پژو خط تولید ۲۰۶ را در کشورهای فرانسه، انگلستان، برزیل، مالزی، چین، اندونزی، شیلی، اروگوئه، آرژانتین و ایران به راه انداخت. شرکت «ایران خودرو» از سال ۱۳۸۰ این خودرو را به ایران آورد.

پژو ۲۰۶ بدون شک یکی از مهم ترین محصولات تاریخ صنعت خودروسازی ایران است. خودرویی که لقب پرفروش ترین محصول تاریخ کمپانی فرانسوی «پژو» را نیز دارد.

به گزارش عصر ایران به نقل از اسب بخار این خودرو در سال ۱۹۹۷ متولد شد. ۲۰۶ از جمله محصولات قرن بیست و یکمی پژو بود که از زبان طراحی جدید این شرکت سود می برد. ۲۰۶ به علت طراحی زیبا در زمان عرضه در اروپا و ویژگی های فنی و دینامیکی پویا، با استقبالی بی نظیر در جهان مواجه شد.

۲۰۶ ششمین نسل از سری اتاق ۲ محصولات پژو است که با وجود توقف تولید در کشور مادر، همچنان در بسیاری از نقاط جهان مشتری دارد. هنوز هم این خودرو به عنوان یک گزینه دست دوم، انتخاب بسیاری از خریداران اروپایی است.

پژو ۲۰۶ از اولین محصولات پژو بود که در آزمون های مؤسسه ایمنی یورو انکپ شرکت کرد و در همان سال توانست ۴ ستاره از ۵ ستاره امتیاز این سازمان را به دست آورد. پژو تاکنون نزدیک به ۶ میلیون دستگاه از این خودرو را در سراسر جهان فروخته است. با این حال، با توجه به استمرار تولید آن در کشورهایی چون ایران، پیش بینی می شود این آمار فروش تا پایان عمر این خودرو همچنان بالا رود.

ابتدا تعدادی محدود از آن به صورت وارداتی به بازار آمدند، سپس برنامه تولید آن در ۶ تیپ مختلف در دستور کار سازنده ایرانی قرار گرفت. پژو ۲۰۶ از معدود خودروهای اروپایی بود که به فاصله کوتاهی از زمان معرفی جهانی، پا به خط تولید ایرانی ها گذاشت. در واقع این خودرو در دهه ۸۰، از مدرن ترین محصولات صنعت خودروسازی کشورمان محسوب می شد. در حالی که همچنان در اروپا و دیگر نقاط جهان نیز خودرویی به روز و پرفروش بود.

مدل های مونتاژی در سال های اولیه، درصد داخلی سازی پایینی داشتند. به تدریج با افزایش داخلی سازی ۲۰۶، از کیفیت آن کاسته شد. از ۶ تیپ معرفی شده برای ۲۰۶، اکنون تنها ۲ تیپ روی خط تولید قرار دارند.

هر چند در طول این سال ها، مشتقات دیگری از ۲۰۶ همچون ۲۰۷i (با نام اصلی ۲۰۶+)، ۲۰۶ SD (SEDAN) و رانا نیز توسط پژو و شریک ایرانی اش طراحی و به بازار عرضه شدند. در این مقاله، ۲۰۷i، ۲۰۶ SD و رانا را به جهت ماهیت متفاوت، کنار می گذاریم و به بررسی و تشریح تفاوت های موجود در انواع تیپ های پژو ۲۰۶ هاچ بک می پردازیم.

تیپ 1

اولین نسخه عرضه شده از پژو ۲۰۶ به بازار ایران بود. این تیپ در ظاهر تفاوت خاصی با تیپ های بالاتر از خود نداشت، اما با ورود به کابین، تفاوت های آن آشکار می شوند. فرمان ۲۰۶های تیپ ۱ مانند محصولات قدیمی تر پژو همچون ۲۰۵ و ۴۰۵، به فرم دوشاخه است.

لوگوی شیر پژو بر روی آن نیز همرنگ فرمان است و پوشش کرومی ندارد. نکته مهم بعدی در کابین تیپ ۱، نمایش گر بالای داشبورد است که خلاف تیپ های بالاتر، در ابعاد کوچک تری طراحی شده است و تنها قابلیت نمایش ساعت را دارد.

سیستم صوتی فابریک تیپ ۱ از نوع پخش نوار کاست است و دیسپلی قدیمی تری دارد. هر چند این مورد در بیش تر تیپ ۱ها توسط مالکان به نوع سیستم پخش سی دی ارتقا یافته است. سایر امکانات تیپ ۱، نقطه تمایز خاصی با تیپ ۲ ندارد. تیپ ۱ با پیشرانه TU3 پژو به حجم ۱٫۳۶ لیتر و توان ۷۵ اسب بخار عرضه شد و جعبه دنده نصب شده بر روی آن از نوع ۵ دنده دستی MA5 بود.

