عصر ایران؛ مهرداد خدیر- درباره عملیات نظامی آمریکا علیه سردار شهید قاسم سلیمانی و همراهان در فرودگاه بغداد، بسیار نوشته شده و خواهد شد. اما جدای جنبۀ سیاسی و نظامی به لحاظ ارزش های خبری میتوان این اتفاق را «اَبَر خبر» توصیف کرد.
در روزنامهنگاری کلاسیک و در بیان ارزشهای خبری که در روزنامهنگاری مدرن و سایبری هم منسوخ نشده ارزشهای اصلی خبری، هفت فقره است و از این قرار: فراگیری و دربرگیری، شهرت، تازگی، برخورد و منازعه، مجاورت و همسایگی، شگفتی و استثنا و بزرگی (فراوانی و مقدار).
ارزش اول فراگیری و دربرگیری و شُمول است و این اتفاق جنبههای متنوع و متفاوت را دربرمیگیرد. به گونهای که از زوایای گوناگون به آن پرداخته شده است.
ارزش دوم شهرت است و سردار سلیمانی در زمره مشهورترین شخصیت های نظامی و مطرح در رسانه ها بود که شهرت او از ایران فراتر رفته و در سطح منطقه و جهان نام و آوازه داشت.
ارزش خبری سوم، برخورد و منازعه است. کدام برخورد بالاتر از شلیک پهپادهای آمریکایی به فرمانده ایرانی و در خاک عراق؟
کدام منازعه پر هیبتتر از این که یک سوی آن ایران است و جانب دیگر ایالات متحده؟
ارزش خبری چهارم همسایگی و مجاورت است. مراد از همسایگی نزدیکی محل وقوع خبر است. مثلا اگر در پاکستان، سیل بیاید که همسایه ماست ارزش خبری بالاتری دارد به نسبت آرژانتین که در قارهای دیگر واقع است.
در این اتفاق، جدای عراق که همسایه ماست، مجاورت مفهوم دیگری هم دارد و آن به هم پیوستگی جوانب مختلف قضیه است.
ارزش خبری پنجم، زمان اتفاق و تازگی آن است. جمعه 13 دی 1398 این جنایت را مرتکب شدند و همچنان، تازه است و هنوز پیکر او به خاک سپرده نشده است.
ارزش خبری ششم، چنان که گفته شد شگفتی و استثناست. این خبر هم شگفت آور بود. چون سردار سلیمانی به عنوان میهمان رسمی وارد بغداد می شد نه مخفیانه و بنای او رفت و آمدهای خارج از عرف نبوده تا از آمریکایی ها پنهان بماند. به همین خاطر رفتار دونالد ترامپ شگفت آور است.
این که رییس جمهوری یک کشور شخصا دستور قتل و ترور مقام ارشد یک کشور را در کشور ثالث صادر کند و مسؤولیت آن را بپذیرد واقعاً شگفت آور است. بیش از 40 سال پیش امام موسی صدر در لیبی ربوده شد اما معمر قذافی هیچ گاه زیر بار نرفت.
دربارۀ ارزش هفتم هم هر چند به ظاهر مصداق ندارد اما این فراوانی را باید در شمار شرکت کنندگان در مراسم تشییع پیکر در نقاط مختلف دید. اصطلاح معادل البته بزرگی است و پیداست خبر بزرگ است.
فراوانی و مقدار معمولا دربارۀ تلفات زلزله یا سیل یا قربانیان یک عملیات تروریستی گفته می شود اما در این مورد فراوانی را باید در شمار کسانی که تحت تأثیر قرار گرفته اند، جُست.
با این نگاه، به کسانی که بر پوشش گسترده خبری ترور سردار سلیمانی خُرده می گیرند جدای جنبه های سیاسی و انقلابی و اعتقادی می توان ارزش های خبری را یادآور شد تا خود بگویند چه خبری را خبرتر می شناسند؟
رسانههای جهان هم به خاطر جنبههای مختلف و خصوصاً انتظار برای واکنش ایران و قابلیت شعلهور شدن آتش جنگ در منطقه به این خبر می پردازند و دربارۀ آن تحلیل و تفسیر، منتشر می کنند.
-----------------------------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید:
چرا ترور سردار سلیمانی با همۀ ترورهای قبل متفاوت است؟