وقتی وزارت بهداشت به دلیل مسائل شرعی و برخی حساسیت ها اجازه واردات الکل سفید به راحتی صادر نمی کند بازار با یک شوک تشنه می شود و الان همه به دنبال احتکار هستند.

شیوع کرونا در کشور سبب شد فصل جدیدی در زندگی مردم از لحاظ نظافت شخصی و عمومی باز شود. به ناگاه چنان شستشو و ضدعفونی کردن وسایل و آدم‌ها اهمیت پیدا کرد که مصرف آب کشور با تیرماه برابری می‌کند و کالاهایی همچون ژل ضدعفونی و مایع تمیزکننده در بازار نایاب شده است. این در حالی است که تا پیش از شیوع این ویروس، کارخانه‌های تولیدکننده مواد شوینده و ضدعفونی به رغم صادرات به عراق، افغانستان و بازار 80 میلیونی داخل با 30 درصد ظرفیت خود فعال بودند اما اکنون که نزدیک به دو هفته از اعلام رسمی شیوع ویروس کرونا گذشته، این واحدهای تولیدی نتوانستند علیرغم راه اندازی خطوط تولید جدید نیاز بازار را تامین کنند.

ناصر خسرو پاتوق مواد ضدعفونی قلابی

خیابان ناصرخسرو از قدیم محل فروش مواد شیمیایی بوده و اکنون نیز که بازار خرید و فروش مواد ضدعفونی داغ شده، این خیابان مرکز توجه پایتخت‌نشینان شده است. طول خیابان مملو از دست‌فروشانی است که در حال فروش مایع ضدعفونی‌کننده در حجم‌ها و شکل‌های مختلف هستند. وقتی بحران و یا کمبودی به وجود می‌آید عده‌ای سودجو کالای تقلبی عرضه می‌کنند. الان نیز بهترین وقت است که این محلول‌های غیراستاندارد توسط دستفروشان عرضه شود.

این وسط یک جوان متولد دهه 60 نیز است که سرفه‌های خشکی می‌کند؛ در بساط او مایع ضدعفونی برای کرونا، چراغ قوه ضدضربه برای زمان زلزله و سیل، ماسک مخصوص آلودگی هوا، رادیو ترانزیستوری برای قطعی برق و سایر اقلام وجود دارد. از پسرک چایی‌فروش که احتمالا متولد دهه 80 است چای می‌گیرد.

پسرک چای فروش در حالی که چای و قند را می‌دهد، می‌گوید"با چایی که سرفه‌هات بهتر نمی‌شه، باید بری دکتر.

مرد جوان با لبخند بر لب می‌گوید نه بهتر می‌شم، الان شب عیده نمی‌شه کاسبی‌رو ول کرد.

پسرک شانه‌هایش را می‌اندازد و در حالی که دارد دور می‌شود، داد می‌زند: به هر حال از ما گفتن بود. هی امروز و فردا می‌کنی آخر هم دیر می‌شه و کار از کار می‌گذره اونوقت نمی‌فهمی چجوری بلا سرت اومده و از کجا خوردی".

وقتی برای فروش الکل همه جواز می‌دهند

کوچه خدابنده‌لو هفت پاساژ دارد که تمام آنها مواد شیمیایی و اسانس می‌فروشند اما نکته جالب اینجاست با اینکه کسب و کار آنها یکی است اما از سه اتحادیه مختلف مجوز دارند؛ آب‌کاران، خرازی‌ها و فروشندگان مواد شیمیایی با صدور مجوز و فعالیت‌های موازی باعث ناهماهنگی در این حوزه شدند.

از صحبت‌های کسبه مشخص می‌شود که صبح تعزیرات و نیروی انتظامی پنج نفر را بازداشت کردند که طبق اظهارات این افراد با 12 نفر هفته قبل تعداد افرادی که اقدام به فروش و احتکار مواد ضدعفونی و ایزوپروپیل الکل کرده بودند به 17 نفر می‌رسد.

کسی جرات تزریق الکل قانونی به بازار ندارد

هاشم اجاقی که بیش از 30 سال است در صنف فروشندگان مواد شیمیایی فعالیت می‌کند در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص وضعیت روزهای اخیر بازار می‌گوید: در این روزها ایزوپروپیل الکی، رنگ آنتی‌پاکتریال و به طور کلی اقلامی که منجر به ساخت مایع ضدعفونی می‌شود بسیار کم شده است. اکنون که مواد ضدعفونی مانند نان شب واجب شده، از هر تامین‌کننده و واردکننده‌ای که الکل بخواهیم یا قیمت باالا می‌دهد تا احتکار کرده که هفته آینده گرانتر بفروشد، اگر هم آدم باخدایی باشد و بخواهد به ما جنس بدهد تا به اینجا برسد ماموران بازداشتش می‌کنند. حالا اگر بگوید من انبار دارم و واردکننده هستم هیچ‌کس قبول نمی‌کند.

