عصرایران ؛ مازیار آقازاده - "مایکل ریچارد پمپئو" یا همان " مایک پمپئو" سیاستمدار جمهوریخواه درشت اندام و هفتادمین وزیر خارجه ایالات متحده آمریکاست.
او از آوریل 2018 پس از برکناری "رکس تیلرسون" از سوی دونالد ترامپ به سمت وزیر امور خارجه آمریکا منصوب شد.
پمپئو 55 ساله پیش از انتصاب به وزارت خارجه، از ژانویه 2017 تا آوریل 2018 به مدت بیش از یک سال ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) را بر عهده داشت.
او پیشتر و در دوره جوانی مدتی را به عنوان افسر در ارتش آمریکا خدمت کرده است و دانشآموخته دانشکده نظامی است. او پس از آن متمایل به رشته حقوق شد و در دانشکده حقوق "هاروارد" به تحصیل پرداخت.
پمپئو به مدت 6 سال نیز (2011 تا 2017) به عنوان نماینده جمهوریخواه از ایالت "کانزاس" در مجلس نمایندگان آمریکا بوده است و دقیقا در همین زمان بود که حدود 3 سال و نیم پیش در زمان برگزاری انتخابات مجلس و خبرگان رهبری در ایران به همراه 2 نماینده دیگر کنگره با حضور در دفتر حفاظت منافع ایران در "واشنگتن دیسی" برای سفر به ایران و نظارت بر روند انتخابات مجلس و خبرگان در ایران درخواست ویزا کردند.
حضور پمپئو به همراه دو نماینده دیگر کنگره در دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن با درخواست صدور ویزای سفر به ایران
البته به احتمال زیاد پمپئو و دو نماینده دیگر همراه او به خوبی میدانستند که جمهوری اسلامی ایران تاکنون اجازه مداخله و نظارت خارجیها بر روند انتخابات داخلی خود را نداده است، اما با ارایه این نامه و در واقع درخواست غیرقابل پذیرش (از نظر دولتمردان جمهوری اسلامی ایران) میخواستند به زعم خود اهرم فشار سیاسی علیه ایران ایجاد کنند. این نامه درخواست در زمان اوج رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا داده شد؛ رقابتی که در نهایت منجر به پیروزی دونالد ترامپ جمهوریخواه بر هیلاری کلینتون دموکرات شد و شاهین اقبال بر شانه پمپئو نشست و او به عنوان یکی از مهرههای اصلی تیم ترامپ از کنگره به کاخ سفید رفت.
نخستین سمت پمپئو در دولت ترامپ، در نقش ریاست بر کلیدی ترین دستگاه اطلاعاتی آمریکا یعنی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) بود.
پمپئو در دوران 14 ماهه ریاست سیا یک بار دیگر نامهای به ایران فرستاد، اما به شکل و شمایلی غیررسمی و مخفی و این بار هم هیچ پاسخی از ایران دریافت نکرد و خود او به این مساله اعتراف کرد.
درست همانند عدم دریافت هیچ پاسخ رسمی از سوی ایران در قبال درخواست سفر پمپئو و دو نماینده دیگر کنگره آمریکا به ایران (در زمستان 1394) نامه دیگری هم که به اذعان خود پمپئو در زمان ریاست او بر سازمان سیا برای "قاسم سلیمانی" فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نگاشته بود هم بیجواب ماند؛ و به اعتراف خود پمپئو (در آذرماه 1396) فرمانده ایرانی حتی زحمت باز کردن نامه او را هم به خود نداده بود و پمپئو از این بابت ابراز ناراحتی کرد.
پمپئو سکاندار دیپلماسی آشفته ترامپ
پمپئو که در دستهبندیهای داخلی حزب جمهوریخواه از تندروترینها محسوب میشود، با انتخاب ترامپ به پست ریاست سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا منصوب شد. او از ژانویه 2017 تا آوریل 2018 به مدت حدود 15 ماه ریاست سیا را بر عهده گرفت.
با تشدید اختلافات بین ترامپ و تیلرسون، دونالد ترامپ از طریق حساب توییتر خود از اخراج و برکناری تیلرسون خبر داد؛ اخراجی که همراه با تحقیر تیلرسون بود.
ترامپ به جای تیلرسون، پمپئو را به عنوان وزیر خارجه آمریکا معرفی کرد و پمپئو به عنوان هفتادمین وزیر خارجه تاریخ 240 ساله ایالات متحده آمریکا با تایید کنگره زمام دستگاه دیپلماسی (آشفته) ترامپ را به دست گرفت.