تیپ 2

تیپ ۲ را باید نسخه ارتقا یافته تیپ ۱ دانست. مدلی که همچنان در مدار تولید قرار دارد و گزینه ای مناسب برای کسانی است که بودجه آن ها به خرید تیپ ۵، کفاف نمی دهد.

مشخصات فنی و امکانات رفاهی تیپ ۲ با تیپ ۱ مشترک است. تنها تفاوت های این دو را می توان در تغییر جزییات کابین مشاهده کرد.

در واقع با تولید تیپ ۲، تیپ ۱ برای همیشه از بازار خداحافظی کرد. از مهم ترین تغییرات تیپ ۲ و سایر تیپ ها در کابین می توان به فرمان جدید سه شاخه، سیستم صوتی جدید با قابلیت پخش لوح فشرده و نمایش گر تایپ A جدید با قابلیت نمایش ساعت، تاریخ، اطلاعات سیستم صوتی و اخطارهای مربوط به وجود نقص فنی در خودرو اشاره کرد.

تا سال ۱۳۹۰، پژو به صورت مستقیم با دریافت پول و ارسال قطعات منفصله به ایران، در روند تولید پژو ۲۰۶ مشارکت داشت. از سال ۱۳۹۱ با شدت گرفتن تحریم های غرب علیه ایران و خروج یک جانبه پژو از قرارداد همکاری با طرف ایرانی، تولید خانواده پژو ۲۰۶ به مشکل خورد. ایران خودرو به سرعت دست به کار شد و با همکاری شرکت های چینی و ایرانی، نمونه های جدید موسوم به پژو ۲۰۶ ایرانی را به تولید رساند.

بنابراین پژو ۲۰۶ بار دیگر به خط تولید بازگشت. البته داخلی سازی ابتدا تنها برای تیپ ۵ اتفاق افتاد! سرانجام در سال ۱۳۹۳ ایران خودرو اعلام کرد که موفق به داخلی سازی کامل پیشرانه TU3 شده است و از سال ۹۴، تیپ ۲ هم دوباره به بازار آمد.

تیپ ۳

این مدل را می توان تلفیقی از تیپ ۲ و تیپ ۵ دانست! تیپ ۳ از ویژگی های فنی مشابه با تیپ ۲ بهره می برد، اما امکانات رفاهی تیپ ۵ را دارد! این مدل از ابتدا نیز بین تیپ ۲ و ۵ سرگردان بود و انتخاب آن برای بسیاری از خریداران، توجیه نداشت.

البته ناگفته نماند که با توجه به فهرست آپشن های مشترک با تیپ ۵، از مجهزترین خودروهای رده قیمتی خود در آن سال ها به شمار می رفت! پیشرانه TU3 و جعبه دنده ۵ سرعته، وظیفه به حرکت درآوردن این مدل را بر عهده دارند. سخن از امکانات رفاهی این مدل را به پاراگراف مربوط به تیپ ۵ موکول می کنیم!

تیپ ۴

این تیپ، خاص ترین و کم یاب ترین تیپ پژو ۲۰۶ در ایران است که امروز به سختی در بازار یافت می شود. این تیپ به صورت SKD (قطعات آماده) وارد ایران شد و شرکت ایران خودرو وظیفه مونتاژ آن را بر عهده داشت.

تیپ ۴ در ابتدا با هدف عرضه به جانبازان و معلولان وارد کشور شد. تیپ ۴ اولین نمونه از پژو ۲۰۶ بود که از جعبه دنده اتوماتیک بهره می برد. همچنین پیشرانه آن نیز از نوع TU5 بود و از امکانات رفاهی مشابه با تیپ ۵ سود می جست.

نکته ای که تیپ ۴ را متمایز می کرد، امکانات خاص آن همچون سنسور باران، محفظه مخفی زیر داشبورد و تودوزی متفاوت بود. نقطه ضعف تیپ ۴، فقدان قابلیت تعویض دستی دنده (تیپ ترونیک) در جعبه دنده آن بود. مسئله ای که بعدها با عرضه تیپ ۶ با جعبه دنده AL4 جبران شد. تعداد تیپ ۴های وارد شده به ایران تنها ۲۰۰ دستگاه است!

تیپ ۵

محبوب ترین، پرفروش ترین و رایج ترین تیپ ۲۰۶ در بازار! مدلی که انتخاب اول یک ۲۰۶سوار است. بسیاری از افراد، تیپ ۲ را به دلیل موتور ضعیف و امکانات کم، نمی پسندند. بسیاری دیگر هم با مصرف سوخت زیاد تیپ ۶ و استهلاک و هزینه های سرسام آور جعبه دنده AL4، کنار نمی آیند.

