اعتمادملی: هرچند سه سال از آمدن دوباره آفت خطرناكي به نام <مگس مديترانه> به ايران مي‌گذرد اما تنها دو ماه از زماني كه اين موضوع در رسانه‌ها اعلام عمومي شده مي‌گذرد.

حقوقداني باغدار و البته كشاورززاده با نوشتن يادداشتي با عنوان <يورش مگس مديترانه به امنيت غذايي> باب خبررساني را در اين باره گشود. اين نوشته موجب رخداد حوادث مختلفي شد. از آن جمله نعمت احمدي، نويسنده آن يادداشت، چند روز بعد خود را در مقابل شكايت مستقيم وزير جهاد كشاورزي ديد. وي هنوز در حال پاسخگويي به شكايت طرح‌شده در اين باره است.

در عين حال مسوولان وزارت جهاد كشاورزي نيز پس از سه سال سكوت درباره اين آفت خطرناك، لب به سخن گشودند. آنها در نهايت قبول كردند كه مگس مديترانه در كشور ديده و پيدا شده است و بايد با آن مبارزه كرد. البته تاكنون هم چنين كرده‌اند هرچند كه ريشه‌كني يا فروكش كردن آفت هنوز رخ نداده است. رئيس سازمان حفظ نباتات دو ماه پس از آغاز اختلاف‌نظر در مورد مگس مديترانه‌اي در جلسه‌اي مطبوعاتي به اين موضوع پرداخت.

علي دارابي كه با نزديك به سي سال مديريت در اين وزارتخانه، پرسابقه‌ترين همكار محمدرضا اسكندري است هرچند پيش‌تر ‌نيز در اين باره توضيح مختصري داده بود اما اين‌بار به تفصيل درباره اين آفت خطرناك توضيح داد. وي برخلاف تازه‌واردها كه سعي مي‌كنند از پاسخگويي در مقابل سوالات طفره بروند يا مانع حضور خبرنگاران منتقد مي‌شوند؛ با سوال يك خبرنگار در اين‌باره به سراغ تمام نقاط ابهام موجود رفت.

نظرات يكسان درباره مگس مديترانه!

قبل از صحبت‌هاي رئيس سازمان حفظ نباتات كه در سطور زير مي‌آيد بد نيست بدانيد پس از پياده كردن نوار جلسه مطبوعاتي علي دارابي، اظهارات وي با متن نوشته نعمت احمدي مقايسه شده و اختلاف فاحشي در اظهارات ديده نمي‌شود. هم معاون وزير و هم باغدار حقوقدان، هر دو بر حضور مگس ميوه در كشور اتفاق نظر دارند. آمارهاي دارابي با اعداد ارائه‌شده توسط احمدي يكسان است، هر چند اين يكسان شدن نظرات دو ماه زمان برده است. در اين ميان آلوده شدن باغ ها به مگس مديترانه تنها نقطه اختلاف است. وزارت جهاد كشاورزي از حضور آفت در حاشيه ميادين ميوه و تره‌بار خبر مي‌دهد اما در مقاله مذكور از آلوده شدن باغ‌هاي ميوه صحبت به ميان آمده است. شايد همزماني انتشار اين مطلب با بحث استيضاح محمدرضا اسكندري دليل اصلي انفعال غيرمتعارف با آن بوده است. به هر حال مصاحبه رئيس سازمان حفظ نباتات اكنون مي‌تواند گره‌گشاي بسياري از ابهام‌هاي موجود در اين زمينه باشد.

رئيس سازمان حفظ نباتات در مورد سابقه حضور مگس مديترانه گفت: <اين آفت از دهه چهل چندين بار در كشورمان حضور پيدا كرده است> وي در همين باره افزود: <در هر مقطع ابتدا تكثير و گسترش آفت رخ داده كه بعد اقدامات كنترلي موثر واقع شده و فروكش كردن آن رخ داده است.>

دارابي با اشاره به اينكه آفت مذكور به بيش از 250 نوع محصول خسارت مي‌زند، يادآور شد: <از آنجايي كه مگس ميوه به سرما حساس است بنابراين يكي از راه‌هاي جلوگيري از ورود آفت به هر كشوري استفاده از روش سرمادهي محموله‌هاي ميوه در داخل كشتي يا سردخانه است.>

وي با اشاره به اينكه آفت مذكور از سال 1385 در ويلاسراها يا خانه‌سراهاي حاشيه ميادين ميوه و تره‌بار ديده شده است تاكيد كرد: <در اين مدت بيش از 200 هزار مگس در تله‌هاي سراتراپ ‌)Ceratrap( كار گذاشته توسط اين سازمان گير افتاده‌اند.>

