عصرایران؛ مجله تصویری سلاح- مین متحرک کنترل از راه دور جالوت (به اختصار جی تی ام)، نامی بود که برای نخستین بار به (دو مدل)سلاح متحرک زمینی بدون سرنشین آن هم از نوع آلمانی تعلق گرفت. این وسایل که UGV نیز خوانده می شوند، اجسام متحرکی هستند که بدون حضور انسان و به صورت کنترل از راه دور روی سطح زمین جا به جا می شوند. آنها معمولا برای استفاده در محیط هایی که خطر بالقوه وجود دارد و یا نیروی انسانی نمی تواند به راحتی در آن تردد کند، طراحی می شوند. جالوت نیز نمونه ای از این UGV ها است که طی جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفت. به واسطه طراحی ظاهری متمایز آن، نیروهای متفقین جالوت را beetle tank یا تانک سوسکی نیز نام گذاشته بودند.

دو نمونه اصلی ساخته شده توسط متخصصین آلمان نازی، Sd.Kfz. 302 نسخه مجهز به پیشرانه الکتریکی و Sd.Kfz. 303a/303b مجهز به پیشرانه بنزینی بودند.

Sd.Kfz. 302

Sd.Kfz. 303

جی تی ام در دوران جنگ جهانی دوم توسط ورماخت (ارتش آلمان نازی) توسعه یافت که بسته به مدل ساخته شده قادر به حمل 60 یا 100 کیلوگرم از مواد انفجاری بود و برای مقاصد مختلفی از جمله تخریب تانک ها، ایجاد اختلال در تشکیلات منجسم نیروهای پیاده نظام و تخریب ساختمان ها و پل ها به کار برده شد. در واقع جالوت ها اجسام متحرک یکبار مصرفی بودند که به دنبال انفجار کلاهک خود از بین می رفتند.

طراحی و توسعه نمونه های اولیه

طی جنگ جهانی اول و پس از آن، شماری از مخترعان به فکر ساخت وسایل نقلیه کوچک با قابلیت کنترل از راه دور افتادند که قادر به حمل مهمات انفجاری باشند. در نخستین تلاش های صورت گرفته، فرانسوی ها موفق به طراحی و توسعه دو خودرو شدند. یکی از آنها Crocodile Schneider Torpille Terrestre نام داشت و می توانست 40 کیلوگرم بار انفجاری حمل کند. این مدل تجربه عملیاتی زیادی از نبردهای واقعی به دست نیاورد و عمده فعالیت آن مربوط به ژوئن سال 1916 می شود. مدل دیگر یعنی Aubriot-Gabet Torpille Electrique، مجهز به یک موتور الکتریکی تک بود که با هدف عبور از منطقه بی طرف برای حمله به پناهگاه های دشمن ساخته شد.

جی تی ام

اگر بخواهیم نگاهی به اولین نمونه های مشابه جی تی ام داشته باشیم که در نهایت زمینه را برای ساخت این UGV آماده کردند، باید به Wickersham Land Torpedo اشاره کنیم که در سال 1918 توسط مخترع آمریکایی به نام Elmer Wickersham به ثبت رسید. در دهه 1930 نیز طراح خودروی فرانسوی آدولف کگرس اقدام به توسعه یک UGV جدید با الهام از همتای آمریکایی آن کرد.

تصویری از Wickersham Land Torpedo

در اواخر سال 1940، پروتوتایپ کگرس توسط ارتش آلمان نازی بازیابی شد. سپس آنها از کمپانی بورگوارد خواستند تا نمونه ای مشابه با قابلیت حمل حداقل 50 کیلوگرم مواد منفجره طراحی کند. نتیجه این سفارش، نمونه SdKfz. 302 بود که به آن جالوت نیز می گفتند و می توانست 60 کیلوگرم از مهمات انفجاری را همراه خود جا به جا کند. جسم متحرک مذکور از طریق یک سیستم کنترلی به صورت از راه دور هدایت می شد. دسته کنترل نیز به وسیله یک کابل سه سیم با طول 650 متر به قسمت عقب وسیله متصل بود. از این کابل هم برای هدایت استفاده می شد و هم انتقال قدرت به انواع مجهز به پیشرانه الکتریکی. دو رشته از کابل سه رشته ای مخصوص جا به جایی و هدایت بوده است. این در حالی است که سیم سوم به منظور انفجار تعبیه شده بود.

مدل های اولیه از جی تی ام با موتور الکتریکی کار می کردند اما به علت هزینه های بالای ساخت و دشواری تعمیر آنها در محیط های جنگی، مدل های جدیدتر مجهز به موتور ساده تر بنزینی شدند. گفتنی است که این موتورها از ضریب اطمینان بالاتری برخوردار بودند. از آن جایی که با صدور فرمان انفجار از طریق سیم سوم، خود جالوت نیز همراه با هدفش نابود می شد، استفاده از موتورهای بنزینی خسارات ناشی از منهدم سازی جی تی ام را در برابر انواع مجهز به موتورهای الکتریکی کاهش داده بود.

جالوت پس از ساخت، در تمامی جبهه هایی که ورماخت مشغول مبارزه بود حضور یافت (اوایل سال 1942). البته جی تی ام ها توسط واحدهای ویژه پنزر (واژه ای آلمانی به معنای زره. در زبان انگلیسی از این کلمه برای اشاره به جمیع نیروی نظامی آلمان استفاده می شود) و واحدهای رزمی مهندسی نیز در ابعاد گسترده استفاده شد. از جمله دیگر سوابق عملیاتی این خودروی کنترلی، می توان به قیام ورشو اشاره کرد. ورماخت طی جنبش مقاومت لهستان برای آزادسازی ورشو از سلطه آلمان نازی، از جی تی ام برای نابودسازی استحکامات نظامی و سنگرهای ارتش این کشور سود برد.

با وجود آن که در مجموع 7564 دستگاه جالوت ساخته شد، این سلاح یکبار مصرف به علت هزینه بالای تولید هر واحد، سرعت پایین (9.7 کیلومتر بر ساعت)، کابل کنترلی آسیب پذیر و پوشش زرهی نازک که قدرت محافظت از مجموعه را در برابر آتش تسلیحات کوچک نداشت، هیچگاه یک تکنولوژی موفق نظامی به شمار نرفت. جالوت همچنین بسیار بزرگ بود و برای حمل و نقل آنها توسط نیروی انسانی وزن بالایی داشت. اما با وجود ارزش نظامی پایین جی تی ام ها، آنها در نهایت به عنوان پایه ای برای پیشرفت های بعدی در زمینه تکنولوژی خودروهای کنترل از راه دور مورد بررسی و آزمایش قرار گرفتند.