30 هزار چاه بدون مجوز عامل فرونشست زمین در تهران

مدیر بخش زلزله و رانش زمین مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: به جز ۵۰ هزار چاه مجوزدار، ۳۰ هزار چاه فاقد مجوز در استان تهران در حال بهره‌برداری از آب‌های زیرزمینی هستند که بر افزایش سرعت فرونشست زمین موثر بوده است.

علی بیت‌الهی روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با ایرنا گفت: افزایش میزان فرونشست زمین در کشور به سه عامل مهم مربوط است که دو عامل آن مربوط به رفتار غلط ما انسانها است.

وی افزود: در پی تغییرات اقلیمی در چند دهه اخیر با کاهش چشمگیر نزولات جوی روبرو بودیم. این پدیده یکی از دلایل کاهش تغذیه آب‌های زیرزمینی و فرونشست زمین است؛ مورد بعدی که دست ما بوده افزایش بی رویه حفر چاه‌های آب است.

بیت‌الهی ادامه داد: در سال ۷۸ در دشت مهیار اصفهان با حفر ۴۰متری زمین به آب می رسیدیم اما اکنون عمق چاه‌های آب این منطقه به ۲۰۰ متر رسیده است و آب برخی چاه‌ها نیز کاملا خشک شده است.

وی ادامه داد: در دشت فامنین همدان نیز در سال ۶۵ سطح آب در ۱۰ متری زمین بود اما اکنون به بیش از ۱۰۰ متری عمق زمین رفته است. وقتی آب از لابه لای دانه‌های خاک پایین می‌رود دانه خاک انباشه و سطح زمین پایین و پایین‌تر می رود. بنابراین حفر چاه‌ها در دشتهای کشور دلیل دیگر فرونشست زمین بوده است.

بیت‌الهی گفت که علاوه بر حفر چاه‌های مجاز، حفر چاه‌های مخفیانه و غیرقانونی عامل افزایش سرعت فرونشست زمین بوده است.

بر اساس اظهارت وی به غیر از ۵۰ هزار چاه با مجوز در استان تهران، ۳۰ هزار چاه فاقد مجوز نیز در حال بهره برداری از آب های زیرزمینی است.

وی برداشت بی‌رویه آب از سوی کشاورزان را مشکل دیگر دانست و گفت: در روش آبیاری قدیمی و مسنوخ غرقابی ۹۰ درصد آب تبخیر می شود و هدر می رود؛ در این زمینه وزارت جهادکشاورزی مسئولیت مدیریتی بسیار مهمی دارد و اگر با روش‌های تشویقی روش آبیاری نوین با حداقل مصرف آب را جایگیزن کرده بودیم اکنون مسئله فرونشست زمین تا این حد به بحران نرسیده بود.

مدیر بخش زلزله و رانش زمین مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت: نوع کشت و زرع در ایران نیز بر سرعت فرونشست زمین افزوده است؛ وقتی در حوالی تخت جشمید یا استان نیمه خشک فارس مجوز کاشت برنج می‌دهیم یا محصولاتی را می‌کاریم که بسیار آب بر هستند طبیعی است این نیاز آبی باید تامین شود و به دلیل عدم جایگزینی آب در سفره‌های زیرزمینی با رخداد پدیده فرونشست مواجه می‌شویم.

وی تغذیه سفره‌های آب زیر زمینی را روش کشورهای پیشرفته برای حل این موضوع دانست و گفت: در بارندگی اخیر ۹۰ میلیارد مترمعکب آب از طریق سدها ذخیره سازی شد و باقی از دست ما رفت؛ در کشورهایی که با معظل فرونشست مواجه هستند روش هایی وجود دارد که آب‌های سطحی ناشی از بارندگی را به زیرزمین هدایت می‌کنند که روش تغذیه مصنوعی چاههای آب نام دارد.

بیت الهی متذکر شد: مسئله فرونشست زمین مثل یک زلزله خاموش و بی صدا نه تنها در دشت ها بلکه در داخل گستره‌های شهری آثار خود را نشان داده است.