دارابي با يادآوري اينكه باغ‌هاي كشور هنوز آلوده به اين آفت نيست گفت: <مگس مديترانه در عمق باغ‌ها ديده نشده است و بنابراين آلودگي در محصولات كشاورزي وجود ندارد.> او با اشاره به اينكه تعداد مگس‌هاي گيرافتاده در تله‌ها بيشتر شده است تصريح كرد: وقتي چند سال جمعيت يك آفت تقليل پيدا مي‌كند پس از مدتي به طور طبيعي جمعيت اين آفت تكثير پيدا كرده و زياد مي‌شود، ضمن اينكه ما در هر نقطه‌اي كه مگس مديترانه‌اي وجود داشته تله‌هاي جلب‌كننده قرار مي‌دهيم كه اين آفت در آن تله‌ها جلب شود.

رئيس سازمان حفظ نباتات درباره وارد شدن اين آفت از طريق واردات طي سه سال اخير خاطرنشان كرد: لزوما هر آفتي با واردات به كشور وارد نمي‌شود چرا كه بخشي از آفت مي‌تواند به مرور زمان در طبيعت جابه‌جا شود و آفتي كه در عرصه طبيعت و باغ‌ها طي سال‌هاي قبل كنترل شده مي‌تواند در اماكني كه حالت پناهگاه دارد جمعيت خود را حفظ كرده و پس از مدتي دوباره زياد شود.

مزاياي حذف يارانه سموم

رئيس سازمان حفظ نباتات در ادامه جلسه مطبوعاتي‌اش به سراغ اصلي‌ترين تصميم اتخاذشده در زيرمجموعه‌اش رفت؛ تصميمي كه هنوز هم در مورد آن حرف و حديث بسيار است.

حذف يارانه سموم اكنون دومين سال است كه پيگيري مي‌شود. برخي كشاورزان از عدم عرضه سموم ارزان گله‌مند هستند اما در عين حال دست‌اندركاران واردات چندصد ميليارد توماني سموم هم هنوز اميدوارند تا شايد با برگشت يارانه دوباره جان تازه‌اي بگيرند.
اما دارابي معتقد است كه از يارانه سم ديگر خبري نيست.

او مزاياي قطع يارانه را در چند بخش معرفي كرد. معاون وزير جهاد كشاورزي در اين باره گفت: ارزان و مفت بودن سم باعث مي‌شد كه بسياري از مكان‌هايي كه نيازي نداشتند براي احتياط سمپاشي كنند كه اكنون اين روند متوقف شده است.

او در تاكيد اين ادعا افزود: <كاهش چند هزار تني مصرف سموم در دو سال گذشته مويد اين مطلب است.> رئيس سازمان حفظ نباتات در همين ارتباط از بين رفتن بازار غيرمجاز سم را از ديگر دستاوردهاي اين طرح دانست و افزود: تا پيش از اين تدارك و توزيع صددرصد دولتي بود در صورتي كه اكنون وزارت جهاد كشاورزي نقش حاكميتي در آن ايفا مي‌كند. وي با يادآوري اينكه ديگر ريالي يارانه به سم داده نمي‌شود تاكيد كرد: <گسترش تاسيس كلينيك‌هاي گياه‌پزشكي نيز موجب شده تا استفاده از سموم در يك روند علمي قرار بگيرد.>

آمادگي براي مقابله با ملخ صحرايي

در ادامه رئيس سازمان حفظ نباتات كشور با اشاره به افتتاح پست قرنطينه فرودگاه امام خميني(ره) اذعان كرد: با افتتاح اين آزمايشگاه ديگر نيازي نيست كه صادركنندگان به مديريت‌هاي قرنطينه در شهرها مراجعه كنند و تيم مستقر در اين آزمايشگاه تمام بررسي‌هاي آزمايشگاهي قبل از صدور گواهي بهداشت محموله‌هاي صادراتي را انجام خواهد داد و در نهايت گواهي سلامت توسط يك مامور دولتي صادر مي‌شود. ‌

همايون دارابي با بيان اينكه تمامي مراحل قبل از صدور گواهي سلامت در اين آزمايشگاه توسط بخش خصوصي انجام مي‌شود، افزود: با توجه به اينكه زمان، مساله مهمي در اندام‌هاي گياهي است ايجاد اين آزمايشگاه زمان را براي صادركنندگان نهال و بذر و... بسيار كوتاه‌تر مي‌كند. ‌

دارابي با تاكيد بر اينكه اطلاع‌رساني و آموزش به موقع مي‌تواند بخش مهمي از معضلات گياه‌پزشكي كشور را رفع كند به ضايعات محصولات كشاورزي اشاره كرد و گفت: اگر هيچ كنترلي در زمينه آفات و امراض گياهان انجام نشود 72 درصد محصولات كشاورزي قبل از اينكه به دست مصرف‌كننده برسند، از بين خواهند رفت، ضمن اينكه اكنون نيز به‌رغم همه اقدامات انجام شده، ميانگين ضايعات محصولات كشاورزي در همه دنيا 45 درصد است و در كشور ما نيز نرم ضايعات بين 38 تا 40 درصد است كه اگر بتوانيم اين ميزان ضايعات را به 30 تا 35 درصد برسانيم در كنار توليد 100 ميليون تن محصولات كشاورزي اين عدد ناچيز است. ‌

وي در ادامه با اشاره به اينكه سال گذشته چند دسته ملخ صحرايي وارد كشور شدند و با كنترل‌هاي انجام شده از آسيب اين ملخ‌ها جلوگيري شد، ادامه داد: حركت نسل جديد اين آفت را اسفندماه خواهيم داشت كه از هم‌اكنون تداركات لازم براي مقابله با اين آفت صورت گرفته است. ‌

دارابي با اشاره به حركت زنگ گندم به‌عنوان نژاد جديدي از زنگ كه بسيار خسارت‌زا است، افزود: بيش از 50 ميليون هكتار از گندم‌هاي جهان در معرض اين آفت قرار دارند و در كشور ما آمادگي لازم ايجادشده و هماهنگي‌هاي جهاني را آغاز كرده‌ايم. ‌

دارابي با اشاره به بيماري جارويك ليموترش اذعان كرد: براي اين بيماري وزير جهاد كشاورزي سازوكار خاصي را طراحي كرده و موسسه بيوتكنولوژي مسوول اين كار شده، چون اين بيماري يك بيماري بدون علاج است و دارويي ندارد و درختي كه آلوده مي‌شود بايد از بين برود و در طبيعت نيز اين بيماري را حشره‌اي به نام زنجره انتقال مي‌دهد. ‌

وي تنها راه نجات از بيماري جارويك ليموترش را ارقام مقاوم به اين بيماري ذكر كرد و گفت: در رابطه با ارقام مقاوم نمي‌توانيم اظهارنظر كنيم چون هنوز رقمي توسط موسسه بيوتكنولوژي به ما معرفي نشده است. ولي يكسري مسائل جانبي آن همچون شناسايي ناقل و... حل نشده است. ‌

رئيس سازمان حفظ نباتات كشور در ادامه از ايجاد آرم ملي ارگانيك در كشورمان خبر داد و گفت: وزير جهاد كشاورزي دستور تهيه آرم ملي محصولات ارگانيك را در ايران داده‌اند كه به ‌زودي اين آرم تهيه مي‌شود و در اين زمينه دستور كميته‌اي براي شناسايي شبكه ارگانيك در كشور و تهيه آرم ملي ارگانيك ايران صادر شده و به زودي محصولات ارگانيك با آرم ايراني در جهان عرضه مي‌شود. ‌

معاون وزير جهاد كشاورزي درباره قاچاق بذر ابراز عقيده كرد: ‌مقوله قاچاق يك بسيج عمومي نياز دارد و رسالت اصلي به دوش مصرف‌كننده نهايي است و بايد به مصرف‌كنندگان آموزش داده شود تا در زمان خريد بذر و هر نهاده ديگري شناسنامه آن را خواستار شوند و البته بايد درباره قاچاق قوانين سختگيرانه‌اي نيز اعمال شود. ‌

وي در ادامه از ايجاد نظام ليبلي در نهاده‌هاي كشاورزي خبر داد و گفت: وزارت جهاد كشاورزي در حال ايجاد يك نظافتي براي نهاده‌ها است كه در اين نظام شناسنامه گياه از زمان توليد تا زماني كه به دست مصرف‌كننده مي‌رسد، نشان داده مي‌شود. ‌

اين مقام مسوول در ادامه ميانگين مصرف سم در كشورمان را در گذشته 25 هزار تن عنوان كرد و ادامه داد: در حال حاضر ميزان مصرف سم در كشورمان به 16 هزار و 700 تن رسيده است.