فصل جدیدِ عصر جدید و چند مشکل از عصر قدیم!

عصر ایران ؛ نهال موسوی - مشخصا برنامه عصر جدید ادامه دهنده برنامه‌های استعداد یابی موسوم به Got Talent است که معروفترین آنها America's Got Talent از سال 2006 از شبکه ان بی سی آمریکا در حال پخش است.

نمونه‌های بریتانیا، استرالیا، یونان، تایلند، فیلیپین و ... هم به همین شکل وجود دارد. برنامه های استعداد یابی به شکل‌های مختلفی در جهان وجود دارد، از کشف خواننده گرفته تا شعبده باز یا آشپز و حتی آهنگرانی چیره دست.

هر کدام از این برنامه‌ها هم شکل و ساختار خاص خود را دارد. برنامه‌های مانند آشپزخانه جهنمی hell's kitchen / آمریکا استعداد دارد America's Got Talent / اسطوره آمریکایی یا ستاره آمریکایی American idol / صدا The Voice / فکر می‌کنی می‌تونی برقصی So You Think You Can Dance / آبدیده در آتش Forged in Fire و ...

2 قسمت جديد فصل دوم برنامه "عصر جديد" از تلويزيون پخش شد و علي رغم تلاش‌هايي که صورت گرفته تا روند رو به جلوتري نسبت به فصل قبل داشته باشد اما اين برنامه با مشکلاتی بدیهی و اساسی همراه است.

در فصل قبل چون شروع کار بود، اصل وجود اين برنامه را به فال نيک گرفتيم و با اغماض از کنار آن رد شديم اما چون همان رويه ادامه دارد ناچاريم به چند نکته اشاره کنيم:

مخاطب را ساده فرض نکنید!
بزرگترين مشکل برنامه عصر جديد دست کم گرفتن مخاطب است، همواره همه اتفاقات و همه آنچه هست راتوضيح مي‌دهند، به اين دليل که نکند مخاطب متوجه نشده باشد يا آن گونه که مد نظر ماست نفهميده باشد، با نگاهي خوشبينانه مي توان گفت مخاطب را ساده فرض مي‌کنند.

امکان فکر و تخيل به تماشاچي نمي‌دهند، احسان عليخاني نشسته است تا همه چيز را به مخاطب شير فهم کند. مدام توضيح مي‌دهد که اين که ديد به اين دليله يا منظورشون اينه... مثلا در اجراي یکشنبه شب گروه "مجاز"که فضاي يک ماشين و رانندگي را بازسازي کرده بودند عليخاني توضيح مي‌داد که اين سانروف ماشينه است، اين ايربگه(کیسه هوا) و ... دوست عزيز ما هم همين‌ها را داريم مي‌بينيم و متوجهیم، حال این يک نمونه بسيار ساده بود ولي در کل برنامه اين روند توضيح دهي وجود دارد.

بايد يادآوري کرد که عصر جديدي‌های عزیز شما برنامه تان را اجرا کنيد و اجازه دهيد تا مخاطب خودش به جمع‌بندي، تفسير و تحليل آن چه مي‌بيند بپردازد. همه چيز را نبايد توضيح داد اجازه دهيد تا سمند خيال تماشاچي هم به پرواز درآيد، در آن صورت برنامه شما جذابتر و گيراتر خواهد بود. چرا سعي داريد که مخاطب حتما آنگونه که شما مي‌خواهيد بايد به اين اتفاق نگاه کند؟

من مخاطب باید خودم دریافت، تحلیل و نتیجه‌گیری کنم حال موافق یا مخالف با شما و یا رای داورانتان.

کارگردانی نادرست است!
در دنیای تصویر 4 نوع نما (پلان) وجود دارد نماهای استبلیش یا معرف (تعریف کننده موقعیت مکان، زمان و ...)، نماهای اکشن (عمل) ، نماهای ری‌اکشن (عکس العمل) و خنثی. در یک برنامه تصویری استفاده درست از این نماها و در زمان و مکان لازم کیفیت کارگردان و تدوین‌گر را نشان می‌دهد.

بسیاری مواقع درکارگردانی و مونتاژ برنامه عصر جدید آنقدر سعی بر نمایش عکس العمل داوران دارند که اصل اتفاق را مخاطب نمی‌بیند، برای مثال در اجرای گروه ورزش باستانی چند حرکت زیبای اجرا را مخاطب ندید به دلیل اینکه می‌خواهند به مخاطب نشان دهند که ببینید داوران تعجب کردند، تحت تاثیر قرار گرفتند یا ... البته که این اتفاق لازم است اما بسیار کم و محدود نه اینکه هر چند ثانیه ما صورت داوران را ببینیم!

مسئله دیگر که آنرا واقعا درک نمی‌کنم مثلا در آیتم شنبه شب خانمی بر روی چوب با فندک نقاشی می‌کرد( اصطلاحا سوخته‌کاری) ولی ما بیشتر از این که جزئیات شکل کار کردن و روند این اتفاق را توسط او بر روی چوب ببینیم، بیشتر او را از نماهای غلط و دور می‌دیدم و شاهد حرف زدن و کل کل داوران بودیم!