بنابراین تیپ ۵، خودروی ایده آل آن هاست. خودرویی که در زمان عرضه به بازار، از پرشتاب ترین محصولات داخلی به شمار می رفت.
این تیپ با برخورداری از پیشرانه TU5، توانایی تولید ۱۰۵ اسب بخار قدرت را دارد. گشتاور آن به ۱۴۷ نیوتن متر می رسد. هر چند ناگفته نماند که در نمونه فرانسوی پیشرانه TU5، قدرت موتور ۳ اسب بخار بیش تر و ۱۰۸ اسب بخار بوده است.

اختلافی اندک که چندان بر روی توانایی های حرکتی تیپ ۵های ایرانیزه تأثیر نمی گذارد. اما به ادعای برخی از مالکان، تیپ ۵های فرانسوی چالاکی بیش تری دارند.

فهرست امکانات رفاهی استاندارد تیپ ۵ که با تیپ ۳، ۴ و ۶ مشترک است و نسبت به تیپ ۲ برتری دارد، شامل آینه های کناری برقی مجهز به گرم کن و فلاپ همرنگ با بدنه، شیشه های برقی عقب، تهویه مطبوع خودکار با نمایش گر دیجیتال، ترمزهای دیسکی در هر چهار چرخ (البته بنا به اخبار رسیده، این مورد به تازگی از تیپ ۵های مدل ۹۸ حذف شده است)، بلندگوی درهای عقب و ۲ تیوتر در جلو و پشت سری صندلی های عقب با قابلیت تنظیم ارتفاع می شود.

لازم به ذکر است که در همه تیپ ها، آپشن هایی چون چراغ همراهی، اینتر فیس (کنترل سیستم صوتی از پشت فرمان)، چراغ مه شکن جلو و عقب، تنظیم ارتفاع صندلی راننده و قفل مرکزی به چشم می خورند. همچنین تمام تیپ های استاندارد ۲۰۶ با رینگ فولادی و قالپاق ۱۴٫۰ اینچی عرضه می شوند.

ایران خودرو در زمان خروج پژو از ایران، داخلی سازی تیپ ۵ را نسبت به تیپ های دیگر، در اولویت خود قرار داد. تیپ ۵های ایرانی از نیمه دوم سال ۹۱، ابتدا در فاز صفر به بازار آمدند.

تیپ ۵ فاز صفر، کیفیت ساخت به شدت پایینی داشت و بسیاری از قطعه های آن با رانا مشترک بود. از قطعات قرض گرفته شده از رانا می توان به صفحه کیلومتر، دسته راهنما و منتقل شدن بوق از روی فرمان به دسته راهنما اشاره کرد. در ادامه روند داخلی سازی تیپ ۵، فاز ۱ به بازار آمد. فاز ۱ شباهت بسیاری به تیپ ۵های امروزی دارد. به مرور با تعریف برنامه های ارتقای کیفیت محصول در ایران خودرو، عمده نقص های فنی تیپ ۵های ایرانیزه برطرف شد.

تیپ ۶

تیپ ۶ به عنوان نسخه استاندارد پژو ۲۰۶ اتوماتیک در بازار شناخته می شود. خودرویی که مورد پسند بسیاری از خانواده ها و جوانان ایرانی قرار گرفت. جعبه دنده AL4 نصب شده بر روی این خودرو، از قابلیت تیپ ترونیک برخوردار است و دو حالت رانندگی اسپرت و برفی را نیز ارائه می دهد.

تیپ ۶ با وجود وزن سنگین تر و برخورداری از جعبه دنده ۴ سرعته، شتاب راضی کننده ای دارد. البته جعبه دنده AL4 تا زمانی بی آزار است که به خرابی دچار نشود! به محض بروز اولین نقص فنی، AL4 روی دیگر خود را نشان می دهد.

متأسفانه پس از خروج پژو از ایران، ایران خودرو قید تولید تیپ ۶ را برای همیشه زد. فن آوری بالای موجود در مهندسی و ساخت جعبه دنده های اتوماتیک، امکان داخلی سازی این تیپ را محدود می کرد.

اما در دوران برجام و بازگشت پژو هم، ایران خودرویی ها دیگر علاقه ای به تولید دوباره تیپ ۶ از خود نشان ندادند و این بار جعبه دنده AL4 را تنها برای قرار دادن بر روی ۲۰۷i اتوماتیک وارد کردند. در واقع، عمر پژو ۲۰۶ اتوماتیک در ابتدای دهه ۹۰ به پایان رسید.

