عصر ایران- در چهارمین روز از فروردین 1398 و تعطیلات نوروزی، خبر می‌رسد که حجم تردد در محورهای شمالی چنان است که اعلام شده جاده های چالوس و هراز یک طرفه می‌شوند.

با این اشاره، یادداشتی از دکتر منوچهر جهانیان رییس دانشکدۀ علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، بیشتر قابل توجه است که در آن توصیه می‌شود: «مقاصد کمتر شناخته شده و غیر تکراری را برای سفر انتخاب کنیم تا تجربه های تازه به دست آوریم.»

یادداشت از این قرار است:

نوروز باستانی، جاذبه‌ها، تنوع و گوناگونی مراسم و آیین‌های نوروزی در مناطق و نواحی ایران، این سرزمین کهن و باستانی در ایام تعطیلات نوروزی و به‌ویژه اول تا روز سیزدهم نوروز خود حدیث مفصلی است از جاذبه‌ها، آداب‌ورسوم کهن که هنوز به یادگار مانده است.

سفر به مناطق مختلف و آشنایی با آداب‌ورسوم و آیین‌ها و مراسم‌ خاص نوروز به بهانه عید و پرداختن به دیدوبازدید و حضور در بین مردمان میزبان و جوامع بومی و محلی، آشنایی با بازی‌ها و آداب‌ و رسوم، سنن، لباس، پوشاک، غذاهای محلی و ویژگی‌های فرهنگی این مناطق هرساله گردشگران و مسافرین نوروزی را از اقصا نقاط ایران وجهان برای بازدید از ایران سرزمین شکوه و زیبایی‌ها به‌سوی خود جذب می‌کند.

امروزه گردشگری صرفاً فعالیتی تفریحی و تفرجی نیست بلکه گردشگران به دنبال کسب دانش و آگاهی و تجربه مقاصد و مسیرهای جدید در گردشگری اند، دراین‌بین بخشی از اوقات فراغت خود را نیز فارغ از هیاهوی شهر و مشغله‌های فکری و ذهنی در میان مقاصد و جاذبه‌ها و یا در طبیعت پیرامون جاذبه‌ها و جامعه بومی و محلی سپری می‌ سازند.

عید نوروز و ایام تعطیلات نوروزی بهانه‌ای است برای سفر و به‌نوعی با تحول در طبیعت و تغییر فصل و نو شدن طبیعت، انسان نیز ناخودآگاه به دنبال تغییر و تحول هم در محیط طبیعی و محل زندگی خود است و هم به دنبال تحول فکری و ذهنی که در سایر محیط‌ها و در کنار مردمان آن دیار به جستجوی ناشناخته‌ها و کسب دانش و آگاهی و معرفت می‌پردازد.

این همان تجربه سفر است که به اشکال مختلف ازجمله تجربه مادی و معنوی سفر از آن یاد می‌شود؛ بنابراین سفر و یا به تعبیر کلام نورانی وحی «سیر در آفاق‌ و انفس» و آگاهی از سرگذشت پیشینیان و آشنایی با تاریخ و تمدن، فرهنگ و مظاهر آن و جاذبه‌ها امری پسندیده و لازم است؛ اما بایستی به‌درستی آن را شناخت و با علم و آگاهی به سفر پرداخت تا به اهداف و فواید سفر دست یافت.

سفر اما ملزوماتی دارد:

اولاً قبل از سفر مدیریت و برنامه‌ریزی سفر انجام شود؛ اینکه سفر و فعالیت‌های وابسته به آن با شناخت و آگاهی باشد، هدف از مسافرت، نوع مقصد و یا مقاصد سفر، نوع وسیله حمل‌ونقل سفر، محل اسکان، اقامت و پذیرایی؛ همراهان، وسایل ضروری سفر، اطلاع کافی از مسیر و مقصد، شرایط آب‌وهوایی؛ فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی و به‌نوعی دانش و اطلاعات کافی از مقصد و برنامه سفر از قبل مشخص باشد.

