اگزما در هر زمانی از سال می‌تواند روی بدهد اما فصل زمستان می‌تواند موجب تشدید علائم اگزما شده و دردسرهایی ایجاد کند. اگزما یا درماتیت آتوپیک یک بیماری مزمن پوستی است.

اگر دچار اگزما باشید احتمالا با علائمی چون خارش‌های شدید (مخصوصا شب‌ها)، خشکی و پوسته شدن پوست و قرمزی رنگ پوست و برآمدگی‌های کوچکی که ممکن است ترشحاتی داشته باشند و با خاراندن زخم می‌شوند روبرو هستید. این علائم در زمستان تشدید می‌شوند.

اگزما می‌تواند قسمت‌های مختلف بدن را مبتلا کند شامل پشت زانوها و داخل آرنج و یا ساعد دست، صورت، گردن، مچ‌ها، پوست سر، بازوها، پاها، سینه و کمر.

هوای خشک زمستان با سیستم‌های گرمایشی داخل می‌توانند پوست را واقعا خشک کنند و علائم اگزما را برانگیزانند. سایر علت‌ها شامل پوشیدن چند لایه لباس، حمام داغ و یا استفاده از پتوهای بسیار گرم می‌شود. اگزما می‌تواند به دلیل تحریک‌های پوستی، عفونت‌ها، استرس و قرار گرفتن در معرض آلرژن‌هایی خاص مانند گرد و خاک یا موی حیوانات نیز ایجاد شود. با افت دما بسیاری از افراد به دنبال راههایی برای درمان اگزما هستند. خوشبختانه راهکارهای ساده‌ی زیادی وجود دارد که در کنار تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به شما کمک کند علائم اگزما را تخفیف داده و از فصل زمستان خاطره‌ای بد به حافظه نسپارید.

1. دمای محیط را یکنواخت نگه دارید

پوست نسبت به تغییرات ناگهانی دما واکنش نشان می‌دهد، مخصوصا در فصل زمستان. مثلا وقتی در یک روز بسیار سرد زمستانی، وارد خانه‌ای بسیار گرم می‌شوید یا برعکس، پوست نمی‌تواند این تغییر دمای ناگهانی را تاب بیاورد. در واقع تغییرات ناگهانی دما منجر به خشکی و خارش پوست می‌شود که می‌تواند علائم اگزما را تشدید کند.

سعی کنید تا جایی که امکان دارد دما را ثابت نگه دارید و تغییرات دما را تدریجا ایجاد کنید. بهتر است تمام قسمت‌های خانه‌تان دمایی یکنواخت داشته باشد. به جای اینکه یک پتوی بسیار گرم روی خودتان بیندازید، از چند لایه روانداز استفاده کنید تا بسته به گرمایی که احساس می‌کنید بتوانید یکی یکی آنها را بردارید. همین مورد برای لباس‌های‌تان نیز صدق می‌کند. پوشیدن چند لایه لباس به جای یک لباس ضخیم و خیلی گرم به شما این امکان را می‌دهد که هر وقت لازم بود، لایه‌ای از لباس خود کم کنید تا پوست‌تان خیلی گرم نشود و مجبور هم نباشید با برداشتن یک پوشش، پوست‌تان را ناگهان خنک کنید.

2. از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید

رطوبت در زمستان کم است. با افت دما، رطوبت هوا نیز کم می‌شود. سیستم‌های گرمایشی هم می‌توانند هوای داخل را خشک‌تر کرده و علائم اگزما را تشدید کنند.

دمای خانه را باید جوری تنظیم کنید که نه خیلی گرم باشد و نه خیلی سرد، و رطوبتی بین 45 تا 55 درصد تا از خشکی پوست‌تان جلوگیری شود. اگر رطوبت داخل خانه خیلی کم است می‌توانید از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید. بهتر است یک دستگاه رطوبت ساز بخرید یا در هر اتاق، یک کاسه آب بگذارید تا رطوبت هوا بیشتر شود. فرقی نمی‌کند کدام را انتخاب می‌کنید، در هر صورت آن را تمیز نگه دارید تا از رشد کپک پیشگیری کنید.

3. بیشتر مرطوب کننده بزنید

استفاده از مرطوب کننده در هر زمانی از سال ضروری است، اما در فصل زمستان باید از لایه‌ای ضخیم‌تر از مرطوب کننده استفاده کنید و مکررتر آن را روی پوست بزنید. مرطوب کننده‌ای را انتخاب کنید که مناسب پوست شما باشد.

بهتر است در فصل زمستان از مرطوب کننده‌های قوی‌تر و ترجیحا به صورت پماد و نه به شکل کِرِم استفاده کنید. یک راه دیگر هم استفاده از روغن بادام است که غلیظ‌ تر بوده و تا ساعت‌ها رطوبت پوست‌تان را حفظ می‌کند. هنگام استفاده از مرطوب کننده، صورت و دست‌ها را فراموش نکنید، چون این قسمت‌ها بیشتر اوقات در معرض هوای سرد و خشک هستند. بهتر است بعد از دوش گرفتن، فورا مرطوب کننده بزنید تا رطوبتی که روی پوست است، حفظ است. ممکن است لازم شود چند بار در روز از مرطوب کننده استفاده کنید، این بستگی به پوست شما و شرایط‌ تان دارد.

4. لباس مناسب بپوشید

با کاهش دما دوست داریم لباس‌های بیشتر و گرم‌تر بپوشیم. کلاه و شال گردن و دستکش و ژاکت و جوراب‌های ضخیم برای محافظت از بدن در برابر سرما ضروری می‌شوند، اما آنهایی که دچار اگزما هستند باید از پوشیدن لباس‌های پشمی خودداری کنند.

پشم می‌تواند پوست را خشک کند و خارش و التهاب آن تشدید شود. ضمنا هر لباسی که سطح یا درز و شکاف‌های زبر و ناهموار دارد می‌تواند همین تاثیر را روی پوست داشته باشد. سعی کنید به جای پوشیدن یک لباس ضخیم از پشم، چند لایه لباس نخی بپوشید تا بهتر بتوانید در طول روز، دمای بدن‌تان را تنظیم کنید. آنهایی که به کرومات حساسیت دارند نیز نباید کلاه و دستکش چرمی استفاده کنند. اگر دستکش پشمی یا چرمی دارید، می‌توانید زیر آنها یک جفت دستکش ابریشمی به دست کنید تا پوست‌تان تحریک نشود.

یک نکته‌ی مهم دیگر این است که شما باید لباس‌ و کفش مرطوب را فورا از تن خارج کنید چون می‌توانند پوست‌تان را تحریک کنند و موجب تشدید علائم اگزما شوند.

5. حمام داغ نگیرید

درست است که یک حمام داغ و طولانی بعد از یک روز کاری بسیار دلچسب است، اما حمام داغ در زمستان چیزی است که باید از آن پرهیز کنید، چون می‌تواند دلیل برانگیختگی علائم اگزمای‌تان باشد. گرمای ناشی از حمام داغ می‌تواند باعث افزایش خشکی پوست شود که خارش و التهاب را به دنبال دارد. به جای آب داغ از آب ولرم استفاده کنید و کمتر دوش بگیرد، ضمنا زمانی را که در حمام هستید محدود کنید.

از صابون‌های تند استفاده نکنید چون چربی طبیعی پوست را از بین می‌برند و آن را بیشتر مستعد خشکی می‌کنند. بعد از دوش گرفتن یا حمام کردن، پوست‌تان را با حوله نسابید، از روغن زیتون یا روغن بادام وقتی که هنوز مرطوب هستید استفاده کنید.

6. در وان جو دوسر دراز بکشید

دراز کشیدن در وانی که جو دوسر دارد در روزهای سرد زمستانی، لذت بخش است و می‌تواند خارش پوست را تسکین داده و آن را نرم کند. این راهکار برای مبارزه با خشکی پوست نیز مفید است زیرا سلول‌های مرده را از پوست جدا کرده و مانع از دست رفتن رطوبت پوست می‌شود. بهتر است از جو دسر کلوئیدی (خُرد شده) استفاده کنید که دارای خواص ضد التهابی و ضد خارش بوده و احساس ناراحتی‌تان را کاهش می‌دهد. یک وان آب گرم آماده کنید و یک فنجام جو دوسر کلوئیدی در آن بریزید، 15 دقیقه در این وان غوطه ور شوید. به محض بیرون آمدن از وان، مرطوب کننده بزنید. می‌توانید از این راهکار هفته‌ای یک یا دو بار استفاده کنید.

7. از پوست‌تان در برابر آفتاب محافظت کنید

طی ماههای زمستان، گرمای آفتاب می‌تواند حس خوبی به ما بدهد، اما صرفا به این دلیل که دما پایین است نمی‌توانید ضد آفتاب را کنار بگذارید. حتی در روزهای ابری هم اگر مدتی طولانی بیرون باشید، ممکن است دچار آفتاب سوختگی شوید که می‌تواند علائم اگزما را تشدید کند.

پس قبل از بیرون رفتن از خانه، حتما روی پوست‌تان ضد آفتابی با SPF 30 یا بالاتر بزنید. هنگام خرید ضد آفتاب، ترکیبات آن را بررسی کنید و نوعی را انتخاب کنید که حاوی عنصری که حساسیت برانگیز است نباشد. همچنین یادتان باشد که کمی نور آفتاب برای تولید ویتامین D‌ در بدن ضروری است. اگر قرار گرفتن در معرض آفتاب برای‌تان مقدور نیست، با پزشک‌تان در مورد مصرف مکمل ویتامین D مشورت کنید.

8. از سرکه سیب استفاده کنید

سرکه سیب را می‌توانید هم به صورت خوراکی و هم استعمال خارجی برای تسکین اگزما بکار ببرید. سرکه سیب به تعدیل سطح pH بدن کمک کرده و خواص قابض، ضد قارچ و ضد میکروبی دارد که می‌تواند اگزما را تسکین بدهد.

ضمنا سرکه سیب به بدن کمک می‌کند تا از سموم رها شود که نکته‌ی مهمی برای سلامت پوست است. مقدار مساوی سرکه سیب خالص و آب را با هم ترکیب کنید و آن را به قسمتی که دچار اگزما است بزنید، بگذارید خشک شود. سپس با آب ولرم آبکشی کرده و خشک کنید و لایه‌ای ضخیم از مرطوب کننده روی آن بزنید. این کار را روزی دو بار انجام دهید. همچنین، دو قاشق چایخوری از سرکه سیب خالص را با دو قاشق چایخوری عسل خام و یک لیوان آب ترکیب کرده و روزی دو بار بنوشید.

9. تغذیه‌ی سالم داشته باشید

برای کنترل خشکی و اگزمای پوست در زمستان باید رژیم غذایی سالم و مغذی داشته باشید.

غذاهای سرشار از امگا 3 مانند سالمون، روغن ماهی و بذر کتان برای سلامت پوست مفید هستند. این اسیدهای چرب می‌توانند به پوست کمک کنند رطوبتش را حفظ کرده و هیدراته بماند. همچنین پروتئین و غذاهای غنی از ویتامین E و C نیز برای پوست سودمندند. برای پخت و پز از روغن زیتون یا روغن نارگیل بکر استفاده کنید. غذاهای تخمیر شده مانند کفیر و ماست هم برای پوست مفیدند. گیاهانی چون بابونه، زردچوبه، بارهنگ، کالاندولا، کامفری و بابا آدم نیز برای اگزما مفیدند. از مصرف مرکبات و شیرهای هموژنیزه اجتناب کنید چون می‌توانند علائم اگزما را بدتر کنند. همچنین باید مصرف غذاهای فرآوری شده، آرد سفید، قند و شیرین کننده‌های مصنوعی را به حداقل برسانید.

10. زیاد آب بنوشید

هیدراته نگه داشتن بدن، پوست‌تان را هم هیدراته نگه می‌دارد. در نتیجه طی ماههای فصل زمستان علائم اگزما تشدید نمی‌شوند.

روزانه حداقل 8 تا 10 لیوان آب بنوشید. اگر ادرارتان شفاف باشد می توانید مطمئن شوید که بدن‌تان هیدراته است. برای اینکه آب بیشتری بنوشید، مجبور نیستید فقط آب خالی بنوشید. می‌توانید چند برش لیمو یا خیار به آب اضافه کنید تا طعم ملایمی بگیرد. ضمنا میوه‌ها و سبزی‌ها محتوای آب زیادی دارند که به هیدارته نگه داشتن پوست کمک می‌کند. نوشیدن چای سبز، شیر و نوشیدنی‌های گرم زمستانی مانند هات چاکلت هم راههای خوبی هستند.

چند نکته

. اگر لازم شد می‌توانید از داروهای آلرژی که روی پیشخوان داروخانه‌ها هستند استفاده کنید اما بهتر است همیشه اول با پزشک مشورت کنید.

. برای تسکین خارش می‌توانید از کرم موضعی مانند کالامین استفاده کنید.

. کمپرس سرد هم می‌تواند خارش و التهاب پوست را کاهش بدهد.

. پوست خود را نخارانید چون تنها آن قسمت را حساس‌تر کرده و می‌تواند به پوست آسیب بزند.

. روی اگزما آب نمک بزنید تا باکتری‌هایی که ممکن است در آن قسمت رشد کنند نابود شوند.

. لباس‌های‌تان را با شوینده‌ای بشویید که مخصوصا برای پوست‌های حساس تهیه شده و بدون عطر باشد.

. خوب بخوابید و استرس‌تان را کنترل کنید تا تولید کورتیزول در بدن‌تان محدود شود. بالا بودن سطح کورتیزول در بدن می‌تواند منجر به التهاب بیشتر شده و اگزما را تشدید کند.

منبع: bartarinha.ir