به گزارش خبرنگار مهر، گزارش «کاسبان سانسور» در شماره‌ی دی ۱۳۹۷ مجله‌ی تجربه منتشر شده بود که نویسندگانش به رودررویی نشر قانونی و نشر غیرقانونی در ایران پرداخته و نشان داده بودند به‌رغم هیاهوی برخی ناشران بزرگ ایرانی، آن‌ها در شکل‌گیری قاچاقِ کتاب سهم داشته‌اند.

به نوشته‌ی مجله‌ی تجربه، ناشران رسمی در اوایل دهه‌ی ۹۰ که با سخت‌گیری اداره‌ی کتاب و رکود فروش مواجه بودند در کتاب‌فروشی‌های خود به فروش نسخه‌های افست‌شده پرداخته و عملاً زمینه‌ی رشد شبکه‌ی افست را فراهم کرده بودند.

در سال‌های اخیر تعدادی از عناوین ناشران به صورت غیرقانونی افست شده و موجب ضرردهی صنعت نشر ایران شده بود که اتحادیه‌ی ناشران و کتاب‌فروشان تهران با همکاری پلیس و دستگاه قضائی به برخورد با ناشران غیررسمی و بازداشت آن‌ها پرداخت. اما گزارش مجله‌ی تجربه نشان می‌دهد افستِ عناوینِ قانونی درصد ناچیزی از شبکه‌ی موسوم به قاچاق کتاب بوده و در این شبکه عمدتاً کتاب‌هایی دیده می‌شود که از اداره‌ی کتاب مجوز ندارند.

گزارش «کاسبانِ سانسور» گفته است ناشران بزرگ رسمی و وزارت ارشاد با دامن زدن به سانسور از یک سو و بی‌اعتنایی به کپی‌رایت از سوی دیگر عملاً زمینه‌ی رشد قاچاق کتاب را در ایران فراهم آورده‌اند.

در جایزه‌ی جهانی «داستان واقعی» که سه برنده‌ی اصلی آن ۳۱ آگوست (۹ شهریور) در شهر برن، پایتخت سوئیس، اعلام می‌شود ۹۲۴ روزنامه‌نگار از ده‌ها کشور شرکت کرده‌اند که آثارشان به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، روسی، فرانسوی، چینی، هندی، پرتغالی، اسپانیایی، ژاپنی، ایتالیایی و آلمانی بوده است.

۳۹ گزارش از ۱۲ زبان مختلف که در رسانه‌هایی مانند نیویورک‌تایمز، گاردین، لوموند، زود دویچه تسایتونگ، بی‌بی‌سی منتشر شده‌اند به مرحله‌ی نهایی این جایزه راه یافته‌اند.

از زبان فارسی گزارش‌های «کاسبان سانسور» نوشته‌ی علیرضا غلامی و حسن همایون (مجله‌ی تجربه)، «اگر به اتهام قتل بازداشت شوید و پول نداشته باشید…» نوشته‌ی فاطمه کریم‌خان (ایسنا) و «تلگرام؛ محبوبِ مغضوب» نوشته‌ی طاهره رحیمی (صدای پارسی) نامزد شده‌اند که داوری آن‌ها به عهده‌ی امیرحسن چهل‌تن، محمد قائد و سرگه بارسقیان بوده است.

نامزدها از ۳۰ آگوست (۸ شهریور) به مدت سه روز در جشنواره‌ی جهانی روزنامه‌نگاران شرکت و درباره‌ی آثار خود بحث می‌کنند. به همه‌ی نامزدها ۳ هزار فرانک سوئیس نیز اهدا می‌شود.

هشت داور که بین آن‌ها نام‌هایی چون سوتلانا الکسویچ، برنده‌ی نوبل ادبیات، نیز هست آثار راه یافته به مرحله‌ی نهایی را که به زبان‌های انگلیسی و آلمانی ترجمه شده‌اند داوری خواهند کرد.