عصرایران؛ مجله تصویری سلاح- Panzerkampfwagen VIII Maus یک تانک فوق سنگین آلمانی مربوط به جنگ جهانی دوم است که در اواخر سال 1944 تکمیل شد. جالب است بدانید که آن را سنگین ترین وسیله نقلیه جنگی زره پوشی می دانند که از تمامی جهات به خوبی مهر و موم شده و تا به امروز نظیر نداشته است. 5 دستگاه از این تانک سفارش داده شد اما در نهایت تنها دو بدنه و یک برجک پیش از تصرف زمین های آزمایشی توسط نیروهای نظامی ویژه شوروی به طور کامل ساخته شدند.
گفتنی است تانک آمریکایی T28 با وزن 95 تن نیز یکی دیگر از نمونه های فوق سنگین در دنیای خودروهای نظامی به شمار می رود.
تانک فوق سنگین T28
تانک فوق سنگین Maus
دو پروتوتایپ مذکور در اواخر سال 1944، آزمایش های بیشتری را پشت سر گذاشتند. وسیله نقلیه تکمیل شده 10.2 متر طول، 3.71 متر عرض، 3.63 متر ارتفاع و 188 تن وزن داشت. سیستم تسلیحاتی اصلی تانک، سلاح KwK 44 L/55 با کالیبر 128 میلی متر محسوب می شود که توسط Krupp طراحی شده بود. Krupp یک سلسله 400 ساله آلمانی است که به واسطه تولید فولاد، مهمات مختلف و ادوات توپخانه مشهور است. کسب و کار این خانواده تحت عنوان Friedrich Krupp AG، بزرگترین کارخانه اروپا در اوایل قرن بیستم بوده است و از نظر توسعه و ساخت انواع سیستم های تسلیحاتی در هر دو جنگ جهانی اهمیت زیادی داشته است. سلاح 128 میلی متری Maus به اندازه ای قوی بود که میتوانست تمام وسایل نقلیه جنگی زرهی فعال متعلق به نیروهای متفقین را از بین ببرد. این قابلیت حتی در برد بیش از 3,500 متری نیز وجود داشت. اما مهم ترین مشکل در طراحی Maus، روند توسعه موتور محسوب می شد. لازم بود که موتور از قدرت کافی برای هدایت موثر تانک برخوردار باشد و در عین حال به منظور قرارگیری داخل بدنه مجموعه، اندازه نسبتا کوچکی نیز داشته باشد. به همین دلیل پیشنهاد شد که از یک سیستم هیبریدی استفاده شود تا بتواند با ژنراتوری الکتریکی نیروی بیشتری را در اختیار تانک قرار دهد. این سیستم می توانست حداکثر سرعتی معادل 20 و حداقل سرعت 1.5 کیلومتر در ساعت را برای مجموعه مورد نظر فراهم آورد. با این حال طی تست های میدانی انجام شده، بیشینه سرعت تانک در سطوح پر فراز و نشیب از 13 کیلومتر در ساعت تجاوز نکرد. از طرفی وزن این وسیله نقلیه زرهی به اندازه ای زیاد بود که نمی توانست از اغلب پل ها عبور کند. با این حال Maus قابلیت گذر از آب با عمق 2 متر و یا غوطه وری تا عمق 8 متری را در اختیار داشت.
طراحی ابتدایی Maus تحت عنوان VK 100.01/ Porsche Type 205 شناخته می شد که توسط فردیناند پورشه (طراح سرشناس موتور خودرو اتریشی) در سال 1942 به آدولف هیتلر پیشنهاد شد. بدین ترتیب اولین پروتوتایپ در سال 1943 آماده و نام آن Mammut گذاشته شد. این نام در فوریه سال 1943 به Maus تغییر یافت که در نهایت نیز تبدیل به متداول ترین عنوان ممکن برای تانک مورد بحث شد.
