سیل بند هلندی ها در ردیف عجائب هفتگانه مدرن / آنها چگونه سیل را مدیریت کردند (+عکس و فیلم)

عصرایران؛ مازیار دانیالی - هلند کشوری است که 25 درصد از زمین های آن پایین تر از سطح دریا قرار دارد و 21 درصد از جمعیتش نیز در این مناطق سکونت دارند. از طرف دیگر دوسوم اقتصاد این کشور هم از همین مناطق تامین می شود. همین آمار و شرایط جغرافیایی که بدان اشاره شد خطر بزرگی به نام "سیل" را طی تاریخ در برابر ساکنان این سرزمین قرار داده است.

در تصویر زیر به خوبی نشان داده شده است که اگر مدیریت آب در هلند نبود، چه سطح وسیعی از این کشور زیر آب می رفت.

در تصویر زیر نیز یک نقاشی از سیل 1809 در هلند را می بینید. سیل دغدغه قدیمی هلندی هاست که به آثار هنری نیز رسیده است.

در سال 1953 سیلی مهیب در هلند 1800 قربانی شدند و این اتفاق موجب شکل گیری پروژه مهم دلتا در هلند شد ، پروژه ای که نشان داد می توان با اقداماتی، هم طبیعت را پاس داشت و هم از خطر سیل در امان بود. با بهره گیری از رویکردهای علمی و دانش تخصصی هم اکنون هلندی ها پرچمدار کنترل سیل در جهان بوده و به این توانمندی شهرت دارند.

پروژه دلتا 

دلتا مجموعه‌ای از پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز در جنوب هلند است که با هدف حفاظت از منطقه وسیعی از زمین‌های اطراف دلتای راین-موز-شلده از دریا انجام شده است.

این عملیات شامل چندین سد، بند سیل‌گیر، سد سلولی، آب‌بند، خاکریز و موانع طوفان است که از سال 1950 و کمی پس از جنگ دوم جهانی شروع شد و در سال 1997 با ساخت سد دفاعی Maeslantkering تکمیل شد.

البته این به مفهوم توقف پروژه های هلند در زمینه مقابله با سیل نیست؛ خطوط دفاعی دریایی به طور مداوم تقویت شده تا ایمنی لازم برابر احتمال بروز سیل در هلند را داشته باشند. خطوط دفاعی اصلی در برابر سیل هر پنج سال یک بار آزمایش می شوند. در سال 2010، حدود 800 کیلومتر از مجموع 3500 کیلومتر آب‌بند در تحقق استانداردهای موردنظر ناموفق بودند. این، از سختگیرانه‌تر شدن شرایط و استانداردها به واسطه پژوهش های علمی جدید حکایت دارد.

عملیات دلتا همراه با عملیات خلیج زایدرزی از سوی انجمن مهندسان عمران آمریکا به عنوان یکی از عجایب هفتگانه جهان مدرن اعلام شده است.

Maeslantkering یکی از معروفترین سدهای دفاعی هلند، سازه متحرکی با دو دروازه پرانتز مانند است که برای محافظت از شهر و بندر روتردام در برابر سیل ساخته شده و در عین حال کانال کشتیرانی نیز هست.
 

در تصویر هوایی محل قرارگرفتن Maeslantkering با دایره زردرنگ مشخص شده است.

موانع موج های توفانی

یکی دیگر از اقدامات موثر هلندی ها در مقابله با سیل و توفان های قدرتمند ایجاد سازه هایی با نام موانع موج های توفانی است. این بخش از طرح دلتا بین اسخائن-دایفه‌لاند و نورد-بیفه‌لاند ایجاد شده که به نحوی موثر هلند را در مقابل سیلاب ناشی از دریای شمال محافظت می کند. این نوار محافظ 9 کیلومتر طول دارد و شامل دریچه های قابل کنترلی است که در هوای نامساعد و شرایط بحرانی بسته می شوند. این سازه محافظ در سال 1986 کامل شد و بزرگترین سیل بند با دریچه های هیبریدی در کشور هلند است.

آب بند

آب بندی به طول 30 کیلومتر در هلند با نام Houtribdijk که دریاچه مارکرمیر را از دریاچه آیسل جدا کرده و ارتباط میان لیلی استاد و انک هایزن برقرار می کند. این آب بند در سال 1975 میلادی تکمیل شد و زمان آغاز پروژه آن به 1920 باز می گردد. پهنای این آب بند 68 متر است.

فضاسازی برای آب 

پابلیک رادیو اینترنشنال آمریکا (پی آر آی) در یکی از برنامه های پرمخاطب خود با حضور یک کارشناس مطرح هلند را یک نمونه موفق در کنترل سرکشی های طبیعت می داند.
در این برنامه رادیویی پروفسور "کریس زِونبرگن" از استادان ارشد موسسه آی اچ ایی به عنوان کارشناس اجرای سیستم های منعطف شهری در برابر سیل و مدیریت آب می گوید:

 10 سال قبل در هلند، مفهوم " فضا برای رودخانه ها" را در دستور توسعه قرار دادیم و این نقطه عطفی در رویکردمان نسبت به کنترل آب و سیل در کشور هلند شد. این مفهوم یک تغییر الگو مهم ارزیابی می شود زیرا الگوهای قدیمی رودخانه ها را محدود و در مقابل ساختمان سازی و توسعه آب بندها در امتداد رودها را تقویت کرده است اما در رویکرد جدید ایجاد فضای بیشتر برای رودخانه در قالب مفهوم "فضا برای رودخانه ها" مدنظر قرار گرفته است. ما به رودخانه ها اجازه می دهیم که گسترش یابند و این در تناسب با حجم آبی است که وارد آنها می شود. به عبارت دیگر توسعه نباید به قیمت حذف تمامی سهام طبیعت در این کره باشد. این مبارزه با آب نیست بلکه دقیقا به مفهوم "زندگی با آب" است.

