عصر ایران؛ جعفر محمدی - اخیراً رئیس جمهور حسن روحانی در توضیح علت قاچاق گفته است: علت قاچاق ارزانی است، وقتی جنسی در داخل ارزان است و در خارج گران، خود به خود قاچاق آن به خارج صورت می گیرد. به عنوان مثال چون الان گوشت در عراق گران تر از ایران است، از کشورمان به آنجا قاچاق می شود. درباره قاچاق بنزین نیز همین موضوع مصداق دارد. (نقل به مضمون)

در این باره نکات زیر قابل تأمل است:

1 - از منظر بحث های آکادمیک اقتصادی، آنچه رئیس جمهور گفته صحیح و البته توضیح واضحات است اما نکته اینجاست که ایشان رئیس قوه اجرایی است و نه مدرس دانشگاه.

2 - آقای روحانی چنان می گوید چون در داخل ارزانی است که اگر کسی در ایران نباشد و حرف های او را بشنود، فکر می کند مردم ایران غرق در ارزانی هستند و لابد معیشت سهلی دارند!

ارزانی و گرانی، مفاهیمی نسبی هستند؛ قیمت کالا و خدمات در ایران به نسبت درآمد عموم جامعه بسیار بالاست و اکثر مردم به معنای واقعی کلمه لنگ امور روزمره معیشتی هستند.

در چنین وضعیتی به رخ کشیدن قیمت های بالا در سایر کشورها، کاری نخ نما، زشت و زننده است. نخ نما از آن جهت که بارها و بارها تکرار شده و اکنون حال شنونده را به هم می زند و زشت و زننده نیز بدان علت که مخاطب احساس می کند شعورش نادیده گرفته می شود.

مثلاً مدام قیمت بالای بنزین در کشورهای دیگر را علم می کنند و بر سر مردم ایران می کوبند اما عمداً یادشان می رود بگویند در هیچ جای دنیا قیمت خودرو به اندازه ایران نجومی و ستمگرانه نیست.
یا می گویند قیمت آب و برق و گوشت و اجاره خانه و ... در فلان کشورها بالاست ولی اصلاً به رویشان نمی آورند که اگر آنجا به دلار و یورو می خرند، درآمدشان نیز به دلار و یورو و نظایر آن است.

مسؤولان ایران هر وقت درآمد ایرانی ها را دلاری کردند، بیایند و درباره قیمت ها در خارج حرف بزنند و الّا بهتر است سکوت کنند و با حرف های خام شان نمک بر زخم مردم نپاشند.

3 - انگار آقای روحانی متوجه نیست یا تجاهل می کند که علت قاچاق کالاهای ایرانی به خارج کشور، افت شدید ارزش پول ملی و خاکستر نشین شدن آن است.
همین عراقی ها - که روحانی در سخنان اش به آن اشاره کرده - تا چند سال پیش برای اسکناس هزار تومانی ایرانی سر و دست می شکستند و در بازارهایشان همانند دینار عراقی و دلار آن را می پذیرفتند، امروز وقعی بدان نمی نهند چون می دانند هر آن ممکن است بی ارزش تر شود.

4 - بحث های تئوریک به جای خود ولی قاچاق علت های دیگری هم دارد و که مهم ترین شان بی تدبیری است. وقتی ارزش ریال پایین آمد، دولتمردان باید پیش بینی می کردند که چه کالاهایی در این تفاوت قیمتی جدید ممکن است قاچاق شوند؛ نه این که بی مسؤولانه بایستند و تماشا کنند و تنها بعد از این که قاچاق به خارج و کمبود در داخل شدت گرفت، کارهای عجیب و غریبی مانند وارد کردن گوسفند با بوئینگ انجام دهند.

اگر مدیریت این است که نیازی به این همه دبدبه و کبکبه و آن همه مدیر مدعی و سازمان های عریض و طویل نبود.

5 - گیریم که همه حرف های رئیس جمهور درست! آیا او را انتخاب کرده ایم که حرف بزند یا عمل کند؟اصلاً می پذیریم که علت قاچاق، ارزانی در ایران است. خب حالا چه کنیم؟ هورا بکشیم؟ دست بزنیم؟!
نکند راهکار دولت این است که قیمت ها را بالا ببرند تا ارزانی نباشد و قاچاق صورت نگیرد!
اصلاً مگر ما رئیس جمهور انتخاب کرده ایم که علل قاچاق را برایمان تشریح کند؟ پس چه کسی مانع قاچاق شود؟

آقای روحانی! این حرف ها را رها کنید و به داد مردم ایران برسید، مردمی که روز به روز فقیر تر می شوند و لحظه به لحظه نگران تر.
اگر هم واقعاً نمی گذارند کار کنید، یا استعفا کنید یا علناً و با شجاعت واقعیت ها را به مردم بگویید و الّا مردم هیچ توضیح و توجیهی را از شما نمی پذیرند.