والدین نقش مهمی در زمینه افزایش سواد و هوش مالی کودکان دارند و به‌نوعی زمینه‌ساز موفقیت فرزندان خود در آینده هستند. بر کسی پوشیده نیست که انواع آموزش و کیفیت آن در دوران کودکی بسیار پر اهمیت است اما این آموزش‌ها معمولا در اکثر خانواده‌ها به آموزش های معمول درسی و ورزشی و در برخی اوقات هم هنری محدود می‌شود. آموزش سواد مالی و آشنا کردن بچه‌ها با مفاهیم مهمی چون پول، سرمایه‌گذاری، پس‌انداز و ... در کمتر خانواده‌ای به صورت جدی دنبال می‌شود.

شاید در بسیاری از خانواده‌های عصر کنونی این موضوع یکی از دغدغه‌های فکری باشد اما بنا به دلایل مختلف خیلی جدی گرفته نمی‌شود. از جمله این دلایل می‌توان به نبود کلاس‌های مناسب در این زمینه (در قیاس با سایر آموزش‌ها)، در اولویت قرار ندادن این آموزش‌ها، تعداد اندک سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مناسب در این زمینه (یا شناخته شده نبودن آنها) و ... اشاره کرد.

در این مطلب قصد داریم ضمن ارائه چند نکته مهم در زمینه بالابردن سواد مالی بچه‌ها چند ابزار مهم را نیز برای افزایش هوش مالی فرزندان شما و آشنایی بیشترشان با مفاهیم مالی معرفی کنیم.

1- پرداخت پول توجیبی
به بچه‌های خود در دوره‌های منظم پول تو جیبی یا ماهیانه بدهید و از آنها بخواهید که برای این پول برنامه‌ریزی کنند و نیازهای خود را اولویت‌بندی کرده و با استفاده از این پول آنها را تأمین کنند. در این حالت بچه‌ها با مفهوم برنامه‌ریزی مالی و اولویت‌بندی خواسته‌ها آشنا می‌شوند. بودجه‌بندی را به ساده‌ترین زبان ممکن برای کودکان خود توضیح دهید و به آنها برای بودجه‌بندی پول توجیبی شان کمک کنید.

2- آشنایی با مفهوم پس انداز
درباره پس‌انداز کردن و ارزش و مزیت‌های آن با بچه‌های خود صحبت کنید و آنها را ترغیب کنید بخشی از پول توجیبی خود را پس‌انداز کنند تا بتوانند به آرزوهای بزرگتر خود را در آینده دست یابند. با آنها درباره آینده‌نگری و لزوم داشتن اهداف بلندمدت صحبت کنید.

3- خرید و مشاوره
بچه‌های خود را با خود به خرید ببرید و از آنها مشاوره بگیرید. مخصوصا درباره قیمت اجناس و گران و ارزان بودن کالاها با آنها صحبت کنید. همچنین اجازه دهید کل فرایند خرید و پرداخت پول به‌صورت نقد و یا استفاده از کارت بانکی را به خوبی ببینند و روند را برای آنها توضیح دهید. حتی در زمان خرید اینترنتی بچه‌های خود را مشارکت و روند خرید و پرداخت را برای آنها توضیح دهید.

4- همراهی برای امور بانکی
بچه‌های خود را به بانک ببرید و درباره کارهایی که انجام می‌دهید برای آنها توضیح دهید. موقع چک نوشتن بگذارید کنار شما بنشینند و تماشا کنند. بچه ها نظاره‌گران خوبی هستند. وقتی از اپلیکیشن‌های بانکی استفاده می‌کنید آنها را کنار خودتان بنشانید و درباره کارهایی که انجام می‌دهید برای آنها به زبان ساده توضیح دهید. از پرداخت قبوض گرفته تا کارت به کارت کردن.

5- انجام بازی‌های ویژه و مفرح
تعدادی از بازی‌های بسیار مناسب برای افزایش هوش مالی کودکان وجود دارد مانند بازی گردش پول 101 رابرت کیوساکی (هم مدل بزرگسالان موجود است و هم مدل کودکان)، بازی‌های موجود در نرم‌افزار سرزمین کودک پاسارگاد، ایروپولی، منوپولی و ... با انجام این بازی‌ها کودکان را با مفهوم خرید و فروش دارایی‌ها، پول، سرمایه‌گذاری، بانکداری و... کاملا آشنا می‌شوند.

6- کار با اپلیکشن های بانکی کودکانه

اپلیکیشن‌هایی برای کودکان توسط برخی از بانک‌ها تهیه شده‌است که با استفاده از آنها و در محیطی کاملا کودکانه بچه‌ها با مفاهیم مالی و بانکداری آشنا می‌شوند. یکی از مفیدترین این نرم افزارهای موبایلی مربوط به بانک‌پاسارگاد با عنوان "سرزمین کودک" است. در این نرم‌افزار مطالب و بخش‌های متنوعی از قبیل داستان تعاملی، بازی، آموزش طراحی و نقاشی، رنگ آمیزی، پخش ویدئو، کارتون و ... در دسترس است. یکی از تمایزهای اصلی این برنامه کاربردی داستان تعاملی است که یکی از بهترین ابزارهای رفتارآموزی و آموزش غیرمستقیم در دنیا است و کاربر می‌تواند در آن به جای شخصیت داستان، تصمیم‌گیری کرده و بر روند و پایان داستان تأثیر بگذارد.

7- اجازه کار کردن
به بچه ها اجازه دهید در اوقات فراغت کارهای مناسب انجام دهند و در ازای آن پول دریافت کنند. این کار می‌تواند کمک به خود شما و یا دیگری باشد. بدیهی است که کار مربوطه باید مناسب سن کودک شما باشد. اجازه اشتباه کردن به او بدهید و در آرامش اشتباهاتش را برایش توضیح دهید. اما فقط برای کار درست به او دستمزد دهید. به گونه‌ای رفتار کنید که یاد بگیرد پول درآوردن سخت است تا قدر پول را بداند. توصیه می‌شود در این بخش مهربانی کردن و بخشش را نیز به او آموزش دهید. کودک را با امور خیریه آشنا کنید و به او توضیح دهید که می‌تواند بخشی از درآمد خود را به نیازمندان ببخشد. البته بخش بزرگتر کمک را خود شما انجام دهید و بخش بسیار ناچیزی را از وی بگیرید. مهم انجام کار است نه مقدار آن.