استفاده دوگانه از فضاهای عمومی به عنوان مخازن اضطراری سیلاب

زونبرگن از پارک ها و فضاهای عمومی با توجه به معماری هدفمند آنها به عنوان مخازن اضطراری برای سیلاب های ناشی از باران های شدید نام می برد و می گوید: ما از این سیستم حفاظتی به عنوان یک برگ برنده در صورت شکست سایر تدابیر استفاده می کنیم و عملا یک رویکرد حفاظتی چند سطحی در برابر سیلاب ایجاد کرده ایم.

در فیلم زیر اگر به شکل طراحی خیابان ها و پیاده روها دقت کنید عملا تمامی آنها در خدمت اهداف مدیریت آب و سیلاب قرار دارند. زمین بازی(بسکتبال) که در فیلم دیده می شود نیز دقیقا به گونه ای طراحی شده که می تواند به عنوان فضای ذخیره برای آب عمل کند و این طراحی هوشمندانه در تمام مناطق مستعد سیل در هلند رعایت شده است.

احیای سواحل

باز پرسازی شن و ماسه در مناطقی که ساحل بیش از حد عقب نشینی کرده است از جمله اقداماتی است که صورت می گیرد. هر ساله حدود 12 میلیون متر مکعب شن و ماسه در سواحل و زیر خط آب مقابل سواحل هلند ریخته می شود. این اقدامات هزینه ای های میلیارد یورویی را پیش روی اداره کنندگان هلند قرار می دهد اما قطعا آنچه که هزینه می شود به مراتب کمتر از زیان های ناشی از سیل است.

در تصویر زیر "باز پرسازی شن و ماسه" در نزدیکی ساحل (هلند) مشاهده می شود.

همچنین آموزش مردم برای مواجهه اصولی با سیل، لایروبی منظم رودخانه ها، جلوگیری از ساخت و ساز در حریم آب ها، مراقبت جدی از پوشش های گیاهی و ... اقدامات مستمر هلندی ها برای کاهش آسیب های ناشی از سیل است.

در تصویر زیر نمای هوایی از شهر ناردن مشاهده می شود که به روش سنتی هلندی ها در مدیریت آب طراحی شده است.

یک در برابر 10

بانک جهانی برآورد کرده که به ازای هر یک دلار سرمایه گذاری در مقابله با سیل، 7 تا 10 دلار سرمایه ای که قرار است بر اثر آن ویران شود حفظ می شود، اما متاسفانه در بسیاری از نقاط جهان که امکان وقوع سیل در آنها وجود دارد در این زمینه یک شکاف سرمایه گذاری شکل گرفته است.

هشدار برای کشورهایی که ساحل دارند

در اوایل سال 2017 میلادی، دانشمندان اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا و تعدادی دیگر از نهادهای تحقیقاتی دیگر این کشور اعلام کردند که تا انتهای قرن حاضر سطح آب دریاها تا 2.5 متر افزایش می یابد. طی 20 سال گذشته نیز سطح آب دریاها 8 سانتیمتر افزایش یافته  که تداوم چنین تغییراتی در کره زمین به ایجاد سیل های دردسرساز در مناطق مستعد منتج خواهد شد.

تنها در آمریکا،  17 تندباد دریایی در فصل طوفان آتلانتیک خسارتی حدود 282 میلیارد دلار بر جای گذاشته است که شاید به نوعی عدم آمادگی برای پیشگیری و کنترل این گروه از بحران های طبیعی را نشان می دهد. جف گودل روزنامه نگار مطرح آمریکایی و نویسنده کتاب " آب خواهد آمد" در مقایسه کشور خود با هلند در برابر سیل می گوید: تخصص هلندی ها در مدیریت آب و مقابله با سیل آنها را از این منظر در صدر جهان قرار داده است. اکنون نه تنها خود را از آسیب های سیل حفظ می کنند بلکه دانش مهندسی خود را نیز به سایر کشورها ارائه داده و کسب درآمد می کنند . این صنعت در حال رشد آنهاست ... (به کنایه)این دره سیلکون آنهاست!  و شهرهای ساحلی در آمریکا و دیگر نقاط جهان امیدوارند که نوابغ هلندی برای نجات آنها از آب های خشمگین و خروشان کاری کنند!

تماشاخانه

تبحر شگفت انگیز روباه قرمز در طبیعتی سخت / جدال بر سر یک ماهی (فیلم)

بحران آب در شمال شرقی سوریه: اتهامات سنگین علیه ترکیه / بی‌برقی و بی‌آبی برای یک میلیون سوری (فیلم)

فیلم های دیگر