تیپ ۶ هنوز هم در مدل های کارکرده از ارزان ترین خودروهای اتوماتیک در بازار کشور است. هر چند خرید یک تیپ ۶ کارکرده با توجه به حساسیت سلامت جعبه دنده، احتیاط بیش تری نسبت به دیگر تیپ های پژو ۲۰۶ می طلبد.

از مهم ترین تفاوت های پژو ۲۰۶های ایرانی می توان به تغییر در سیستم برق رسانی، کامپیوتر مرکزی یا ECU، پمپ هیدرولیک فرمان، دریچه گاز و جعبه دنده اشاره کرد.

سیستم برق رسانی ۲۰۶های تولید شده تا سال ۹۱، دارای ۳ شبکه الکترونیکی مستقل برای موتور، داشبورد و ستون فرمان است، اما در ۲۰۶های ایرانیزه، این ۳ شبکه با ۱ شبکه سراسری جایگزین شده است. این موضوع سبب می شود امکان نصب بسیاری از آپشن های غیرفعال پژو بر روی ۲۰۶های ایرانیزه از بین برود.

برای یادآوری بد نیست بدانید شرکت پژو، بسیاری از آپشن های ۲۰۶ را برای عرضه در ایران به صورت غیرفعال درآورده بود. این اتفاق به دلیل کاهش هزینه تولید رخ داده است. از مهم ترین امکانات غیرفعال پژو ۲۰۶های فرانسوی می توان به کامپیوتر پیمایش سفر، کامپیوتر عیب یاب، کروز کنترل و محدود کننده سرعت، گرم کن صندلی های جلو، سنسور نور، سنسور باران، شیشه شوی چراغ های جلو و … اشاره داشت.

این امکانات با هزینه ای نه چندان زیاد و به صورت افتر مارکت بر روی پژو ۲۰۶های تولید شده تا قبل از سال ۹۱ قابل نصب هستند، زیرا وجود آن ها برای کامپیوتر مرکزی خودرو تعریف شده است.

اما متأسفانه در پژو ۲۰۶های ایرانیزه، هیچ کدام از آپشن های انحصاری پژو را نمی توان نصب کرد. البته ایران خودرو در زمان عرضه پژو ۲۰۶های جدید، به جبران از دست رفتن قابلیت نصب امکانات غیرفعال، تغییرات اندکی در آپشن های رفاهی فعال پژو ۲۰۶ اعمال کرد. از جمله آن ها می توان نمایش گر بزرگ تر با قابلیت نمایش گرافیکی وضعیت درها، کامپیوتر سفری، سنسورهای فاصله سنج عقب و قابلیت مکالمه و پخش موسیقی از طریق بلوتوث را برشمرد.

همچنین تمام پژو ۲۰۶های ایرانیزه چه در تیپ ۲ و چه تیپ ۵، با چراغ های عقب جدید موسوم به صادراتی عرضه می شوند. البته صد افسوس که این چراغ ها هرگز کیفیت چراغ های طرح قدیم پژو ۲۰۶ را ندارند و به وفور مشاهده شده است که با گذشت زمان، بر اثر تابش آفتاب دچار رنگ پریدگی شده اند.

پژو ۲۰۶های ایرانیزه از ECU ساخت شرکت ایرانی «کروز» بهره می برند. در حالی که این قطعه در مدل های فرانسوی از «بوش» آلمان تأمین می شد. پمپ هیدرولیک نیز در پژو ۲۰۶ ایرانیزه تعویض شده که فرمان پذیری این خودروی جمع و جور را نسبت به گذشته، نرم تر کرده است.

با توجه به نرم بودن فرمان بیش تر خودروهای چینی، بعید به نظر نمی آید که این قطعه نیز از کشور دوست و برادر، تهیه شده باشد. در نهایت، یکی دیگر از مهم ترین اختلاف های فنی پژو ۲۰۶های ۹۱ به بعد، جعبه دنده نصب شده بر روی آن ها است که دیگر از نوع MA5 (معروف به آرژانتینی) نیست. ایران خودرو با تغییر در ضرایب جعبه دنده قدیمی BE3 پژو ۴۰۵ و سمند، نسخه ای بهبود یافته از آن را تحت عنوان BE4 بر روی پژو ۲۰۶های ایرانیزه قرار داد.

دریچه گاز در پژو ۲۰۶های ایرانیزه از نوع برقی به نوع سیمی تغییر پیدا کرده است. هر چند این موضوع واکنش سریع تر پدال گاز در پژو ۲۰۶های ایرانی را به دنبال دارد اما در عوض، امکان نصب کروز کنترل استاندرد پژو را سلب کرده است. صحبت از افت کیفیت ساخت مدل های ایرانی در مقایسه با فرانسوی هم که امری بدیهی و بی نیاز از توضیح محسوب می شود.