پمپئو از همان روزهای نخست انتصاب به سِمَت وزیر خارجه آمریکا، بر تلاشهای ضد ایرانی دستگاه دیپلماسی آمریکا شدت بخشید. در هفتههای نخست انتصاب پمپئو، ترامپ با امضای یک فرمان اجرایی جدید (ریاست جمهوری) اعلام کرد از برجام خارج میشود و تحریمهای پیشین را به علاوه انبوهی از تحریمهای جدید علیه ایران وضع میکند. ترامپ این کار را در زمان تیلرسون انجام نداده بود چون وزیر خارجه وقت آمریکا با خروج از برجام مخالف بود.
اما پمپئو نه تنها مشوق خروج از برجام بلکه به گمان بسیاری از ناظران در کنار "جان بولتون" زوج ضد ایرانی و جنگطلب کابینه ترامپ هستند. پمپئو در همان ماههای نخست استقرار در سمت وزارت خارجه آمریکا، از تشکیل یک ائتلاف بینالمللی بر ضد ایران خبر داد؛ از ناتوی عربی برای مقابله با نفوذ ایران در منطقه داد سخن داد و 12 شرط غیرمنطقی و غیر قابل تحقق برای گفتگو با ایران مطرح کرد؛ شرطهایی که به گمان اکثریت قریب به اتفاق ناظران، برای محقق نشدن و غیر قابل اجرا بودن، مطرح شده بودند. او البته بعدها نظر خود را تغییر داد و هماکنون همنوا با ترامپ شعار" گفتگوی بدون قید و شرط" با ایران را سر میدهد.
او همچنین تدارک یک نشست ضد ایرانی (در بهمن ماه 1397) را در ورشو لهستان چید؛ نشستی که قرار بود در طی آن بیش از 70 کشور جهان برای مقابله با ایران چارهجویی کنند اما با آشکار شدن اختلافات بین واشنگتن و متحدان اروپایی، دولت ترامپ، اهداف ضدایرانی این کنفرانس را تعدیل کرد. بسیاری از ناظران اما "بوق و کرنای" برگزاری این نشست را بسیار بیشتر از دستاوردهای عملی و ملموس آن دانستند؛ درست مثل طرح ناتوی عربی که به بار ننشسته با مخالفتها و ملاحظات برخی کشورهای عربی، در نطفه خفه ماند.
دومین درخواست سفر پمپئو به ایران
پمپئو هفته پیش در واکنش به سفر ظریف به نیویورک و گفتگوهای متعدد رییس دستگاه دیپلماسی ایران با رسانههای آمریکایی، بار دیگر پیشنهاد سفر به ایران و گفتگوی مستقیم با مردم ایران از طریق رسانههای ایرانی را مطرح کرد.
این پیشنهاد پمپئو نیز تا اینجای کار با پاسخ رسمی تهران مواجه نشده و تنها سخنگوی دولت در نشست خبری هفته اخیر در پاسخ به سوال خبرنگاران در نشست، گفت پمپئو میتواند با "مرضیه هاشمی" خبرنگار آمریکایی تبار شبکه خبری "پرس تی وی" ایران مصاحبه کند.
تا اینجای کار هر 2 تلاش پمپئو برای سفر به ایران به در بسته خورده است؛ البته وجه مشترک این تلاشهای پمپئو در این است که او عامدانه پیشنهادهایی مطرح میکند و خود از پیش از جواب منفی آنها خبر دارد و میخواهد با این کار یک ابزار تبلیغی برای به رخ کشیدن تفاوتهای جامعه (آزاد) آمریکا با ایران در افکار عمومی جهانی ایجاد کند و بگوید: با وجودی که دیپلماتهای ایرانی آزادانه به آمریکا سفر میکنند و با رسانههای آمریکایی گفتگو میکنند، حکومت جمهوری اسلامی ایران به ما اجازه چنین دسترسی را نمیدهد.
البته ناگفته نماند، وزارت خارجه آمریکا در زمان سفر اخیر ظریف به نیویورک محدوده تردد ظریف در نیویورک را به چند خیابان محله منهتن (مقر سازمان ملل) محدود کرد و از طرحی برای محدود کردن دیپلماتهای ایرانی سازمان ملل (و خانوادههایشان) در چند کوچه محله منهتن نیویورک خبر داده است؛ و هنوز معلوم نیست سرنوشت این طرح به کجا خواهد انجامید؟! در صورت اجرای این طرح که از نظر دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل "غیر انسانی" توصیف شده، مایک پمپئو دیگر نمیتواند با "ژست" "جولان آزادانه دیپلماتهای ایرانی در نیویورک" پُز بدهد.