دوم اینکه در حین سفر با توجه به اهداف و برنامه سفر به دنبال کسب تجربه حین سفر باشد و تجارب حین سفر با هدف کسب دانش و آگاهی، لذت و بهره‌مندی از مردمان جوامع میزبان و محلی، آشنایی با جاذبه‌ها و حتی لذت بردن از استراحت، خوراکی‌ها و شرایط طبیعی و آب و هوایی بسیار مناسب که بسیار تأثیرگذار است.

سوم اینکه بعد از سفر اقدام به تهیه و تدوین شرح خاطرات سفر کند. این موضوع برای گردشگران و مسافرین بسیار ارزشمند است و حتی برای دیگران نیز سودمند خواهد بود. آنچه در حین سفر تجربه شده و یا تصاویر و یا آگاهی‌های کسب‌شده می‌تواند برای فرد و سایرین مهم و به یادگار بماند.

در این میان توجه به ارزش‌ها و اصول و اعتقادات جامعه میزبان و محلی و رعایت احترام به آن‌ها امری پسندیده است و همچنین حفظ محیط‌زیست و آسیب نرساندن به مناظر و جاذبه‌ها و میراث گران‌قدر طبیعی و صیانت از آن برای آیندگان لازم و ضروری است.

توجه به رعایت فرهنگ راهنمایی و رانندگی، گذشت، ایثار و رعایت حرمت حقوق سایرین و در یک کلمه احترام به حقوق شهروندی در سفر می‌تواند از بروز بسیاری از آسیب‌ها و مشکلات احتمالی بکاهد.

لذت بردن از معبر و طول مسیر سفر از مبدأ تا مقصد و برگشت، همانا عین سفر و به عبارتی جزئی از کل سفر است.

بایستی با صبر و حوصله و لذت‌بردن از تمامی تجارب سفر که از اهداف و برنامه سفر است همت گمارد. در غیر این صورت و توجه نداشتن به مدیریت و برنامه سفر مشابه سفر بی‌ثمر و بی‌برنامه و به‌نوعی اتلاف وقت و زمان و هدر رفت هزینه‌های مادی و معنوی است. در نوروز با توجه به شلوغی و پیک مسافرت‌ها سعی کنیم.

مقاصد و مسیرهای کمترشناخته‌شده و به‌نوعی غیرتکراری را برای سفر انتخاب کنیم. تا هم از دیدن جاذبه‌ها و سفر لذت ببریم و هم از ازدحام و شلوغی و هزینه‌های گزاف سفر نیز در امان بمانیم. مناطقی را برای مقصد سفر انتخاب کنیم که میزبانان مهیای ورود ما به آن منطقه بوده و استقبال خوبی از ما خواهند داشت.

پس لازم است با آگاهی و شناخت، سفری هدفمند و مدیریت‌شده و با برنامه را شروع وبه پایان برسانیم تا سفری ایمن، جذاب و خاطره‌انگیز تجربه کنیم.

از سویی دیگر در پیوند با رویداد نوروز، کشورهايي نیز با ایران در این موضوع همسو و همراه هستند و نوروز را پاس می‌دارند که دارای دين، حافظه تاريخي، مشاهير، هنرهای مشترکی با ایرانیان هستند.

برای نمونه اين آيين جز در ايران در ديگر کشورهاي حوزه تمدن ايراني بزرگ ازجمله در آسياي مرکزي، قفقاز، عراق، ترکيه، افغانستان، کشورهاي حوزه جنوبي خلیج‌فارس، پاکستان و حتي مناطق ديگر ازجمله بالکان و شبه‌قاره هند هم بزرگ داشته می‌شود و برای این رویداد جشن گرفته می‌شود؛ ازاین‌رو نوروز محور همگرايي این کشورها می‌تواند باشد و در صورت و ايجاد سازوکارهای مناسب از سوی کشورهای منطقه می‌توان با محوریت نوروز در جهت همگرايي منطقه‌ای در ابعاد فرهنگي، اقتصادي، سياسي و اجتماعي گام برداشت.