نخستین نیروی محرکه مورد استفاده برای تانک Maus، موتور دایملر- بنز MB 509 بود. این موتور چندی بعد جای خود را به موتور دیزلی MB 517 داد. از نظر سیستم زرهی نیز پوشش بدنه وسیله نقلیه جنگی در قسمت جلو 220 میلی متر ضخامت داشته است. این در حالی است که ضخامت بخش های کناری و پشتی، 190 میلی متر گزارش شده است. لایه زرهی برجک از هر سه مورد نام برده ضخیم تر و در بخش جلویی حداکثر 240 میلی متر بوده است. برنامه ریزی های اولیه برای تولید Maus به گونه ای صورت گرفت که اولین پروتوتایپ آن در اواسط سال 1943 تحویل داده شد. در ادامه نیز قرار بود هر ماه 10 دستگاه از این وسیله نقلیه جنگی زرهی تولید شود. Krupp مسئول طراحی و ساخت اسکلت تانک و کمپانی Alkett نیز عهده دار مونتاژ نهایی شد. Maus به گونه ای طراحی شده بود که در ابتدا حدودا 100 تن وزن داشته باشد و بتواند به یک سلاح اصلی 128 میلی متری تجهیز شود. البته امکان استفاده از تسلیحات دیگر مانند انواع مختلف 128، 150 و 170 میلی متری نیز مورد بررسی قرار گرفت. در ژانویه سال 1943، هیتلر شخصا اصرار کرد که نمونه 128 میلی متری برای تانک Maus به کار گرفته شود.
بدین ترتیب در ماه مه همین سال، یک ماکت چوبی از پیکربندی نهایی Maus آماده شد و در اختیار هیتلر قرار گرفت که وی نیز آن را برای ورود به فاز تولید انبوه تایید کرد. در این زمان وزن تخمینی تانک مذکور، 188 تن بود. البته داستان هایی هم در مورد سلاح اصلی Maus وجود دارد که احتمال جایگزینی آن را مطرح می سازد. به نقل از منابع مختلف، هیتلر از سلاح 128 میلی متری پیشنهادی با توجه به اندازه آن در مقایسه با تانک Maus، به عنوان یک "تفنگ اسباب بازی" یاد می کرده و امکان دارد که آن را با نمونه 150 میلی متری تعویض کرده باشد.
V1
نخستین پروتوتایپ فاقد برجک تحت عنوان V1 توسط کمپانی Alkett در دسامبر سال 1943 مونتاژ شد. تست های آزمایشی در همان ماه با افزایش یک برجک به صورت ماکت اما با وزنی معادل برجک واقعی انجام گرفتند. در ادامه در سال 1944، برجک تولیدی به همراه سیستم تسلیحاتی کامل برای آزمایش تانک Maus استفاده شدند. همانطور که گفته شد، Maus برای عبور از پل های مختلف بسیار سنگین بود. بدین ترتیب سیستمی جایگزین به منظور رفع این مشکل توسعه یافت که با بهره برداری از آن تانک نام برده می توانست از رودخانه ها بدون نیاز به پل گذر کند. در محیط های آبی پر عمق نیز تانک از طریق سیستمی مخصوص قادر به دریافت هوا از سطح آب بوده است. این سیستم به اندازه ای طویل بود که امکان غوطه وری تانک در عمق 7.9 متری را فراهم می آورد.
V2
در ماه مارس سال 1944، دومین پروتوتایپ به نام V2 تحویل داده شد. این نمونه جزئیات متفاوتی نسبت به V1 داشت. در اواسط سال 1944، پروتوتایپ V2 با استفاده از برجکی واقعی تولید شد. این برجک مجهز به یک سلاح KwK 44 L/55 با کالیبر 128 و 75 میلی متر و همچنین یک MG 34 با کالیبر 7.92 میلی متر بود. در اوت سال 1944، Krupp تمامی فعالیت های جاری در مسیر توسعه Maus را متوقف ساخت. با این حال پروتوتایپ V2 تست های مختلف خود را در سپتامبر 1944 آغاز کرد. این نمونه مجهز به موتور دیزلی دایملر- بنز MB 517 بود.
- نوع: تانک فوق سنگین
- محل تولید: آلمان نازی
- طراح: فردیناند پورشه
- تولید شده به سال: 1944
- تعداد ساخته شده: 2 (1 دستگاه کامل نشده باقی ماند)
- وزن: 188 تن
- طول: 10.2 متر
- عرض: 3.71 متر
- ارتفاع: 3.63 متر
- خدمه: 6 نفر
- سلاح اصلی: KwK 44 L/55 با کالیبر 128 میلی متر
- موتور: در مورد V1 موتور MB 509 با قدرت 1،080 اسب بخار و در مورد V2 موتور MB 517 با قدرت 1،200 اسب بخار
- ظرفیت سوخت: 2،700 لیتر داخلی و 1،500 لیتر خارجی
- برد عملیاتی: 160 کیلومتر در جاده و 62 کیلومتر در حالت آفرود
- سرعت: حداکثر 20 کیلومتر بر ساعت (18 کیلومتر بر ساعت میانگین سرعت جاده ای)
مطالب مجله تصویری سلاح را در این لینک دنبال کنید.