شاید استدلال عصر جدیدی‌ها این باشد که می‌خواستیم مخاطب با دیدن محصول نهایی شگفت زده شود، باید به آنها یادآوری کرد که در این برنامه قرار است مهارت، شکل گیری و فرم کار هنری شرکت کننده به تصویر کشیده شود تا مخاطب از این فرایند آگاه شده و بر اساس آن رای دهد، اگر قرار بود با دیدن محصول نهایی مخاطب شگفت زده شود چه نیازی به انجام این همه کار جلوی دوربین!؟ همان تابلوهایی که قبل‌تر آماده کرده بود را نشان می‌دادند، طبیعتا هم زیباتر بود و هم شگفتی آن بیشتر خواهد بود!

باز در برنامه یکشنبه شب هم برای گروه سفالگری "به نگار" که از لاله‌جین همدان آمده بودند و تابلویی با مصالح گِل آماده کردند همین قضیه تکرار شد و ما زحمت این دوستان در آن زمان کم را به شکلی بسیار سربسته و در نماهایی از دور دیدیم، در صورتی که گروه شرکت کننده خود فکر همه اتفاقات را کرده بودند و قطعات را پراکنده درست کردند تا در لحظه آخر با قرار دادن آنها کنار هم باعث شگفتی مخاطب شوند اما کارگردانی نامناسب باعث شد ما روند شکل‌گیری این قطعات سفالی را نبینیم!؟

لطفا بچه زرنگ بازی را بگذارید کنار!
شرکت کننده حرفی می‌زند مدام احسان علیخانی و گاهی داوران می‌خواهند از او مچ گیری کنند! دیدی ما فهمیدیم! دیدی اونجوری نیست! و ...

شرکت کننده‌ای که به فینال راه یافته می‌گوید من از بچه‌هایم (گروه رزمی) پرسیدم آیا فکر می‌کردین یه روزی به صحنه عصر جدید بیاین؟ گفتن : نه / بعد پرسیدم: آیا فکر می‌کردین به فینال راه پیدا کنین؟ گفتن : «بله چون به کارمون ایمان داشتیم» / علیخانی سریع می‌گوید : وایسا این حرفت تناقض داره و ...

واقعا باید گفت که اگر یک بار شاهد چنین اتفاقی باشیم هیچ اشکالی ندارد و به قولی نمک برنامه است اما وقتی در موقعیت بچه زرنگ و زبل خان قرار بگیری و رویه‌ بر این باشد که مچ‌گیری کنی زیاد جالب نیست!

فکر کردید این اعلام ساعت و دمای سالن کار خوبی است؟
در قسمت‌هایی از برنامه مدام اعلام می‌شود که دمای سالن منفی 4 درجه است و الان ساعت 4 صبحه!؟ بر اساس گفته های خود عوامل برنامه چند سوال مطرح می‌شود : چرا باید گرمای سالن تامین نشود؟ سالنی که در این حد سرد است اصلا چرا باید این همه جمعیت را در آن جمع کرد؟ چرا تا ساعت 4 صبح طول کشیده است؟ و بسیاری پرسش‌های دیگر...

این اتفاقات هیچ که فضیلتی محسوب نمی‌شود بلکه حتی یک ضعف بزرگ برای گروه برنامه ساز است. به جای این حرفها سالن درستی انتخاب کنید با وسایل گرمایشی مناسب و برنامه‌ریزی به گونه‌ای باشد که تولید برنامه تا ساعت 4 صبح طول نکشد.

در نهایت بسیاری موارد دیگر هم هست که می‌توان به آن اشاره کرد اما دوباره تکرار می‌کنم هدف این نوشتار این است که به برنامه سازان عصر جدید چند نکته بدیهی را یادآوری کند.

در فصل قبل عصر جدید مطلبی نوشتم با عنوان «عصر جدید و فرزندان بی شناسنامه!» که به دلیل اهتمام برنامه عصر جدید به یک مسئله اجتماعی مهم از آن تقدیر کردم ولی حال دیگر انتظارات ما از این برنامه بیشتر است.

حال که در موقعیتی ویژه تنها برنامه‌ساز استعدادیابی تلویزیون هستید (بدون هیچ رقیبی در تلویزیون یا خارج از آن) ، طبیعتا یکی از پربیننده‌ترین برنامه‌ها هستید و خواهید بود ولی این اقبال توجه باعث نمی‌شود هر چه ساختید و یا گفتید را درست بدانیم و بپذیریم.

بیشتر بخوانید: 

کرونا «عصر جدید» را متوقف کرد/ توضیح احسان علیخانی

«عصر جدید» فقط کشف استعداد یا ...

عصر جدید و فرزندان بی شناسنامه!

تماشاخانه

موجودات فضایی به زمین بازگشته‌اند..؟ رویت مجدد اشیاء پرنده ناشناس در کانون توجهات (فیلم)

وضعیت پولدارهای آمریکا پس از انتخاب ترامپ / دارایی‌هایی که هوش از سر آدم می‌برد (فیلم)

فیلم های دیگر