عصر ایران؛ مهرداد خدیر- هر سال و در پایان اسفند و فرا‌ رسیدن سالروز درگذشت حاج سید احمد خمینی فرزند امام خمینی رهبر فقید انقلاب اسلامی، برخی رسانه‌ها از آخرین سخنرانی او می‌گویند و این ادعا که متن کامل آن در هفتۀ آخر اسفند 1373 در هفتۀ نامۀ «امید» درج شد.

این در حالی است که مقالۀ آن هفته نامه متن سخنرانی مرحوم سید احمد خمینی نبود و تنها بخش‌هایی در ابتدا و قسمت‌هایی در میانۀ آن، سخنان فرزند امام است و بقیه به قلم یک روزنامه‌نگار قدیمی که سال‌هاست از عرصۀ مطبوعات کنار است.

تفکیک نکردن سخنان مرحوم حاج احمد آقا با نظرات آن نویسنده این شایبه را ایجاد کرد که تمام عبارات، متن سخنرانی فرزند امام است و هر چند خود آن نشریه در شمارۀ بعد -که آخرین شمارۀ هفته نامۀ «امید» هم بود- این توضیح را درج کرد ولی انگار افکار عمومی علاقه داشت و هنوز بعد از 24 سال هم این علاقه احساس می‌شود که دیدگاه‌های نویسنده مقاله سخنان سید احمد خمینی تصور شود.

امسال اما اتفاق جالبی رخ داده و برخی رسانه‌های اصول‌گرا و متمایل یا منتسب به آقای احمدی‌نژاد این سخنان را به مرحوم سید احمد خمینی منتسب کرده اند تا با رسانه های خارجی رقابت کنند.

درگذشت ناگهانی سید احمد خمینی در آستانۀ نوروز 74 و توقف فعالیت هفته نامۀ امید و تکثیر مقاله به صورت کپی و رواج شایعه در دید و بازدید‌های نوروزی به این تصور دامن زد که آن مقاله عین سخنان سید احمد است. از این رو پس از 24 سال این یادآوری ها خالی از لطف نیست:

1. تنها عبارات اولیه سخنان سید احمد است و بقیه نوشته روزنامه نگاری قدیمی است که برخی از کتاب های تاریخی را نوشته و بعضا خاطراتی را به رجال پهلوی نسبت داده است.

2. هر چند انتشار هفته نامۀ امید پس از آن شماره متوقف شد اما صاحب امتیاز آن نشریه یک سال بعد امتیاز دوهفته نامۀ «امید جوان» را دریافت کرد که از سال 76 به صورت هفته نامه منتشر می‌شود و از همان زمان با تحلیل های هفتگی سیاسی و کادری دیگر رنگ اصلاح‌طلبی گرفت و به جز صاحب‌امتیاز اشتراک دیگری با «امید» نداشت و نشریه‌ای که هم چنان منتشر می شود به جز در موارد معدود در سال های نخست با نویسنده مذکور همکاری نداشته است.

3. هر چند هفته نامۀ «امید» توضیح داد که علامت های ستاره برای فاصله گذاری میان جملات نقل شده از سید احمد با تفسیر نویسنده در صفحه آرایی افتاده اما برخی از روزنامه نگاران پرورش یافته در فضای دهۀ 40 در مطالب خود از قوۀ خیال هم بهره می‌بردند. کما این که فرج‌الله صبا متنی را که خود نوشته بود با عنوان نامۀ چارلی چاپلین به دخترش در نشریه «روشنفکر» منتشر کرد و روزنامه‌نگاران و نویسندگان در دهه های 40 و 50 تحت تأثیر سبک «ذبیح‌الله منصوری» گاه تخیلات خود را با واقعیت می آمیختند.

4. آقای عماد‌الدین باقی هم در برخی نوشته های خود درباره درگذشت سید احمد آقا به آن مطلب اشاره کرده که هر چند بیشتر منظور شایعات بوده تا استناد قطعی اما چون آقای باقی پژوهشگری مورد وثوق و معتبر است به باقی ماندن این ماجرا در حافظه ها کمک کرده است.

پس، صریح و روشن آن نوشته تنها مقاله‌ای دربارۀ سخنانی از سید احمد خمینی بوده نه آن که همه مطالب آن را آن مرحوم گفته باشد و البته اگر آن نشریه به کار خود ادامه داده و مرگ در 49 سالگی رخ نداده بود، این شایعه هم هر سال تکرار و تجدید نمی شد.آری، آن مقاله فقط یک مقاله است نه متن کامل سخنرانی سید احمد خمینی ولو به بهانۀ سخنانی از او نوشته شده باشد.