این سرک کشیدن را در همین یک ماه اخیر بشمارید؛ از کنجکاوی برای کشف نوع رابطه شهردارسابق با زن دومش گرفته تا ماجرای سفر ستاره اسکندری و حالا زندگی خصوصی مهدی هاشمی و ...

عصر ایران ؛ روح الله صالحی - دوستی می گفت: «اون قدر که دیگران نسبت به زندگی ام حساس هستند؛ خودم حساس نیستم» دوستی دیگر هم می گفت: «وسیله ای که توی خونه گم می کنم زنگ میزنم همسایه اون خبر داره کجا گذاشتمش» جدای از بار طنزی که پس این جمله است اما نشان از یک چالش اساسی در حوزه زندگی اجتماعی امروز ما می دهد.

این سرک کشیدن را در همین یک ماه اخیر بشمارید؛ از کنجکاوی برای کشف نوع رابطه شهردارسابق با زن دومش گرفته تا ماجرای سفر ستاره اسکندری و حالا زندگی خصوصی مهدی هاشمی و... این ها نشان می دهد عطشی در میان نیست که بگوییم کم کم عادی می شود و پا پس می کشند. شدت این جریان از عادت گذشته است و به رفتار و فرهنگ تبدیل شده است و فقط بر حسب شرایط روز، شکل ابراز و استفاده اش تغییر می کند.

حفظ حریم شخصی و اطلاعات افراد، چیزی است که می توان از آن به عنوان تاج الحیا نام برد. تاج الحیا در زبان عربی به رفتار گونه ای از درختان جنگلی گفته می شود که سرشاخه هایشان به هیچ وجه؛ حتی در وزش شدید باد ، به هم برخورد نمی کند و حریم و حیای هم دیگر را نمی شکنند.

سوالی که باید پرسید این است که چه قدر در برخورد با دیگران قاعده تاج الحیا را رعایت می کنیم؟ ما تا حالا چه قدر خواسته یا خواسته در زندگی دیگران سرک کشیده ایم؟ با حرف و نگاه و ... چه قدر در زندگی اطرافیان تجسس کرده ایم و این حرکت را، در پس دلسوزی یا خیر و صلاح یا واژه های خوب، پنهان کرده ایم؟

عادت را می شود با تمرین و ممارست از سر پراند. اما چیزی که به رفتار در می آید و در لایه هایی از فرهنگ عمومی، جا خوش می کند را نمی شود با نصب چند بنر و ... به اصلاحش دل خوش کرد. البته خیلی ساده و بی دردسر می شود همه این بار منفی را انداخت گردن شبکه های اجتماعی و رفت لم داد زیر باد کولر و پیروزمندانه ژست حلال مشکلات را بازی کرد. اما این سرک کشیدن به زندگی دیگران حاصل همین دهه حضور پر رنگ شبکه های اجتماعی است؟

ماجرای خودکشی دختر دانشجو که بلوتوث رقصیدنش، در جشن فارغ التحصیلی، آن هم در یک مهمانی زنانه را کدام از ما یادش هست؟ به همین سادگی ما خیلی چیزها را به همان داغی که به هم دیگر نشان می دهیم، فراموش هم می کنیم. دهه هشتاد، دهه سرک کشیدن به زندگی و روابط آدم ها از طریق بلوتوث بود، دهه قبلش ، زنان کوچه نشین که اتفاقاً به عروس شیطان معروف شدند و پشت پچ پچ شان، شناسنامه و زندگی افراد زیر و رو می شد.

این کنجاوی در زندگی دیگران در حریم شخصی و جسمانی و اطلاعاتی افراد، وقتی دخالت به حساب می آوریم که راجع به زندگی خودمان اتفاق افتاده باشد و ما طرف دوم قضیه باشیم. اما زمانی که ما توی زندگی دیگران سرک می کشیم اسمش تغییر می کند و منفعلانه می گوییم: «خیر و صلاحش را می خواهم»

ما هنوز تعریف روشنی از حریم شخصی نداریم. چون این حریم نه دیوار دارد نه سیم خادار، پس تا جایی که چشم هایم کار می کند می توانم آزادانه به جست و جو بپردازم باعث می شود از وسط محدوده آرامش بسیاری عبور کنم و به نوعی مقصر آن ها هستند که مابین نگاه من و افق ایستاده اند.

زندگی امروز همه ما، با نخ های نامرئی از آسمان آویزان شده است؛ به کسری از ثانیه، تیزی نگاه دیگران که به تن مان گیر می کند، فرو می افتیم . بقیه از سر دلسوزی به قضاوت ما می نشیند.قضاوتی که مقصر اول و آخر ماییم و جهان منزه به راهش ادامه می دهد.

انگار در خانه ای زندگی می کنیم که صد دوربین متصل به شبکه های جهان دارد ما را زنده تماشا می کند و منتظرند تا خطایی و... از ما سر بزند. کاش آدم ها هم مثل درختان، تاج الحیا داشتند و جایی خط باریکی بین سرشاخه های مان فاصله می انداخت تا بتوانیم راحت در باد برقصیم و لذت ببریم.

تماشاخانه