طریق مخاط که یکی از شایع‌ترین راه‌های ابتلا است، می‌شود. از طرف دیگر تنباکوی جویدنی با تضعیف سیستم ایمنی و نیز تاثیر بر افزایش دیابت و بیماری‌های قلبی و سرطان سبب می‌شود تا افراد مصرف کننده مبتلا، بیشتر از افراد عادی در معرض افزایش عوارض و مرگ و میر باشند. به دلیل تاثیر مصرف این نوع تنباکو بر تشدید تولید بزاق دهان و دفع بزاق در محیط‌های عمومی موجب می‌شود که در صورت مبتلا بودن فرد به بیماری کووید۱۹، این بیماری به شدت انتقال یابد. برخی از کشورهای جهان جرایم بسیار سنگینی، از جمله زندان برای افرادی که با مصرف تنباکوی جویدنی بزاق خود را در محیط‌های عمومی رها می‌کنند وضع کرده‌اند. البته در کشور ایران تولید و مصرف انواع سیگارهای الکترونیکی و تنباکوهای بدون دود ممنوع است.

رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات کشور ادامه داد: از دست‌اندرکاران بستری مبتلایان به کرونا در بیمارستان‌ها درخواست کرده‌ایم در پرونده بیماران قید کنند که افراد مصرف کننده محصولات دخانی بوده‌اند یا خیر تا در این صورت بتوانیم بررسی میزان ابتلای مصرف کنندگان مواد دخانی به ویروس کرونا را بررسی کنیم.

پلمب ۴۶۰۰ قلیان‌سرا در بحران کرونا

وی در پاسخ به این سوال که آیا به دنبال تعطیلی قهوه‌خانه‌ها پس از شیوع ویروس کرونا، روند کاهشی در میزان مصرف قلیان را شاهد بودیم یا خیر؟، بیان کرد: بر اساس ‌آخرین اطلاعات حدود ۱۹ هزار و ۷۰۰ مکان شناسایی شد که عرضه قلیان داشتند حدود ۱۳ هزار واحد آنها در اجرای پروتکل های بهداشتی و نظارت بهداشت به صورت خود جوش تعطیل کردند و حدود ۴۶۰۰ واحد توسط بازرسان بهداشت محیط پلمب شد و به مابقی هم پس از بازگشایی‌هایی که در رستوران‌ها و... اتفاق می‌افتد اجازه فعالیت آن هم بدون عرضه قلیان داده شد. اکنون تقریبا مناطق تحت پوشش دانشگاه‌های علوم‌پزشکی پاک هستند و اگر مردم موردی از تخلفات را مشاهده کردند می‌توانند تخلف را به شماره ۱۹۰ وزارت بهداشت گزارش دهند.

-----------------------------------------

بیشتر بخوانید: