گزارش جدید از آمار کتابخوانی

محمدعلی رمضانی فرانی دبیر جایزه کتاب سال از تقدم ترجمه بر تالیف در 25 دوره قبلی این جایزه خبر داد و گفت: این امر آثار ناگواری بر پیشرفت علمی کشور بر جای گذاشته است.
به گزارشمهر، مراسم بیست و ششمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و شانزدهمین جایزه جهانی کتاب سال عصر امروز با حضور رئیس جمهور، وزیر ارشاد، سخنگوی دولت، رئیس کمیسیون فرهنگی و جمعی از شخصیتهای فرهنگی در تالار وحدت تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست غلامعلی حداد عادل رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در سخنانی گفت: امروز شاهد حضور دو نسل توامان در کنار یکدیگر هستیم، نسلی که انقلاب را به وجود آورد و نسلی که انقلاب آن را به وجود آورده است. این دو نسل در کنار هم ایران اسلامی را می‌سازند.

تبادل فرهنگی آنگاه قوت می‌گیرد که هویت خود را احراز کرده باشیم

وی افزود: شعار اصلی ملت ایران در انقلاب اسلامی استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی بود و همه ما به یاد داریم که این شعار مانند گلی شکفته بر قامت درخت ملت در بهار آزادی به طور طبیعی بر زبان همگان آمد و شکفته شد و در ماههای پیروزی انقلاب هیچ دستگاه و رسانه تبلیغات گسترده‌ای که این شعار را بپرورد و آن را القا کند وجود نداشت و در واقع برخاسته از وجدان جمعی و تجربه تاریخی این ملت بود.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: تلاش ملت ایران در 30 سال گذشته این بوده تا این سه کلمه - استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی - را بسط دهد و از اجمال به تفصیل درآورد و این سه مفهوم بلند را که خواسته ملی ایرانیان بوده به صورتهای مختلف محقق کند.

وی جایزه کتاب سال را "جشن سپاسگذاری از تلاشهای استادان و متفکران و اهل فکر و اندیشه و نویسندگان و مترجمان" توصیف کرد و گفت: معنی استقال در عرصه فرهنگ بستن در تبادل فرهنگی نیست همانطور که از تضارب آرا میان اشخاص، اندیشه‌ها جان می‌گیرد و رشد می‌کند. مراد ما هم از استقلال در عرصه فرهنگ، رهایی از انفعال و خودباختگی در تبادل فرهنگی است اما تبادل فرهنگی آنگاه قوت می‌گیرد که ما هویت خود را احراز کرده باشیم.

حداد عادل در ادامه به ضرورت تالیف کتابهای علمی و دانشگاهی اشاره کرد و گفت: شاهدیم که تعداد کتابهای ترجمه شده در مقایسه با کتابهای تالیفی بیشتر است و شاید 80 یا 90 درصد کتابهای علوم پایه، ترجمه‌ کتابهای خارجی‌اند. ما باید این روند را تغییر دهیم و استادان دانشگاههای ما باید جرأت پیدا کنند و همت کنند و کتابهای درسی رشته خودشان را تالیف کنند.

گزارش جدید وزیر ارشاد از آمار کتابخوانی در کشور

در ادامه این مراسم محمدحسین صفار هرندی وزیر ارشاد، استقبال از کتاب را در بعضی از شاخصها در جامعه کم نظیر توصیف کرد و گفت: رقم 5 میلیون بازدید کننده ظرف 10 روز برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که باید به آن رقم چند میلیونی بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب استانی را هم اضافه کرد موجب مباهات است.

وی با اشاره به خرید 20 میلیون جلد کتاب به ارزش 40 میلیارد تومان را برای کتابخانه‌های عمومی کشور خیره‌کننده دانست و از تدوین طرحی برای تقویت بنیه کتابخانه‌های دانشگاههای کشور در آینده نزدیک خبر داد.

وزیر ارشاد با انتقاد از کسانی که آمار کتابخوانی را در کشور 3 دقیقه اعلام می‌کنند آن را مربوط به قبل از انقلاب برشمرد و به مطالعاتی که برای سنجش کتابخوانی مردم ایران توسط نهادهای مختلف وابسته به وزارتخانه متبوع اش انجام شده اشاره کرد و افزود: اخیراً نهاد کتابخانه‌های عمومی مطالعه ای انجام داده و در نتیجه به رقم 18 دقیقه‌ای مطالعه برای هر ایرانی رسیده‌اند پس می‌توان گفت میزان کتابخوانی جامعه ما 6 برابر شده است.

در این نشست همچنین محمدعلی رمضای فرانی دبیر جایزه کتاب سال در گزارشی که از بیست و ششمین دوره این جایزه ارائه می کرد ابتدا به مطالعه‌ای تطبیقی که درباره 25 دوره قبلی جایزه کتاب سال انجام شده، اشاره کرد و از انتشار آن در آینده‌ای نزدیک خبر داد.

25 دوره قبلی جایزه کتاب سال نشان از توقف آن در مرحله ترجمه دارد

به گفته فرانی این مطالعه نشان از "توقف جایزه در مرحله ترجمه" دارد که "آثار ناگواری بر پیشرفت علمی کشور بر جای گذاشته است".

وی گفت: در 25 دوره گذشته بیشترین سهم برگزیدگان و شایستگان تقدیر در حوزه‌های علوم کاربردی و دین و کمترین سهم زبان و کلیات است. نسبت آثار برگزیده ترجمه و تالیف معکوس است یعنی هر چه آثار برگزیده ترجمه‌ای در دوره‌ای زیاد بوده آثار تالیفی کم بوده است. سهم برگزیدگان مرد با زن قابل مقایسه نیست و سهم مردان بسیار بیشتر از زنان است. همچنین برگزیدگان کتابهای مربوط به حوزه های بزرگسال چندین برابر بیشتر از حوزه کودک و نوجوان بوده است.

دبیر جایزه کتاب سال افزود: 64.5 ٪ از برگزیدگان 25 دوره قبلی جایزه کتاب سال دارای مدرک تحصیلی دکتری، 18.4 ٪ کارشناسی ارشد، 14.3٪ کارشناسی و 2.8٪ دیپلم بوده‌اند. همچنین 48.5٪ دارای درجه استادی، 16.7٪ دانشیار، 18.5٪ استادیار و 18.4٪ مربی بوده‌اند.  نیز 1.1٪ برگزیدگان مابین 26 تا 40 سال، 6.1٪ بین 41 تا 50 سال، 56.8٪ بین 51 تا 60 سال، 19.5٪ بین 61 تا 70 سال و 16.6٪ نیز بیشتر از 70 سال عمر داشته‌اند.

بیست و ششمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و شانزدهمین جایزه جهانی کتاب سال با اهدای جوایز برگزیدگان و شایستگان تقدیر به کار خود پایان داد.