هیچ مسئولی نمی‌داند چقدر الکل سفید در کشور است

مهدی دیگر کاسب آنجا که تازه به جمع ما پیوسته، می‌گوید نیروی انتظامی چطور نمی‌داند در انبارهای شورآباد چقدر الکل وجود دارد؟ مگر وظیفه آنها این نیست؟ مگر گمرک و وزارت صنعت نباید از میزان موجودی الکل در انبارها خبر داشته باشند؟ از سوی دیگر یکسری افراد با سوءاستفاده از وضعیت موجود چهار قلم کالا را قاطی می‌کنند و به اسم ضدعفونی‌کننده به مردم می‌دهند. این وظیفه اتحادیه و تعزیرات است که با آنها برخورد کنند.

استقرار بازرسان اتحادیه در ناصر خسرو و ساختمان کیمیا

سراغ رئیس بازرسی اتحادیه مواد شیمیایی‌فروشان می‌روم. مهرداد دارابی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا می‌گوید: به دلیل حساسیت اوضاع، ما بازرسان خود را به طور ثابت در مراکز عرضه مستقر کردیم به طوری که بنده از صبح در خیابان ناصرخسرو حضور دارم و همکارانم نیز در گردنه تنباکویی، ساختمان کیمیا که با عنوان دیگر مرکز عرضه مواد شیمیایی مطرح شده، به صورت ثابت حضور دارند. ضمن آنکه بازرسی در سطح شهر نیز انجام می‌شود.

وی اصلی‌ترین مشکل خود را دخالت سایر صنوف در امور آنها عنوان کرده و می‌گوید: مطابق قانون، بازرس می‌تواند با واحدهای زیرمجموعه اتحادیه برخورد کند اما اکنون به دلیل رونق فروش مواد ضدعفونی، سایر صنف‌ها نیز تبدیل به فروشندگان الکل و لوازم شیمیایی شدند. اکنون در ناصرخسرو رنگ‌فروش‌ها، خرازی‌ها و آب‌کارها الکل‌فروش شده‌اند.

به جای اتانول متانول را به مواد ضد عفونی اضافه می‌کنند

وی ادامه می‌دهد: این افراد متانول را به جای اتانول به مردم می‌دهند در صورتی که اتانول به ریه‌ها آسیب می‌زند و باعث آسیب می‌شود و شخص مصرف‌کننده شک می‌کند که کرونا گرفته است.

دارابی تاکید می‌کند: هیچکدام از افراد بازداشت‌شده در چند روز اخیر جزو اتحادیه ما نبوده‌اند.

بازرسی و نظارت را به اتحادیه بدهند

مهدی طاهری رئیس اتحادیه فروشندگان مواد شیمیایی نیز در گفت‌وگو با ایلنا می‌گوید: ما 300 عضو داریم که نزدیک به 180 صنف آن در خیابان‌ ناصرخسرو فعالیت دارند. وقتی شورای تامین مصوب کرد که فروشندگان مواد شیمیایی حق فروش کالا را در ناصرخسرو ندارند برخی از اعضا از اتحادیه‌های خرازی و آب‌کاری مجوز گرفتند تا به اسم آنها به فعالیت خود در اینجا ادامه دهند. ما تاکنون 25 نامه نوشتیم که اجازه دهید این صنف فقط کار دفتری در ناصرخسرو انجام دهد اما هیچ جوابی به ما داده نشد.

وی ادامه می‌دهد: این صنف یک صنف تخصصی است و صنعت و معدن و تعزیرات تخصصی در مورد آن ندارد. در حالی که بازرس ما از راه دور تشخیص می‌دهد که داخل بشکه چه موادی وجود دارد. ما حاضریم مسئولیت بازرسی و نظارت را در این صنف به طور کامل قبول کنیم و پاسخگوی تمامی موارد باشیم.

وزارت بهداشت اجازه واردات ایزوپروپیل الکل بدهد

وی می‌افزاید: وزارت بهداشت به ما اجازه بدهد که ایزوپروپیل الکل را وارد کنیم تا آنها را به مواد ضدعفونی‌کننده تبدیل کنیم. اکنون یکی از همکاران ما 20 کانتینر از این محصول در جبل‌علی امارات دارد اما چون قرنطینه هستیم هیچ‌کسی آن را نمی‌آورد.

واحدهای شیمیایی می توانند مواد ضدعفونی عرضه کنند

طاهری می‌گوید: با توجه به رسته فعالیت صنف ما، آمادگی داریم به واحدهای منتخب مجوز دهیم تا تبدیل به فروشگاه‌های معین شوند و در ساختمان کیمیا و ناصرخسرو به مردم مواد ضدعفونی‌کننده واقعی بفروشند.

هوا رو به تاریکی می‌رود و جوان دستفروش سرفه‌هایش شدیدتر شده است. پسرک دهه 80 هم همچنان فریاد می‌زند تا قهوه و نسکافه خود را بفروشد.