عصر ایران؛ مجله تصویری سلاح- P. 1000 راته طرحی از یک رزم ناو زمینی برای استفاده توسط آلمان نازی طی جنگ جهانی دوم بود که توسط کسب و کار خانوادگی Krupp (یک دودمان 400 ساله آلمانی که به واسطه تولید فولاد، مهمات و ادوات جنگی مشهور شد) در ژوئن سال 1942 پیشنهاد داده شد.

طراحی های پذیرفته شده از این محصول تحت عناوین OKH Auftrag Nr. 30404 و E-30404/1 در دسامبر همین سال معرفی شدند. اما رزم ناو زمینی چیست؟ رزم ناو زمینی خودرویی زرهی و بسیار بزرگتر از تانک است که به علت وزن سنگین قابلیت مانور در مناطق شهری و یا عبور از پل ها را ندارد. قرار بود که رزم ناو زمینی P. 1000 راته وزنی معادل 1000 تن داشته باشد. یعنی بسیار بیشتر از پانزر VIII Maus (سنگین ترین تانک ساخته شده در تاریخ با وزن 188 تن)! پروژه مذکور توانست نظر شخص هیتلر را به خود جلب کند و فرمان توسعه و ساخت را به دست آورد. اما نهایتا این طرح در اوایل سال 1943 توسط آلبرت اشپر، معمار آلمانی و وزیر تسلیحات و تولید نظامی رایش سوم در بخشی از جنگ جهانی دوم، به طور کلی متوقف شد.

تانک پانزر VIII Maus

رزم ناو زمینی راته

طراحی و توسعه

تاریخچه توسعه راته به مطالعات استراتژیک کمپانی Krupp روی تانک های سنگین شوروی در سال 1941 باز می گردد. گفتنی است که این بررسی ها منتج به طراحی و ساخت فوق سنگین پانزر VIII Maus نیز شد. در تاریخ 23 ژوئن سال 1942، سرپرست Krupp پیشنهاد تولید یک توپ خودکششی 1000 تنی را به هیتلر ارائه داد.

به منظور پشتیبانی از این سرمایه گذاری اقتصادی عظیم، الزامات مختلفی برای ساخت راته مطرح شد. برای مثال این رزم ناو زمینی می بایست به یک پوشش زرهی با ضخامت 25 سانتی متر و تسلیحات ضد هوایی متعدد تجهیز می شد تا قابلیت مقابله با حملات پرنده های نظامی متفقین را داشته باشد. مفهوم این پروژه هیتلر را شیفته خود کرد و باعث شد که وی دستور توسعه رزم ناو زمینی مورد نظر را در سال 1942 به Krupp صادر کند. تا تاریخ 29 دسامبر سال 1942، چندین طرح مقدماتی آماده شد و هیتلر خود آن را راته (اقتباس یافته از Rat به معنای جونده ای با اندازه متوسط و دم بلند مانند موش صحرایی) نام گذاشت. با وجود تلاش های صورت گرفته، همانطور که گفته شد اشپر نمونه پیشنهادی را فاقد هرگونه کاربرد منطقی و ضروری می دید و به همین دلیل پیش از آن که حتی یک پروتوتایپ تولید شود، روند ساخت را در سال 1943 متوقف ساخت. بهترین تفسیر ممکن از رزم ناوی زمینی با این ابعاد بسیار بزرگ را هاینتس گودریان، ژنرال ارتش آلمان در دوره رایش سوم ارائه داد: "گاهی اوقات فانتزی های ذهنی هیتلر، شدیدا غول پیکر می شوند!"

راته طرحی مفهومی بود که به خاطر اندازه عظیم خود معروف شد. طبق برنامه ریزی های انجام شده، قرار بود که این رزم ناو زمینی با وزن 1000 تن (حدودا 5 برابر سنگین تر از تانک پانزر VIII Maus) ساخته شود. از این 1000 تن، 300 تن به تسلیحات اختصاص یافته بود. البته لازم به ذکر است که این 300 تن خود به دو بخش 100 تن (سلاح ها) و 200 تن (زره برجک) تقسیم بندی می شد. مابقی وزن رزم ناو زمینی نیز به ترتیب شامل 200 تن پوشش زرهی و اسکلت مجموعه، 100 تن قطعات و مقداری اجزای متفرقه بود.

علاوه بر موارد فوق، اعضای تیم طراحی طولی معادل 35 متر برای راته در نظر گرفته بودند. ارتفاع و عرض آن هم به ترتیب 11 و 14 متر اعلام شد. برای پخش متعادل وزن این زره پوش و کمک به افزایش قدرت مانورپذیری آن، از سه زنجیر با عرض هر کدام 1.2 متر و طول 21 متر در هر یک از طرفین راته استفاده شد. این زنجیرها در کنار هم دو رشته مرکب، هر کدام با عرض 3.6 متر را ایجاد کردند که به پایداری و ثبات بیشتر رزم ناو زمینی منتج می شد. اما باز هم جرم خالص راته به اندازه ای بالا بود که پوشش خیابان ها را از بین می برد و قادر به گذر از پل ها نبود. از طرفی دیگر انتظار می رفت که راته به واسطه ارتفاع و کلیرانس زمین برابر با 2 متر (کوتاه ترین فاصله از یک سطح صاف مانند زمین تا پایین ترین قیمت وسیله نقلیه، به غیر از اجزایی که برای تماس با زمین طراحی شده اند مانند چرخ ها)، به راحتی بتواند از رودخانه ها عبور کند.

پیشرانه برنامه ریزی شده برای رزم ناو زمینی نازی ها، دو موتور دیزلی دریایی V12Z32/44 (24 سیلندر) کمپانی آلمانی مان با قدرت هر کدام 8400 اسب بخار و یا هشت موتور دیزلی دریایی MB 501 (20 سیلندر) کمپانی دایملر آگ با قدرت هر کدام 2000 اسب بخار بود تا قدرت 16000 اسب بخاری مورد نیاز برای به حرکت درآمدن این ابر تانک عجیب و غریب فراهم شود. همچنین لازم بود که موتورها درست مانند زیردریایی های آلمانی، به لوله های تنفس مجهز شوند. این لوله ها راهی برای نفوذ اکسیژن به موتور بودند، حتی حین عملیات های دوزیست که گذر از عمق زیاد آب مد نظر بود. از منظر تسلیحاتی نیز، سلاح اصلی راته در قسمت برجک قرار داشت که یک توپ دریایی 28 cm SK C/34 دوقلو بود. در واقع برجک کاملا مشابه سیستم تسلیحاتی مورد استفاده در نبردناو گنایزناو بود، تنها با این تفاوت که یکی از سلاح ها و مکانیسم بارگذاری مرتبط با آن حذف شد. برداشتن سلاح سوم نه تنها فضای بیشتری را برای جای دهی مهمات اضافی فراهم کرد، بلکه وزن کلی ابر تانک را هم تا 50 تن کاهش داد. از جمله مهمات شلیک شونده توسط راته می توان به گلوله های نفوذکننده به پوشش زرهی با 8.1 کیلوگرم فیلر (پر کننده) انفجاری و گلوله های منفجر شونده با 17.1 کیلوگرم فیلر انفجاری اشاره کرد.