عصر ایران ؛ نهال موسوی - این نوشتار به بهانه برگزاری جشنواره بین المللی سینمای حقیقت نگاشته شده است که این روزها در تهران (و به شکلی محدود اصفهان) در حال برگزاری است، جشنواره ارائه فیلمهای سینمای مستند ایران و جهان.
اولین تصاویر تاریخ سینما در واقع به شکل مستند از اتفاقات روزمره مانند راه رفتن آدمها یا ورود قطار به ایستگاه و ... ثبت و ضبط شده است بنابراین تاریخ سینمای مستند هم قدمت با پیدایش و اختراع خود سینماست.
فیلم مستند چون آیینهای بازتابنده جهان و اجتماعی است که بر آن تمرکز کرده است، می تواند فیلم پیرامون زندگی یک شخص خاص، یک موقعیت خاص، یک جاندار، یا یک بینش فردی نسبت به موضوعی خاص یا ... باشد.
مهمترین مزیت سینمای مستند این است که انچه بر پرده نقش می بندد ما به ازا واقعی دارد و مخاطب مطمئن است که هر انچه می بیند اتفاق افتاده است، خیال و رویاپردازی در آن دخل و تصرفی نکرده است.
مخاطب جشنواره، با دیدن فیلم مستند سطح آگاهیاش بالاتر میرود؛ شاید شاد یا غمگین شود. اما شناختش نسبت به جهان یا اجتماع یا ... توسعه مییابد و با وجود آنکه خود جهان موجود در فیلم را تجربه نکرده است اما شبه تجربهای نسبت با آن موقعیت پیدا میکند.
فیلم مستند از این رو بسیار تاثیرگذار است که همه چیز واقعی است و اتفاق افتاده، این فرض موجود باعث میشود بین مخاطب و جهان فیلم ارتباطی مطمئن شکل گیرد که باعث می شود آنچه می بیند در دل و جانش رسوخ کند. چه بسا موضوعاتی که اگر به شکل سینمای داستانی ارائه شود هیچگاه اندکی از تاثیرگذاری یک فیلم مستند را ندارد.
مهمترین ویژگی یک جشنواره بینالمللی ارائه آثار قابل عرضه در عرصههای داخلی و بینالمللی، گزینش مناسب فیلمها، امکانات مناسب پخش، فراهم آوردن شرایط مناسب رفاهی، حضور فیلمسازان مهم جهان و برگزاری کارگاههای پیشرفته فیلمسازی است.
جشنوارههای فیلم این امکان را فراهم می سازد که ما با محصولات جدید فیلمسازان آشنا شویم و آنها را ببینیم چون معمولا هر جشنوارهای تمرکزش بر این است که فیلمهایی را پذیرش کند که در یک سال منتهی به برگزاری جشنواره تولید شده باشند.
این اتفاق شرایطی فراهم می سازد که در یک جشنواره بتوانیم تماشاگر مجموعهای از فیلمهای کوتاه، نیمه بلند و بلند فیلمسازان مختلف باشیم و این مهم موقعیتی ویژه است چون شاید تا زمان اکران و عرضه این فیلمها زمان نسبتا زیادی طول بکشد.
یکی دیگر از حسنهای جشنواره این است که غالبا صاحبان اثر در کنار آثارشان حضور دارند و می توان از نظر و دیدگاه آنان درباره فیلمشان مطلع گشت و یا حتی با آنان به بحث و تبادل آرا پرداخت.
اساسا یکی دیگر از جذابیت جشنوارهها این فضای تبادل آرا و بحث و جدل مخاطبان علاقمند به سینما درباره فیلمها است که بسیار پیش آمده همین گفتگوهای جسته گریخته منجر به دوستی و رفاقت می شود.
همانگونه که در ابتدای متن اشاره شد این نوشتار به بهانه جشنواره حقیقت است و چه نیک است از این موقعیت استفاده کرده و به تماشای سینمای مستند رفت.
طبیعتا بسیاری از مخاطبان که در تهران یا اصفهان نیستند امکان حضور در این جشنواره یا جشنواره های مشابه را ندارند ولی امیدوارم که شرایطی در تمامی استانها فراهم شود تا تمام هموطنان از چنین مزایای بهرهمند گردند.